Neytendablaðið - 01.03.2007, Blaðsíða 13

Jóhannes Gunnarsson
forma›ur Neytendasamtakanna
Virðisaukaskattslækkunin
Það var greinilegt að neytendur voru í
viðbragðsstöðu þegar virðisaukaskattur á
matvæli var lækkaður 1. mars. Hátt í 300
manns hafa leitað til Neytendasamtakanna
þar sem þeir töldu að seljendur hefðu
ekki lækkað verð eða að lækkunin væri
ekki í samræmi við það sem tilefni var til.
Einnig barst fjöldinn allur af kvörtunum til
Neytendastofu og Verðlagseftirlits ASÍ.
Það skiptir miklu þegar gripið er til aðgerða
eins og nú var gert að allir standi saman og
neytendur stóðu svo sannarlega sína stöðu.
Sú vakning sem varð hjá þeim er vonandi
aðeins upphafið að verðugu aðhaldi því
ekki veitir af. Neytendasamtökin vona svo
sannarlega að neytendur fylgist áfram
grannt með verði og kvarti við viðkomandi
seljanda ef ástæða er til. Þá munu
Neytendasamtökin áfram fylgjast með
vöruverði og með dyggri aðstoð neytenda
veita markaðnum nauðsynlegt aðhald.
Nú hefur komið fram í vísitölumælingu
Hagstofunnar að lækkunin á matvælaverði
hefur að mestu skilað sér til neytenda.
Lækkunin skilaði sér í matvöruverslunum
og eins hafa fjölmargir aðrir seljendur sem
kvartað var yfir til Neytendasamtakanna
tilkynnt um lækkanir til neytenda. Þar má
m.a. nefna kvikmyndahús og sjoppur, en
nokkuð bar á kvörtunum vegna þessara
aðila fyrstu viku marsmánaðar.
Hins vegar virðast veitingahús hafa brugðist.
Samkvæmt upplýsingum Hagstofunnar
hafa greinilega allt of mörg veitingahús
aðeins lækkað verð óverulega ef þau hafa
þá á annað borð lækkað verð. Strax á fyrstu
dögum mánaðarins tóku að berast mjög
margar kvartanir frá neytendum vegna
veitingahúsa og raunar mötuneyta einnig.
Fjölmiðlar voru látnir vita af þessu í þeirri
von að opinber umfjöllun yrði til þess að
veitingahús og mötuneyti sæju að sér. Því
miður hefur það ekki gerst.
Neytendasamtökin gera þá kröfu að
þessir aðilar lækki verð umsvifalaust.
Virðisaukaskattslækkunin var ætluð sem
kjarabót fyrir neytendur en ekki veitingahús
og mötuneyti. Í þessu sambandi er vert að
hafa í huga að Samtök ferðaþjónustunnar
hafa ítrekað kvartað yfir allt of háu mat-
vælaverði og bent á að það dragi úr sam-
keppnishæfni ferðaþjónustunnar. Þannig
blöskri erlendum ferðamönnum svo verðið
að þeir fari frekar í ferðalög til landa þar
sem verðið er lægra. Því er það hlálegt
að nú þegar stjórnvöld taka ákvörðun
um lækkun matvælaverðs þá skuli allt of
mörg veitingahús telja sig stikkfrí og stinga
lækkuninni í eigin vasa í stað þess að skila
henni til viðskiptavina sinna.
Veitingahúsamenn hafa einnig kvartað
yfir allt of háu verði á áfengum drykkjum
og því þurfi að lækka áfengisgjald. Nú
þegar veitingahús hafa fallið á fyrsta
prófinu er varla ástæða til að ætla að
lækkun áfengisgjalds skili sér til neytenda.
Ef veitingahús eiga að vera trúverðug í
framtíðinni þá verða þau að taka sér tak
og skila því sem neytendum ber vegna
lækkunar virðisaukaskatts á matvæli. Al-
menningur í landinu mun einfaldlega ekki
þola annað.
Það er líka full ástæða til að ætla að
neytendur muni refsa þeim veitingahúsum
sem stinga verðlækkuninni í eigin vasa
og lái þeim hver sem vill. Það gera þeir
einfaldlega með því að forðast að borða
á slíkum stöðum. Vilja veitingahús það?
Verum þess minnug að vald neytenda
er mikið og það skulum við nota okkur
gagnvart þeim sem ekki lækka verð en hefðu
átt að gera það um síðustu mánaðamót.
Eins og áður var nefnt hér hafa Neytenda-
samtökin í hyggju að fylgjast eins vel
með matvælaverði og þeim er mögulegt.
Það gerum við ekki án dyggrar aðstoðar
neytenda sem láta okkur vita verði þeir varir
við óeðlilegar verðbreytingar (þ.e. að ekki
fáist fullnægjandi skýring hjá seljendum).
Virðisaukaskattslækkunin á að vera hagsbót
til frambúðar fyrir neytendur. Við munum
ekki sætta okkur við að í framhaldinu sjái
einhverjir seljendur ástæðu til lauma inn
hækkunum án annarrar ástæðu en þeirrar
að hækka álagningu sína og auka þar með
eigin hagnað.
Það er von Neytendasamtakanna að neyt-
endur taki áfram virkan þátt í verðlags-
eftirliti og að sú neytendavakning sem
varð um síðustu mánaðamót sé komin til
að vera. Minnt er á að afnám vörugjalds
á matvæli önnur en sykur og sælgæti
á enn eftir að skila sér í vöruverði. Þess
vegna hvetja samtökin neytendur til að
hafa samband vegna verðhækkana eða
ófullnægjandi verðlækkana sem þeir verða
varir við. Neytendasamtökin munu fylgja
öllum slíkum ábendingum eftir. Við skulum
tryggja það í sameiningu að þær kjarabætur
sem fólust í ákvörðunum stjórnvalda
séu varanleg kjarabót fyrir neytendur en
ekki notaðar til álagningarhækkunar hjá
seljendum. Neytendur krefjast þess einfald-
lega að þessi kjarabót sem þeim var ætluð
skili sér að fullu.
Veitingahús og mötuneyti verða að taka sér tak
13 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2007
Cl
ick
to
b
uy
N
OW
!PD
F-
XCh
ange Viewer
w
w
w.docu-track
.c
om
Cl
ick
to
b
uy
N
OW
!PD
F-
XCh
ange Viewer
w
w
w.docu-track
.c
om