Fréttablaðið - 16.06.2015, Blaðsíða 19

ÞRIÐJUDAGUR 16. júní 2015 | SKOÐUN | 19
Málefni tónlistarskóla hafa verið
nokkuð í umræðunni undanfarið.
Sveitarfélög sjá lögum samkvæmt
um rekstur tónlistarskóla á grunn-,
mið- og framhaldsstigi. Togstreitu
hefur þó gætt í fjölda ára milli
sveitarfélaga og ríkisins um kostn-
að vegna nemenda sem stunda
nám á framhaldsstigi. Togstreit-
an hefur komið harkalega niður á
þeim skólum sem öðru fremur hafa
sinnt lengra komnum nemendum.
Nú er svo komið að fjárhagsstaða
téðra skóla er orðin svo bágborin
að í sumum þeirra ríkir óvissa um
hver mánaðamót hvort unnt sé að
greiða kennurum laun. Þessi graf-
alvarlega staða bitnar að sjálfsögðu
á öllu starfi skólanna og á nemend-
um í formi síhækkandi skólagjalda,
takmörkunar á námsmöguleikum,
skorts á nauðsynlegu viðhaldi o.fl.
Tilraun var gerð til að leysa
þessa deilu með tímabundnu sam-
komulagi ríkis og sveitarfélaga
árið 2011 um eflingu tónlistarnáms.
Samkomulagið hefur því miður
ekki reynst til þess fallið að leysa
vandann.
Nýr valkostur
Menntamálaráðuneyti skoðar nú
möguleika á því að stofna nýjan
tónlistarskóla sem hugsaður væri
fyrir nemendur á framhaldsstigi
sem hefðu áhuga á að leggja tón-
list fyrir sig. Skólinn yrði rekinn
af ríkinu og rökin fyrir honum eru
allrar athygli verð að mati undir-
ritaðra. Skólinn myndi bjóða upp á
hágæðanám í sígildri og nýgildri
tónlist með áhugaverðri skör-
un tónlistargreina og fjölbreytt-
um möguleikum á skapandi sam-
starfsverkefnum. Boðið yrði upp
á sterkari tengingu við mennta-
skólanám en nú er fyrir hendi og
skólagjöldum yrði stillt í hóf. Aukin
þjöppun lengra kominna nemenda
myndi leiða til jákvæðra hvata til
náms og skólinn gæfi kost á sam-
starfi við skóla á landsbyggðinni
í formi hljóðfærakennslu og fjar-
námskennslu. Umfram allt myndi
slík stofnun geta hraðað mjög fram-
förum nemenda á því aldursskeiði
sem af mörgum er talið mikilvæg-
ast á þroskaferli tónlistarmannsins.
Þessi tíðindi gefa undirrituðum
tilefni til að ætla að nú standi loks
til að blása til sóknar í málefnum
tónlistarskólanna. Við fögnum því
frumkvæði menntamálaráðherra
að koma til móts við lengra komna
tónlistarnemendur og leysa deilu-
mál sem staðið hafa allt of lengi.
Margt þarf auðvitað að koma til,
og ber þar sérstaklega að nefna
samkomulag milli ríkis og sveitar-
félaga um að áfram verði boðið upp
á framhaldsstigsnám í öðrum tón-
listarskólum.
Áhugavert verður að fylgj-
ast með þeirri stefnumótunar-
vinnu sem framundan er, en slíkur
skóli gæti markað merk tímamót í
íslensku tónlistarlífi og menntun
tónlistarnemenda.
Tímamót í íslensku
tónlistarlífi ?
Sveitarfélögin á Norð-
urlandi vestra hafa
undirritað samstarfs-
samning við Klappir
Development ehf. um
uppbyggingu og rekst-
ur 120.000 tonna álvers
á fyrirhuguðu iðnaðar-
svæði við Hafursstaði
í Skagabyggð. Sveitar-
félögin sem um ræðir
eru Blönduósbær, Húna-
vatnshreppur, Húnaþing
vestra, Sveitarfélagið
Skagaströnd, Skaga-
byggð og Sveitarfélagið Skaga-
fjörður.
Samkvæmt fréttinni er
stækkun möguleg í allt að
220.000 tonn. Það þýðir á
mannamáli að nauðsynlegt
verður að stækka álverið að
minnsta kosti sem þessu nemur
til að arðsemi þess verði við-
unandi fyrir kínverska eig-
endur. Orkuþörf fyrsta áfanga
er sögð 206 megavött (MW)
og þá væntanlega 412 MW
þegar seinni áfangi rís. Full-
byggt álver þyrfti því orku sem
samsvarar þremur Blöndu-
virkjunum eða 10 Skrokköldu-
virkjunum svo nefndur sé
virkjunarkostur sem mikið
hefur verið í umræðunni. Orka
Blönduvirkjunar er að mestu
fullnýtt og Blönduveita sem
er í nýtingarflokki ramma-
áætlunar gefur aðeins um 30
MW. Svonefndur Blöndulund-
ur, vindmyllugarður sem enn
er á hugmyndastigi, gæfi að
hámarki 100 MW.
Til að knýja 220.000 tonna
álver á Hafursstöðum þarf því
örugglega að virkja jökuls-
árnar í Skagafirði við Skata-
staði. Tvær útfærslur Skata-
staðavirkjunar eru í biðflokki
rammaáætlunar, 143 og
153 MW. Báðar byggja
á stóru uppistöðulóni á
hálendinu norðan Hofs-
jökuls. Minni virkj-
unina, Skatastaðavirkj-
un D, má bæta upp með
svonefndri Villinganes-
virkjun (33 MW) sem
fengi vatn úr miklu
uppistöðulóni í mynni
Austur- og Vesturdals.
Augljóst er að virkjun-
um þessum mun fylgja
gríðarlegur fórnar-
kostnaður fyrir víðernin upp af
Skagafirði, ásýnd héraðsins og
fyrrnefndra dala, líf á flæði-
löndunum við Hegranes og
fljótasiglingar á Austari Jök-
ulsá, svo eitthvað sé nefnt.
Hvernig dettur ábyrgum
sveitarfélögum þetta í hug
þegar fullljóst er að stóriðja er
einhver allra versti atvinnu-
kostur sem hugsast getur sé
tekið mið af fjárfestingu á bak
við hvert starf, arði sem eftir
verður í landinu og ekki síst
óásættanlegum umhverfisá-
hrifum iðjuversins og virkjan-
anna sem þarf til að knýja það?
Mesti fjársjóðurinn
Að einhverju leyti er sveitar-
stjórnar mönnum vorkunn
þegar þess er gætt að stóriðja
með tilheyrandi hafnarmann-
virkjum virðist eina leiðin
til að fá verulegan opinberan
stuðning við atvinnuuppbygg-
ingu á landsbyggðinni. Millj-
arðarnir sem ríkið leggur í
Bakka og til Helguvíkur eru
sjálfsagt öfundsverðir og skila-
boðin skýr; við drögum bara
upp stóra veskið fyrir stóriðju,
ekki ferðaþjónustu, smáiðnað
eða þekkingarstarfsemi. Ríkis-
valdið reynir að kúga sveitar-
félögin inn á þessa braut.
En samt, gróin sveitarfé-
lög hafa valkosti. Geta Norð-
lendingar í alvöru hugsað sér
allar þessar fórnir fyrir miklar
framkvæmdir í 2–3 ár og 240
einhæf langtímastörf? Vill fólk
úti á landi ekki frekar atvinnu-
starfsemi sem virðir móður
náttúru? Þannig uppbygging
er möguleg, eins og gríðar-
legur vöxtur ferðaþjónustunn-
ar á undanförnum árum sýnir.
Ferðamönnum fylgja vissu-
lega umhverfisáhrif en þau eru
smámunir miðað við stóriðju
og þau má lágmarka með góðu
skipulagi. Ferðaþjónustan er
orðin langstærsta atvinnugrein
landsins, hún skapar um 14%
landsmanna störf, á móti 1% í
áliðnaði, og hún skilur mikinn
virðisauka eftir í heimabyggð
meðan virðis auki áliðnaðarins
flæðir að mestu úr landi.
Einstök náttúra landsins
er okkar mesti fjársjóður og
henni má ekki spilla meir en
orðið er á fölskum forsendum.
Sameinumst því um þá kröfu
náttúruverndar- og útivistar-
samtaka að hlífa miðhálendi
Íslands, hjarta landsins, fyrir
frekari stórframkvæmdum.
Álver á Hafursstöðum
– afl eit hugmynd
➜ Togstreitan hefur komið
harkalega niður á þeim
skólum sem öðru fremur
hafa sinnt lengra komnum
nemendum.
MENNTUN
Jakob Frímann
Magnússon
Víkingur Heiðar
Ólafsson
tónlistarmenn
UMHVERFIS-
MÁL
Snorri
Baldursson
líff ræðingur og for-
maður Landverndar
➜ Samkvæmt fréttinni
er stækkun möguleg í
allt að 220.000 tonn. Það
þýðir á mannamáli að
nauðsynlegt verður að
stækka álverið að minnsta
kosti sem þessu nemur
til að arðsemi þess verði
viðunandi fyrir kínverska
eigendur.
Siminn.is/spotify
6
SPOTIFY PREMIUM ÁSKRIFT
SÍMANS
SNJALLPÖKKUM
ENDALAUST
1
5
-0
9
-2
0
1
5
1
0
:2
1
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
6
2
D
-B
E
7
C
1
6
2
D
-B
D
4
0
1
6
2
D
-B
C
0
4
1
6
2
D
-B
A
C
8
2
8
0
X
4
0
0
6
B

F
B
0
4
8
s
_
1
5
_
6
_
2
0
1
5
C
M
Y
K