Listin að lifa - 01.12.2000, Qupperneq 24

HEILSA OG HAMINGJA:
Hreyfing er undirstaða
góðrar heiisu
„Reglubundin hreyfing er undir-
staða góðrar heilsu," er niðurstaða
nýrra rannsókna á vegum Hjarta-
verndar, sem Uggi Agnarsson laeknir
kynnti 29. október sl. í Ásgarði, fé-
lagsheimili eldri borgara í Reykja-
vík. Þar kom fram að mikilvægi
reglubundinnar hreyfingar fyrir
heilsuna er meira en áður var talið.
Uggi sagði að þessar rannsóknir hefðu
staðið frá 1970 fram til 2000 og verið
byggðar upp í mörgum áföngum. Þátt-
takendur voru þrír aldurshópar, fjöru-
tíu, fimmtíu og sextíu ára, alls 12 þús-
und karlar og 13 þúsund konur.
Helsta spurningin, sem rann-
sóknin byggðist á að verulegu leyti,
var:
- Stundið þið reglulega frístunda-
hreyfíngu?
40 ára karlar: Árið 1970 voru aðeins
20% fertugra karla sem stunduðu
frístundahreyfingu reglulega. Árið
2000 er hlutfall þeirra komið upp í
50%.
40 ára konur: Árið 1970 voru undir
20% fertugra kvenna sem hreyfðu sig
reglulega í frístundum, en nú er hlut-
fallið komið yfir 70%.
60 ára konur: Ef horft er á sextugar
konur fyrir þrjátíu árum, þá voru að-
eins 10% þeirra sem sögðust hreyfa
sig reglulega í frístundum. Núna
stunda yfir 60% þeirra reglulega frí-
stundahreyfingu.
Spurt var, hvers konar hreyfíngu
fólkið stundaði?
Svörin voru yfírleitt: sund, leik-
fími, gönguferðir.
Á þessum þrjátíu árum hafa göngu-
ferðir aukist verulega, en leikfimi ekki
eins mikið. Fertugar konur hafa aukið
gönguferðir tífalt, en sundiðkun að-
eins minna.
Fyrir þrjátíu árum gengu sextugar
konur eiginlega ekki neitt að eigin
mati eða innan við 2%. Árið 2000 eru
sextugar konur geysilega miklu dug-
legri að ganga. Sextugir karlar gengu
aðeins meira en jafnaldra konur fyrir
þrjátíu árum - gönguferðir hafa aukist
hjá sextugum körlum árið 2000, en
ekki eins mikið og hjá konunum.
- Hver er svo ávinn-
ingurinn af frístunda-
hreyfíngu?
Fyrir fertuga karla er
ávinningur hreyfingar
verulegur. Dánartíðni
lækkar um 30% á tutt-
ugu árum miðað við þá
sem ekki stunda reglu-
lega hreyfingu.
Fertugar konur ná jafn-
vel enn meiri ávinningi,
en hjá þeim er dánar-
tíðni nálægt 40% lægri
á tuttugu árum. Ávinn-
ingur verður hlutfalls-
lega lægri, ef öðrum
Uggi Agnarsson læknir.
þáttum er fléttað inn í sem vitað er að
hafa neikvæð áhrif, eins og hárri blóð-
fitu og reykingum. En jafnvel þótt
þeir séu inni í dæminu er ávinningur
drjúgur ef til lengri tíma er litið, eða
15-20%.
- Gegn hvaða sjúkdómum vinnur
svo þessi aukna hreyfing?
Svarið er að hún skiptir ekki aðeins
máli fyrir æðasjúkdóma. Aukin hreyf-
ing virðist hamla gegn öllum sjúk-
dómum, krabbameini og hverju sem
er!
- Hvað þarf að hreyfa sig mikið
til að lækka dánartíðni?
Öll hreyfing skiptir máli! Dagleg
hreyfing í hálftíma er æskileg og
nægileg til að skipta máli, en það þarf
að leggja dálílið á sig! 1 rannsókn
Hjartaverndar reyndust þeir sem
stunda frístundahreyfingu 1-5 tíma
samtals vikulega fá mælanlegan á-
vinning.
- Hefur ættgengi æðasjúkdóma
áhrif á þessar niðurstöður?
„Þeir sem hafa fjölskyldusögu um
kransæðasjúkdóma þurfa að vera sér-
staklega á varðbergi. Eitt af stórum
verkefnum Hjartaverndar er að reyna
að útskýra í hverju „ættaráhættan“ er
fólgin. Á nýrri öld gefst okkur von-
andi tækifæri til að sníða meðferðina
að hverjum og einum,“ sagði Uggi.
24