Neytendablaðið - 01.03.2009, Blaðsíða 2

1. tbl., 55. árg. – mars 2009
Útgefandi: Neytendasamtökin,
Hverfisgötu 105, 101 Reykjavík
Sími: 545 1200 Fax: 545 1212
Veffang: www.ns.is
Netfang: ns@ns.is
Ábyrgðarmaður: Jóhannes Gunnarsson
Ritstjóri: Brynhildur Pétursdóttir
Ritnefnd: Jóhannes Gunnarsson, Þuríður
Hjartardóttir, Hildigunnur Hafsteinsdóttir
Umsjón með gæðakönnunum:
Ólafur H. Torfason
Yfirlestur: Finnur Friðriksson
Umbrot og hönnun: Uppheimar ehf.
Prentun: GuðjónÓ ehf. – vistvæn prentsmiðja
Forsíðumynd: Skömmtunarseðlar -
Morgunblaðið/Valdís Thor
Kreppan sem var: Fyrri heimsstyrjöldinni
lauk fyrir níutíu árum, 11. nóvember 1918,
og hún hafði afgerandi áhrif á kjör manna í
Reykjavík; framan af var ástandið sæmilegt
en eftir 1916 má segja að neyðarástand hafi
ríkt, einkum í höfuðstaðnum á árunum 1916
til 1918. Í Sögu Reykjavíkur kemur fram að
þrengingarnar hafi lýst sér í „atvinnuleysi,
húsnæðisvandræðum og skorti á eldsneyti,
matvælum og byggingarefni. Verðbólga
lék launþega grátt og þar við bættist
frostaveturinn mikli 1918 og spánska veikin.“
Upplag: 12.500 eintök, blaðið er sent öllum
félagsmönnum í Neytendasamtökunum
Ársáskrift: Árgjald Neytendasamtakanna
er 4.300 krónur og innifalið í því er
Neytendablaðið, 4 tölublöð á ári.
Heimilt er að vitna í Neytendablaðið í öðrum
fjölmiðlum sé heimildar getið. Óheimilt
er þó að birta heilar greinar eða töflur án
leyfis Neytendasamtakanna. Upplýsingar
úr Neytendablaðinu er óheimilt að nota í
auglýsingum og við sölu nema skriflegt leyfi
Neytendasamtakanna liggi fyrir.
Lykilorð á heimasíðu: prentari
Leiðari ritstjóra 2
Leiðbeininga- og kvörtunarþjónustan 3
BPA-skaðlegt efni í vörum 4
Orkumerki 5
Gæðakönnun á þvottavélum 6
Danskt uppeldi 9
Spánn-Ísland 10
Athugaðu hljóðstyrkinn 12
Frá formanni 13
Gæðakönnun á prenturum 14
Spáð í kreppuna 17
Flugfargjöld 21
Matjurtagarðar 22
Efni
Blaðið er prentað á
umhverfisvænan hátt.
Brynhildur Pétursdóttir.
Misskilið frelsi
Þegar hús og önnur mannvirki eru reist á Íslandi þarf að fylgja alls kyns séríslenskum
reglum. Taka þarf tillit til vindálags, snjóþunga og jarðskjálftahættu, svo dæmi séu
tekin. Kröfurnar í Evrópu eru víðast hvar ekki eins strangar og hér og í sjálfu sér er
ekkert því til fyrirstöðu að við slökum á kröfum okkar og rýmkum reglur eða aukum
frelsið eins og það er svo gjarnan kallað. Okkur dettur slíkt hins vegar ekki í hug því
það væri algerlega óásættanlegt ef hús færu að hrynja ofan á hausinn á fólki. Það er
áhætta sem við erum ekki tilbúin að taka.
Nú þegar efnahagskerfið er hrunið með brauki og bramli er ekki skrítið að fólk
spyrji í forundran hvernig þetta hafi eiginlega getað gerst. Ófullkomnu regluverki í
Evrópusambandinu er m.a. kennt um en íslensk lög um fjármálastarfsemi hafa verið
löguð að þeim evrópsku á undanförnum árum.
Það hlýtur þó að vera á okkar valdi að setja lög og reglur sem taka mið af þeim
aðstæðum sem ríkja á Íslandi. Við myndum aldrei taka upp byggingareglugerðir landa
þar sem engin jarðskjálftahætta er fyrir hendi en okkur þótti ekkert athugavert við að
laga fjármálaumhverfið hér að því evrópska – jafnvel þótt við séum með einn minnsta
sjálfstæða gjaldmiðil í heimi sem við vitum að þolir ekki mikið vindálag, hvað þá
alþjóðlegt óveður.
Stjórnvöld virðast að mestu hafa sofið á verðinum. Enginn veit almennilega hvað
Fjármálaeftirlitið var að sýsla en það er þó skjalfest að Seðlabankinn hefur varað við
óvarkárri útlánastefnu bankanna. Óábyrg útlán eru ekki einkamál bankanna og því
vekur furðu að ekki hafi verið gripið inn í á fyrri stigum. Fyrir utan stýrivaxtahækkanir,
sem dugðu skammt, virðist Seðlabankinn ekki hafa haft nein úrræði önnur en að biðla
til bankastjóranna um að sýna varkárni.
Ég veit ekki til þess að það sé biðlað til verktaka um að nota nú örugglega nógu
mikið steypujárn eða að hönnuðir séu vinsamlegast beðnir um að vanda burðar-
þolsútreikninga. Við höfum lög og reglur sem tryggja að mannvirki standist verstu
veður og ef menn brjóta lögin er þeim refsað.
NEYTENDABLA‹I‹
 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2009