Morgunblaðið - 22.01.2015, Blaðsíða 4

Morgunblaðið/Ómar
Fuglatalning Fer fram víða um land.
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 2015
Sigurður segir að það sé alla
jafna ákvörðun foreldra þegar
barn fái snjallsíma og notendahóp-
urinn verði sífellt yngri. „Það er
t.d. ekkert óalgengt að nemendur í
6. bekk eigi dýra snjallsíma,“ segir
Sigurður. „Það er alfarið val for-
eldra, en þeir verða líka að vera
meðvitaðir um hvað barnið getur
gert með þessu tæki. Þegar ung-
lingur fær bílpróf setja foreldrar
gjarnan skýrar reglur um notkun
bílsins, en aftur á móti fá börn
ekkert alltaf leiðbeiningar um
hvernig þau eigi að haga sér á net-
inu.“
Hver á að kenna börnum og
ungmennum stafræna borgaravit-
und? „Við fullorðna fólkið. Með því
á ég við foreldra og starfsfólk
skóla. Það læra börnin sem fyrir
þeim er haft og það á vel við í
þessu samhengi. Hegðun fullorð-
inna á netinu er ekki alltaf til fyr-
irmyndar,“ segir Sigurður og nefn-
ir sem dæmi athugasemdakerfi
netmiðla og ólöglegt niðurhal á
ýmsu efni sem sumt fullorðið fólk
stæri sig af.
Getum lært af öðrum þjóðum
Í námi sínu í upplýsingatækni
hefur Sigurður m.a. kynnt sér
hvernig notkun snjalltækja í
skólum er háttað í öðrum lönd-
um. Hann segir okkur geta lært
mikið af reynslu annarra þjóða
og mikilvægt sé fyrir sveitarfélög
sem hyggja á spjaldtölvuvæðingu
skóla að kynna sér rannsóknir á
þessu sviði. „Þannig getum við
komið í veg fyrir að falla í sömu
gryfju og aðrir hafa gert. Við
þurfum ekki alltaf að finna upp
hjólið, við getum lært mikið af
öðrum löndum.“
Sigurður á margra ára kennslu-
feril að baki í grunnskóla og segist
sjálfur hafa nýtt sér möguleika
snjalltækja í kennslu sinni í ung-
lingadeild Snælandsskóla í Kópa-
vogi. Þar notuðu nemendur eigin
snjallsíma og hann segir það hafa
reynst vel. „Veruleikinn er að
nemendur eru með þessi tæki á
sér, hvaða skoðun sem við kunnum
að hafa á því. Ætlum við að nýta
okkur þennan möguleika? Ég held
að það hafi orðið vitundarvakning
um að þessi snjalltæki eru komin
til að vera. Við verðum að bregð-
ast við þessum veruleika og finna
leiðir til að nýta tækin í skóla-
starfi.“
Símabann í skólum er engin lausn
 Grunnskólakennari segir snjallsíma bjóða upp á marga möguleika í kennslu  Hvetur til meiri
ábyrgðar í nethegðun  Foreldrar séu meðvitaðir um hvað börnin geta gert með snjallsímunum
Morgunblaðið/Eggert
Snjalltæki Í erindi Sigurðar á fundi samtakanna Náum áttum sagði hann m.a. að snjalltæki væru komin til að vera.
SVIÐSLJÓS
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Ekki er hægt að kenna börnum og
unglingum ábyrga netnotkun í
grunnskólum og á sama tíma banna
notkun snjalltækja. Það er engin
lausn að banna notkunina í skólum,
lausnin felst í því
að setja reglur
og kenna á tæk-
in. Þetta sagði
Sigurður Haukur
Gíslason, grunn-
skólakennari og
MA-nemi í upp-
lýsingatækni, í
erindi sem hann
hélt á morgun-
verðarfundi sam-
takanna Náum
áttum í gær undir yfirskriftinni:
Við þurfum að kenna börnum og
ungmennum stafræna borgaravit-
und. „Stafræn borgaravitund er út-
víkkun á hugtakinu ábyrg netnotk-
un. Hún felst m.a. í að þeir sem
eru á netinu sýni þar ábyrga hegð-
un varðandi tækin og rafræn sam-
skipti,“ segir Sigurður og nefnir
einelti, t.d. á samfélagsmiðlum, og
ólöglegt niðurhal sem dæmi um
þegar skortir á þessa vitund.
„Heilbrigð skynsemi er annað
orð yfir stafræna borgaravitund;
við erum að tala um nýja tækni og
við þurfum að læra á hana. Ekki
síst fullorðna fólkið.“
Sigurður Haukur
Gíslason
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Þarna voru hundruð dauðra svart-
fugla, ég veit ekki hvað mörg. Það
voru örfáir metrar á milli hræjanna
á 1-2 km kafla,“ sagði Gunnar Óli
Hákonarson, bóndi á Sandi í Aðal-
dal. Hann fór ásamt Vilhjálmi Jón-
assyni á Sílalæk í árlega vetrar-
fuglatalningu um áramótin. Þeir
fóru á Sjávarsand við botn Skjálf-
andaflóa. Dauðu fuglarnir voru
skammt austan óss Skjálfanda-
fljóts.
„Uppistaðan í þessu var haftyrð-
ill, svo var talsvert af langvíu.
Þarna var veisla, mikið af hrafni og
svartbak komið í þetta og rebbi var
líka mættur,“ sagði Gunnar Óli.
Dauðu fuglarnir voru ekkert annað
en skinn og bein og hafði hungrið
líklega borið þá ofurliði. Hann taldi
að sú skýring væri líklegust að
órannsökuðu máli. Gunnar Óli ók
með ströndinni alveg austur að
Laxá í Aðaldal en varð ekki var við
jafn marga dauða fugla þar.
„Maður sér alltaf eitthvað af
dauðum fuglum, en ég hef aldrei
séð neitt líkt þessu. Ég hef heldur
aldrei talið jafn mikið af hrafni á
þessu svæði í vetrarfuglatalningu
og nú. Þeir voru sextán en oftast
sér maður ekki neinn eða einn til
tvo.“ Gunnar Óli sagði að í desem-
ber s.l. hefðu verið mjög þrálát
vestan- og norðvestanrok á þessum
slóðum og fuglarnir líklega ekki
haft neitt æti.
Böðvar Þórisson, starfandi for-
stöðumaður Náttúrustofu Vest-
fjarða, sagði að tilkynnt hefði verið
um svartfugladauða í Ísafirði við
Ísafjarðardjúp fyrr í þessum mán-
uði. Hann sagði að mikið hefði ver-
ið um svartfugl í fjörðunum upp á
síðkastið, bæði langvíu og haftyrðil.
Svartfugladauðinn nú virtist þó
vera lítill í samanburði við fellinn
sem varð fyrir hátt í tíu árum.
„Garðfuglarnir okkar hér í
Stykkishólmi nú eru máfar,“ sagði
Árni Ásgeirsson, líffræðingur við
Háskólasetrið í Stykkishólmi. Máf-
ar eru farnir að sækja í fóður sem
borið er út fyrir smáfugla. Árni
sagði þetta vera ólíkt því sem menn
ættu að venjast.
„Sjómenn segja að máfarnir séu
mjög aðgangsharðir við að ná sér í
beitu þegar verið er að leggja línu.
Svo virðist sem lítið æti sé fyrir
máfana. Ef til vill eru of margir
máfar á svæðinu vegna þess hvern-
ig ástandið var í Kolgrafafirði.“
Glorhungraðir máfar og dauðir
svartfuglar finnast á fjörum
 Sjófuglarnir virðast sumir hafa haft lítið að éta  Þrálát vestan- og norðvestanrok haft áhrif
Ljósmynd/Róbert Arnar Stefánsson
Óvenjulegir garðfuglar Svartbakur, hvítmáfur og hettumáfur hafa leitað í fuglafóður í görðum í Stykkishólmi.
„Það er hér talsvert líf en mað-
ur sér ekki ástand fuglanna úr
fjarlægð,“ sagði Róbert A. Stef-
ánsson, forstöðumaður Nátt-
úrustofu Vesturlands. Undan-
farið hefur hann talið fugla við
norðanvert Snæfellsnes.
Róbert sagði að ráða mætti
af atferli máfanna að þá skorti
æti. Hann sagði að hafnar-
vörður í Stykkishólmi hefði orð-
ið var við máttfarna máfa á
bryggjunni sem virtust vera við
það að drepast. Reynt hefur
verið að gefa þeim og jafnvel
taka þá á hús.
„Þeir virðast stöðugt vera í
ætisleit, fljúga yfir bænum og
koma í garða ef fólk kastar ein-
hverju út. Það er óvenjulegt og
gæti bent til þess að það sé
minna að hafa í náttúrunni en
venjulega,“ sagði Róbert.
Virðast
stöðugt vera
í ætisleit
SÓLGNIR Í FISK OG TÓLG