Neytendablaðið - 01.03.2007, Blaðsíða 21

Ólína Þorvaðardóttir er neytandinn að
þessu sinni. Ólína hefur verið háskóla­
kennari og fræðimaður til margra ára og
vinnur nú sem verkefnastjóri hjá Stofnun
fræðasetra Háskóla Íslands á Ísafirði. Ólína
er fimm barna móðir og býr á Ísafirði
ásamt manni sínum og yngsta syni.
Flokkar þú heimilisúrgang?
Já.
Hefur ýtinn sölumaður fengið þig til
að kaupa eitthvað sem þú hefðir aldrei
annars keypt?
Ó, já.
Hvenær fórst þú síðast í strætó?
Fyrir tveimur árum.
Hefur þú notfært þér leiðbeininga­ og
kvörtunarþjónustu Neytendasamtakanna?
Já, einu sinni.
Hefur þú veitt í matinn?
Já, já - lax og ýsu (en það er orðið langt
síðan).
Biður þú um tax free þegar þú verslar
erlendis?
Já, oftast.
Hvenær skiptir þú síðast um banka eða
tryggingafélag?
Það er svo langt síðan að ég man það ekki.
Reynir þú stundum að semja um lægra
verð fyrir vöru eða þjónustu?
Já, og það er mesta furða hvað kaupmenn
eru stundum tilkippilegir að prútta pínulítið
– ég hef svolítið gaman af prútti.
Hvert er versta neytendahneykslið sem
þú manst eftir?
Hmmm . . . ætli það hafi ekki verið kjötfars-
hneykslið sem tröllreið fjölmiðlum fyrir um
tuttugu árum. Annars man ég ekki eftir
neinu nýlegu neytendahneyksli, enda eru
fjölmiðlar því miður ekki mjög iðnir við
að fjalla um neytendamál núorðið. Ef ég á
að nefna það hvenær ég varð persónulega
hneyksluðust sem neytandi, þá hefur það
sennilega verið þegar ég gerði mér grein
fyrir að svokallaðir „blómadropar”, sem
eru í glösum á stærð við vanilludropaglas,
voru seldir á 3000 krónur glasið! Ég segi
og skrifa 3000 krónur! Þá var mér ofboðið,
því hvað svo sem segja má um trú fólks
á óhefðbundnar lækningar (og þá trú hef
ég vissulega sjálf til að bera) þá er þetta
fáránlegt. Það vill nefnilega þannig til að
ég veit upp á hár hvað er í þessum glösum
og því veit ég að framleiðslukostnaðurinn
við blómadropana getur aldrei réttlætt
þessa verðlagningu.
Hverju myndir þú vilja breyta varðandi
neyslu þína?
Engu sérstöku – ég er enginn neyslubósi,
held ég. Hinsvegar myndi ég vilja eiga
meira val um lífrænt ræktaðar matvörur í
verslunum á landsbyggðinni og hafa betra
aðgengi að góðu grænmeti heldur en raun
er á. Svo myndi ég vilja að erfðabreytt
matvæli yrðu sérmerkt fyrir neytendur svo
ég geti valið sjálf hvort ég vil kaupa þau
eða ekki. Það val hef ég því miður ekki.
Sniðgengur þú einhver fyrirtæki eða
vörumerki?
Ætli það séu ekki bara dýrustu merkin sem
maður tímir ekki að kaupa hvort eð er. Fyrir
27 árum hætti ég að drekka kók eftir fregnir
af illri meðferð kókframleiðenda á fólki.
Sögur af barnaþrælkun og þess háttar hafa
líka aftrað mér frá því að kaupa ákveðnar
íþróttavörur.

Kaupir þú vörur sem eru með vottuðu
umhverfismerki?
Já, ef ég man eftir að gá að því (sem er
auðvitað ekki alltaf).
Ert þú fylgjandi því að áfengi sé selt í
matvöruverslunum?
Ég er fylgjandi léttvíns- og bjórsölu í
matvöruverslunum – undir eftirliti að
sjálfsögðu. Erlendis sér maður þetta víðast
hvar og ekkert að því. Maður á að gera
keypt sér borðvínið á sama stað og matinn,
finnst mér.
Finnst þér íslenskir neytendur nógu með­
vitaðir og kröfuharðir?
Nei, hreint ekki. Það er landlægur ósiður hér
að láta nánast allt yfir sig ganga. Þeir sem
kvarta eða gera athugasemdir í verslunum
eru litnir hornauga og álitnir nískupúkar
og kverúlantar. Eins hef ég á tilfinningunni
að þjónustulipurð meðal verslunarfólks fari
þverrandi. Það gerist æ sjaldnar að maður
fái faglega þjónustu í verslunum. Þetta
stafar m.a. af því, held ég, að neytendakröfur
eru lágar hérlendis. Öflugri neytendavitund
meðal almennings myndi auka þrýsting á
verslunarfólk og kaupmenn um að koma
til móts við neytendur, vanda verðlagningu
og bæta þjónustu.

Hvað er til ráða?
Ég veit satt að segja ekki hvernig á að efla
neytendavitund meðal fólks. Þó sýnist
mér augljóst að umfjöllun fjölmiðla um
neytendamál þyrfti að vera mun meiri
en nú er. Það vantar einhvern sprækan
fjölmiðlamann sem gerir neytendamál að
sínu sérsviði, og finnur á þeim skemmtilega
fréttafleti. Sú var tíðin að Neytendasamtökin
birtu reglulega kannanir um verðlag og
þjónustu. Það hefur minna farið fyrir því
í seinni tíð, sem er miður því veitendur
þjónustu og verslunarmenn verða að
sjálfsögðu að hafa aðhald og starfa undir
vökulu auga þeirra sem gæta hagsmuna
viðskiptavinanna.
Neytandinn svarar
21 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2007
Cl
ick
to
b
uy
N
OW
!PD
F-
XCh
ange Viewer
w
w
w.docu-track
.c
om
Cl
ick
to
b
uy
N
OW
!PD
F-
XCh
ange Viewer
w
w
w.docu-track
.c
om