Listin að lifa - 01.06.2006, Qupperneq 3

Aldraðir missa um 80%
af aukatekjum sínum!
r
þeirri umræðu sem farið hefur fram undanfarið um hlutverk
Tryggingastofnunar ríkisins í lífeyrisgreiðslum landsmanna,
skerðingum vegna annarra tekna með meiru, getur verið gott
að líta til upphafsins. Varaformaður LEB, Helgi Hjálmsson, gat
þess i leiðara síðasta tölublaðs að ég væri að skoða málið.
Á árunum milli 1960 og 1970 fór fram mikil umræða í land-
inu um lífeyrissöfnun til efri áranna. Margar greinar voru skrif-
aðar í dagblöðum og margar skoðanir voru uppi. Segja má að
menn hafi skipst í tvær meginfylkingar. Einum hópi hugnaðist
best söfnun í lífeyrissjóði innan viðkomandi fyrirtækja og vís-
uðu í það fyrirkomulag sem þá tiðkaðist í Bandaríkjunum. Sú
leið sem hins vegar varð ofan á lagði grunninn að því fyrirkomu-
lagi sem við búum við. TR átti að endurgreiða mönnum hluta
af inngreiddum sköttum þegar starfsdegi lyki. Þessu til viðbótar
áttu launafólk og atvinnurekendur að greiða ákveðið hlutfall af
launum í lífeyrissjóði, sem ávaxtaðir yrðu og greiddir út í hlutfalli
við fyrri tekjur. Menn ættu uppsafnaðan rétt til elliáranna, ann-
ars vegar í TR og hins vegar í lifeyrissjóði.
Samkomulag þessa efnis var gert milli aðila vinnumark-
aðarins. Þrír einstaklingar undirrituðu það, hver fyrir hönd
sinna umbjóðenda, Eðvarð Sigurðsson formaður Dagsbrúnar
fyrir hönd verkalýðshreyfingarinnar, Björgvin Sigurðsson frá
Vinnuveitendasambandinu og Bjarni Benediktsson þáverandi
forsætisráðherra fyrir hönd ríkisvaldsins, vorið 1969. Takmarkið
var að grunnlífeyrir yrði aldrei minni en um 20% af almennum
launum verkafólks á hverjum tíma og
síðan kæmi hlutur lífeyrissjóðsins sem
hátt í 60% þegar fram í sækti.
í dag veit hver maður að við þetta
samkomulag hefur ekki verið staðið.
Úttekt Stefáns Ólafssonar prófessors leiðir í ljós að ríkið er orð-
inn stærsti lífeyrisþeginn í landinu og tekur til sín milli 70 og
80% af lífeyrisgreiðslum landsmanna. TR hefur verið breytt í
eins konar skattstofu sem hefur það hlutverk að jafna kjör lands-
manna, ásamt skattstofunni. Það er klipið neðan af tekjum fólks,
ekki ofan af eins og tíðkast á hinum Norðurlöndunum.
Eftir um 10 til 15 ár verður íslenskt samfélag orðið tví-
skiptara en Bandaríki Norður-Ameríku. Auðmenn með 5 millj-
ónir á mánuði greiða að jafnaði milli 15-20% í skatt af tekjum
sínum. Aldraður maður á eftirlaunum með 114 þús. kr. á mán-
uði missir 80% af aukatekjum til ríkisins í einu eða öðru formi.
Norðurlandabúar skilja ekki þetta fyrirkomulag þegar reynt er
að útskýra það fýrir þeim. Þeir hafa aldrei heyrt um að þetta
væri hægt að gera. Það má vera löglegt að hirða af opinberum
greiðslum fólks yfir ævina, en það er hins vegar siðlaust að flestra
mati.
Það er krafa LEB að þessu verði breytt og aftur verði tekið mið
af þeim viðmiðunum sem lagt var upp með í þessa þróun 1969.
Borgþór Kjœmested, framkvxmdastjóri LEB
ÍSLANDSPÓSTUR STYRKIR ÚTGÁFUNA
Úr sveit í bæ
Faðmur fellanna sjö er í brennidepli, og bærinn kenndur
við Mosfell sem er að byggjast á einu fegursta bæjarstæði
í nágrenni Reykjavikur. Mosfellingar eru umvafðir hólum,
hæðum og fellum, með Esjuna í nærmynd og stutt í góðar
gönguleiðir.
I faðmi fellanna sjö má finna ffjósamar rætur sem hafa
spunnist út f þjóðfélagið. Krafturinn í Álafossi var kveikjan að
hinni frægu ullarverksmiðju Álafoss; ylvolg Varmáin hvatti til
sundiðkunar svo að fýrsta sundhöll á Islandi sá dagsins ljós;
Reykjabændur létu sér detta í hug að leiða heitt vatn inn í bæj-
arhús, breiða yfir viðkvæman gróður, svo að fyrstu tómatarnir
spruttu í íslenskri mold; og sagan ótrúlega er ævintýri líkust
þegar íslenskir berklasjúklingar sneru vörn í sókn og byggðu upp
fýrsta endurhæfingarsjúkrahús á Islandi.
Mosfellsbær er svo ungur að árum, að sama kynslóðin getur
fylgst með breytingu frá sveit yfir í bæ. Svo er einnig með eitt
yngsta félagið. Geysilegur kraftur er í mörgum félagsmönnum,
eins og sést hér á eftir - áhugaleikhúsið, skólaliðveislan, tón-
listarlífið og fleira gæti blómstrað enn meir, ef félagið fær gott
húsnæði. Umfjöllun um Mosfellsbæ sýnir enn og aftur að blaðið
okkar gegnir sögulegu hlutverki.
Kæru eldri Mosfellingar; gangi ykkur allt í haginn að byggja
upp öflugt félag og megi bæjarfélagið bera gæfu til að styðja
ykkur i því starfi.
O.Sv.B.