Neytendablaðið - 01.03.2007, Blaðsíða 2

NEYTENDABLA‹I‹
1. tbl., 53. árg. - mars 2007
Útgefandi: Neytendasamtökin, Síðumúla 13,
108 Reykjavík
Sími: 545 1200 Fax: 545 1212
Veffang: www.ns.is
Netfang: ns@ns.is
Ábyrgðarmaður: Jóhannes Gunnarsson
Ritstjóri: Brynhildur Pétursdóttir
Ritnefnd: Jóhannes Gunnarsson, Þuríður
Hjartardóttir, Íris Ösp Ingjaldsdóttir
Umsjón með gæðakönnunum:
Ásmundur Ragnar Richardsson
Yfirlestur: Finnur Friðriksson
Umbrot og hönnun: Ásprent Stíll ehf.
Prentun: GuðjónÓ ehf. – vistvæn prentsmiðja
Forsíðumynd: Aðalsteinn Svanur Sigfússon
Upplag: 12.500 eintök, blaðið er sent öllum
félagsmönnum í Neytendasamtökunum
Ársáskrift: 4.000 krónur og gerist áskrifandi
um leið félagsmaður í Neytendasamtökunum.
Heimilt er að vitna í Neytendablaðið í öðrum
fjölmiðlum sé heimildar getið. Óheimilt
er þó að birta heilar greinar eða töflur án
leyfis Neytendasamtakanna. Upplýsingar
úr Neytendablaðinu er óheimilt að nota í
auglýsingum og við sölu nema skriflegt leyfi
Neytendasamtakanna liggi fyrir.
Bla›i› er prenta› á vistvænan hátt – Merkt
norræna Svaninum.
Lykilorð á heimasíðu: bilar4
Gæðakönnun á DVD-spilurum 4
Merkingar á erfðabreytt matvæli 7
Samráð olíufélaganna 8
Almenningssamgöngur 10
Bílaþjóðin Ísland 11
Ryðguð hnífapör 12
Frá formanni 13
Ryksuguvélmenni 14
FIT-kostnaður bankanna 15
Orkusparnaður á heimilum 16
Gæðakönnun á tölvuprenturum 17
Sjónvarpsefni við hæfi barna 20
Neytandinn svarar 21
Gæðakönnun á skyndibitakeðjum 22
Efni
Blaðið er prentað á
umhverfisvænan hátt.
Brynhildur Pétursdóttir.
Þarfasti þjónninn
Þegar ég bjó í Danmörku hjólaði ég allra minna ferða og fannst það ekki
tiltökumál. Einu sinni sem oftar var ég stopp á ljósum og varð þá litið inn
í nærstaddan bíl. Þar sat kona með samanbitnar varir og báðar hendur
krepptar um stýrið. Þótt konan sæti inni í upphituðum bíl, hlustaði á útvarpið
og eina líkamlega áreynslan í morgunsárið væri smá skúbb á bensíngjöfina
annað slagið var hún greinilega ekki sátt. Hjólreiðafólkið í kringum mig leit
hins vegar út fyrir að vera frekar afslappað og lét veðrið og biðina við ljósin
ekki á sig fá.
Upp frá þessu hef ég haft þá kenningu að einkabíllinn geri fólk stressað.
Það má einu gilda hversu þægilegur og fullkominn bíllinn er eða hversu
margar götur eru lagðar; við komumst aldrei nógu hratt á milli staða. Við
erum nefnilega löngu hætt að vera þakklát fyrir að geta setið á rassinum,
snúið lykli og færst á milli staða án nokkurra vandkvæða. Okkur finnst það
einfaldlega sjálfsögð mannréttindi. Við komumst heldur aldrei nógu nálægt
áfangastaðnum og fyrir vikið skapast svokallað bílastæðavandamál. Kannski
felst þessi vandi þó fyrst og fremst í tregðu okkar sem fullfrísk erum til að
ganga nokkur skref. Þessi vitleysa nær hámarki þegar maður stendur sjálfan
sig að því að hringsóla í kringum líkamsræktarstöðina bölsótandi yfir skorti
á bílastæðum við innganginn.
Vissulega er hægt að halda því fram að við getum ekki án bílsins verið
sökum veðráttu og dreifðrar byggðar en við þurfum ekki að nota einkabílinn
í hvert einasta skipti sem við förum út úr húsi. Kannanir hafa sýnt að
þriðjungur bílferða á höfuðborgarsvæðinu er innan við einn kílómetri. Það
tekur um 12 mínútur að ganga einn kílómetra og 3 mínútur að hjóla sömu
vegalengd. Veðrið er sjaldan svo slæmt að ekki sé hægt að klæða það af sér.
Reyndar hefur skipulag bæja og borga miðast við að greiða för einkabílsins
og það er óskiljanlegt að öðrum ferðamátum sé ekki gert hærra undir höfði.
Mörg vandamál myndu leysast ef við værum almennt duglegri við að
ganga, hjóla eða taka strætó, þótt ekki væri nema endrum og eins. Það er
hins vegar stjórnvalda að skapa skilyrðin líkt og gert hefur verið á hinum
Norðurlöndunum.
Svifryksmengun er orðin svo alvarlegt vandamál suma daga að
leikskólabörnum er haldið innan dyra. Það birtast engar áskoranir frá
yfirvöldum um að fólk leggi einkabílnum þessa daga en eitthvað er þó
muldrað um skaðsemi nagladekkja. Enginn stjórnmálamaður þorir að segja
einkabílnum stríð á hendur jafnvel þótt mengun af völdum umferðar sé jafn
heilsuspillandi og óbeinar reykingar.
Það vekur líka athygli að þessi einkabílavæðing bitnar verst á börnunum.
Þau eru stærsti hluti gangandi vegfarenda og þau þola svifryksmengun verr
en fullorðnir.
Á meðan börnum er sagt að halda sig innan dyra vegna mengunar leika
bílarnir lausum hala. Það þarf svo sem ekki að koma á óvart að börnin
verði verst úti því íslenskt þjóðfélag verður seint talið mjög barnvænt.
Eitt mesta hneyksli sem ég hef upplifað var þegar íslensk börn voru send
heim úr grunnskólum landsins og skilin eftir heima í sjö vikur. Ráðamenn
vísuðu hver á annan og við foreldrar vorum svo upptekin í vinnunni að við
höfðum engan tíma til að berjast fyrir sjálfsögðum rétti barna okkar. En ef
við þyrftum að skilja einkabílinn eftir heima í sjö vikur yrði hins vegar allt
vitlaust.
 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2007
Cl
ick
to
b
uy
N
OW
!PD
F-
XCh
ange Viewer
w
w
w.docu-track
.c
om
Cl
ick
to
b
uy
N
OW
!PD
F-
XCh
ange Viewer
w
w
w.docu-track
.c
om