Morgunblaðið - 23.02.2015, Blaðsíða 27

MINNINGAR 27
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 23. FEBRÚAR 2015
✝ AðalsteinnSigurðsson,
f.v. mennta-
skólakennari,
fæddist 18. ágúst
1921 í Aðalstræti
76 á Akureyri.
Hann andaðist á
Elliheimilinu Hlíð
8. febrúar 2015.
Aðalsteinn var
sonur hjónanna
Elínborgar Jóns-
dóttur, húsmóður (1889-1979)
og Sigurðar Sölvasonar, húsa-
smíðameistara (1895-1986).
Systkini Aðalsteins eru Ing-
ólfur, skipstjóri f. 1922, María
Menntaskólanum á Akureyri
1941. Hann útskrifaðist 1944
með BA próf í sagnfræði frá
Háskólanum í Kaliforníu,
Berkeley. Hann hafði hafið
mastersnám í sagnfræði, þeg-
ar hann var kallaður til
kennslu við MA haustið 1944.
Þar kenndi hann samfellt til
vorsins 1985.
Aðalsteinn vann mörg sum-
ur sem bankastarfsmaður við
afleysingar, fyrst í útibúi Út-
vegsbankans og síðar í útibúi
Búnaðarbankans á Akureyri.
Enn fremur annaðist hann
tekjubókhald fyrir Flugfélag
Norðurlands, síðar Flugfélag
Íslands, frá 1975 til 2000.
Aðalsteinn var félagi í Odd-
fellowreglunni á Akureyri.
Útför Aðalsteins verður
gerð frá Akureyrarkirkju í
dag, 23. febrúar 2015, og hefst
athöfnin kl. 13.30.
Jónína, hár-
greiðslumeistari,
f. 1924, d. 2013 og
Gunnar, verkfræð-
ingur, f. 1925, d.
1998.
Eiginkona Að-
alsteins var Alice
Julia Soll Sigurðs-
son, grafískur
hönnuður, f. 1921,
d. 2011. Sonur
þeirra er Sigurður
f.v. framkvæmdastjóri og flug-
stjóri, f. 1947, kvæntur Helenu
Dejak, framkvæmdastjóra f.
1946.
Aðalsteinn varð stúdent frá
Bókamenn eru margvíslegrar
gerðar eins og annað fólk.
Mörgum þeirra er þó eiginlegt
að fara hljótt og gera lítið af því
að ónáða samferðafólk sitt að
óþörfu. Í stað þess ganga þeir
að bókaskápnum sínum, leita
svara við spurningum og fræð-
ast um ný atriði. Þekkingin er
þeim fró og í bókum finna þeir
bæði friðsemd og ró.
Aðalsteinn Sigurðsson var
næsti nágranni okkar í Ása-
byggðinni í næstum nítján ár,
hæglátur og óáleitinn en mann-
glöggur og skemmtilega kíminn.
Þá höfðum við þegar haft hann
og þekkt sem uppfræðara, sam-
kennara og samverkamann í
fullan aldarfjórðung. Samleiðin
varð því býsna löng og kynnin
jukust smátt og smátt.
Sem aðalsögukennari MA var
Aðalsteinn lítið gefinn fyrir nýj-
ungar en hann fylgdist vel með
og kunni sitt fag. Á liðlega
fjörutíu ára kennsluferli við
skólann las hann fyrir, tók nem-
endur upp að kennarapúltinu og
spurði út úr. Þá þótti betra að
vera lesinn en ekki. Við sam-
anburð komust nemendur að því
að kennsluaðferðirnar breyttust
lítt á milli bekkja og ára, jafnvel
áratuga. Þá var hann þeirrar
skoðunar að það væri nemenda
að hafa áhuga á því sem fram
fór í kennslustofunni, þeirra
væri að ákveða hlutverk sitt
þar. Af þessu leiddi að hinir
áhugasömu fengu athygli hans
alla, þeir settust jafnan fremst
og þeim veitti hann fjölmargar
ábendingar um gott viðbótar-
eða hliðarlesefni. Lágur rómur
gerði það að verkum að stund-
um náði kennsla hans ekki til
fleiri.
Margar sögur lifa af athafna-
semi menntaskólastúlkna í
sögutímum hjá Aðalsteini.
Handavinna var í öndvegi og
söngur prjóna og heklunála
skapaði notalegt andrúmsloft.
Eitt árið var áherslan á trefla,
annað ár hekluðu dömurnar í
6.a forláta rúmteppi handa
kennara sínum. Litlum sögum
fer af því hvað piltarnir aðhöfð-
ust.
Aðalsteinn sá um og stýrði
bókasafni MA í tæpan aldar-
þriðjung. Það gerði hann af
mikilli natni og réðst í það stór-
virki að skrá safnið í spjaldskrá
sem að sjálfsögðu er varðveitt.
Honum leið vel innan um bæk-
urnar og hugsaði um þær sem
sínar eigin. Safnið var í þá daga
útlána- en ekki kennslusafn og
opið utan daglegs vinnutíma.
Aðalsteinn ræddi við notendur,
spurði þá um áhugasvið og benti
á athyglisvert efni. Ef bók var
ekki skilað var eftir henni geng-
ið og ýmis dæmi eru um að rit
hafi komið í leitirnar árum eftir
að menntaskólavist viðkomandi
lauk.
Aðalsteinn Sigurðsson var
ekki mikill framkvæmdamaður í
verklegum efnum en okkur mun
hann ævinlega verða minnis-
stæður fyrir staka eljusemi við
garðslátt. Það eru aðeins fá ár
síðan hann hætti að nota
tromlusláttuvél, bumbubana, og
keypti í hennar stað aðra mót-
ordrifna og undruðumst við
kraftinn sem í grannvöxnum lík-
amanum bjó. Alice, eiginkona
hans, var örugglega meiri úti-
vistarmanneskja að upplagi en
saman var þeim garðurinn dýr-
legur reitur.
Nú kvikna ekki framar ljósin
í bókaherbergi Aðalsteins, bóka-
herbergi þess manns sem Stef-
án Þorláksson, fyrrverandi sam-
kennari hans, sagði að hefði átt
að vera sendiherra að ævistarfi.
Við kveðjum góðan nágranna
með kærri þökk fyrir áralanga
vináttu.
Ragnheiður Sigurðardóttir
og Bragi Guðmundsson.
Ég minnist Aðalsteins Sig-
urðssonar með söknuði. Þar fór
afburða greindur maður; minn-
ugur, vel máli farinn og sérlega
greinargóður. Honum var lagið
að ná til fólks á öllum aldri og
skerpa huga þess á skemmti-
legan og örvandi hátt. Ég
kynntist honum fyrst vel á unga
aldri, þá hestasveinn í þjónustu
Alice Sigurðsson, eiginkonu Að-
alsteins. Hestasveinshlutverkið
tók ég að mér til að komast á
bak einhverjum reiðhestanna
sem Alice tamdi af mikilli þekk-
ingu og sinnti af alúð. Ég var þá
tíður gestur á heimili þeirra
hjóna og þáði þar andlegt og
líkamlegt nesti sem hefur dugað
mér vel og ég er afar þakklátur
fyrir. Einhver ævintýraljómi var
yfir þeim hjónum og ungi mað-
urinn forvitinn að læra eitthvað
nýtt í hvert skipti sem mætt var
til þeirra. Skemmtilegastir voru
lengri reiðtúrar yfir sumartím-
ann – í hugann kemur ferð inn í
Garðsárdal og um Gönguskarð í
mikilli þoku sem svo gufaði upp
í sólríkum Bleiksmýrardal. Að-
alsteinn náði þá í okkur á bíl og
ferjaði heim, en hann var þá
sjálfur hættur reiðmennsku eft-
ir að hafa dottið af baki og rot-
ast svo illa að lyktarskynið
hvarf. Það gat þó komið sér vel:
sagan segir að dag nokkurn hafi
nemendur Aðalsteins í sagn-
fræði við Menntaskólann á
Akureyri ætlað að stríða honum
með því að setja „skítabombu“ í
rusladallinn í kennslustofunni,
með það að markmiði að fæla
alla út og fá þannig frí í tíma.
Að sjálfsögðu tókst það ekki og
nemendur fengu að dúsa dágóða
stund í eigin skítabombufýlu á
meðan Aðalsteinn kenndi eins
og ekkert væri.
Hjá þeim hjónum lærði ég
margt – að temja hesta og
þjálfa hunda, hlusta á fugla-
söng, verma ískaldar hendur og
kæla maltið í læk. Ég naut þess
heiðurs að fylgjast með Alice
teikna upp og mála vatnslita-
málverk af landslagi sem hún
vissi að var að hverfa í fram-
tíðar-bæjarskipulagi, en hesthús
hennar stóðu á landi þar sem nú
er Naustahverfi, skammt vestan
við Kirkjugarð Akureyrar.
Þau hjónin voru mjög sam-
rýmd og báru mikla ást hvort til
annars þó svo hún væri ekki
alltaf sýnileg. Alice átti það til
að stríða Aðalsteini og hún var
alltaf jafn hissa hversu auðvelt
það gat verið að hrekkja hann á
1. apríl, á hverju einasta ári á
sama deginum!
En Aðalsteins verður einnig
minnst fyrir aðkomu að flug-
málum á Akureyri og ötult starf
hjá Flugfélagi Norðurlands sem
þá sinnti meðal annars öflugu
flugi til Grænlands. Efling
flugsins frá Akureyri var Að-
alsteini hugleikin enda fortíð
þess glæst.
Alice lést í maí 2011 eftir erf-
ið veikindi en Aðalsteinn hélt
góðri heilsu til æviloka.
Heiðruð sé minning þeirra
hjóna.
Ragnar K. Ásmundsson.
Aðalsteinn fæddist í Aðal-
stræti 76 en upp að húsinu ligg-
ur Sölvastígur sem nefndur er
eftir Sölva Ólafssyni skipstjóra,
afa hans. Íbúar á Akureyri voru
þá rúmlega 2500. Aðalsteinn
ólst upp við leik og störf. Hann
var handlangari, sendisveinn og
kúasmali, keypti sér reiðhjól og
hjólaði með félögum sínum oftar
en einu sinni austur í Vagla-
skóg.
Snemma kom í ljós að Að-
alsteinn var afburða námsmað-
ur. Að loknu stúdentsprófi 1941
kom Sigurður Guðmundsson
skólameistari að máli við hann
og spurði hvort hann vildi ekki
læra sagnfræði. Aðalsteinn
ákvað að láta slag standa. Ekki
kom til greina að fara til Evr-
ópu vegna stríðsins og því hóf
hann nám við Háskólann í Kali-
forníu í Berkeley. Hann fékk
styrk til námsins og honum
sóttist námið vel. Hann lauk
BA-prófi en á öðru misseri
meistaranámsins fékk hann
skeyti frá skólameistara þar
sem sagt var að hann yrði að
koma heim umsvifalaust. Nánari
skýringu fékk hann í bréfi sem
barst honum tveimur dögum
síðar: til að tryggja sér stöðu
sögukennara við MA yrði hann
að koma heim strax. Bréfið
hafði þá verið tvo mánuði á leið-
inni. Aðalsteinn dreif sig til
New York og fékk far með
Dettifossi þar sem eitt pláss
losnaði á síðustu stundu. Ferðin
heim tók 26 daga. Siglt var í
skipalest til Skotlands, suður
fyrir Írland, til Glasgow og það-
an til Loch Ewe þar sem skipa-
lestir söfnuðust saman. Aðal-
steinn komst til Akureyrar í
tæka tíð rétt áður en skóli var
settur. Goðafoss sigldi frá New
York mánuði síðar og var skot-
inn niður skammt undan landi
við Garðskaga.
Aðalsteinn kenndi við MA í
41 ár og var yfirkennari, deild-
arstjóri í sögu og bókavörður
bókasafns nemenda í 32 ár. Oft
ræddi Aðalsteinn við nemendur
sína um bækur og bókmenntir –
hann þekkti þá vel, ættir þeirra
og uppruna og fannst sumum
jafnvel nóg um. Í mörg ár færði
Aðalsteinn árangur nemenda af
mikilli nákvæmni í prótókoll
með sinni fögru rithönd.
Eiginkona Aðalsteins var
Alice Julia Soll, d. 18. maí 2011.
Henni hafði hann kynnst í há-
skólanum en hún stundaði nám
við California College of Arts
and Crafts og lauk BA-prófi í
grafískri hönnun og myndlist.
Alice ólst upp í ævintýralegri
náttúru við Lake Tahoe í Sierra
Nevada. Hún var einkum þekkt
fyrir afar fallegar vatnslita-
myndir sínar þar sem hún lék
sér að samspili ljóss og skugga.
Aðalsteinn var spaugsamur
og hnyttinn, sagði frá mönnum
og málefnum frá ýmsum sjón-
arhornum skýrt og skipulega
enda minni hans fádæma traust
og naut hann þess fram á síð-
asta dag. Hann var greiðvikinn,
hjálpsamur og traustur vinur.
Við sendum þeim hjónum
Sigurði og Helenu samúðar-
kveðjur.
Ragnheiður og Ásmundur.
Frá því ég man eftir mér
voru Aðalsteinn og Alice hluti af
minni tilveru. Að fara í sunnu-
dagsheimsóknir á heimili þeirra
var spennandi því margt var
þar að sjá og skoða. Aðalsteinn
kenndi og sýndi mér þolinmóður
allt sem áhuga vakti, heilt her-
bergi fullt af bókum, arineldur
sem við kveiktum stundum sam-
an, myndir frá öðrum löndum
og margt fleira.
Aðalsteinn sýndi mér alltaf
einlægan áhuga, mætti á leik-
sýningar í barnaskóla, fylgdist
með einkunnaspjöldum og las
yfir ritgerðir. Að fá póstkort frá
honum frá útlöndum var hin
mesta gleði og þegar heim var
komið sagði hann mér sögurnar
á bak við myndirnar á kort-
unum. Hann var góður vinur
minn.
Aðalsteinn átti mynd af okk-
ur saman frá því ég var barn og
sýndi mér hana reglulega og
minnti mig á hver hafði verið
minn „fyrsti kærasti“, það
fannst okkur báðum skemmti-
legt og hlógum við saman.
Á gamlársdag sá ég Aðalstein
í síðasta skipti og þó að aldurinn
væri farinn að segja til sín þá
var alltaf stutt í glensið hjá hon-
um og alltaf var nærveran góð.
Ég er heppin að hafa fengið að
kynnast Aðalsteini svo náið og
að hafa eignast það samband
sem við áttum.
Elsku Aðalsteinn, góði vinur
minn. Ég mun halda áfram lífi
mínu ríkari því ég átti þig að og
alltaf gleðjast þegar ég hugsa
um allar okkar minningar.
Svo, vinur kæri, vertu sæll,
nú vegir skilja að sinni.
Þín gæta máttug verndarvöld
á vegferð nýrri þinni.
Með heitu, bljúgu þeli þér
ég þakka kynninguna,
um göfugan og góðan dreng
ég geymi minninguna.
(Höf. ók.)
Brynja Vala
Guðmundsdóttir.
Aðalsteinn Sigurðsson,
menntaskólakennarinn minn, er
allur.
Fundum okkar bar fyrst sam-
an haustið 1971, þegar ég kom
til Menntaskólans á Akureyri,
frá M.H., til að setjast í bekk á
öðru ári. Tók hann þá við mér
með þeirri alúð sem mótaði af-
stöðu mína til hans síðan; og
kom því þegar til leiðar að ég
fékk strax inngöngu á heima-
vistina, svo ég þyrfti ekki að
leigja útí bæ.
Við fundum strax út að við
áttum sumt sameiginlegt: Faðir
minn (Baldur Líndal, efnaverk-
fræðingur), hafði verið stúdent
frá MA, og líkt og Aðalsteinn
farið til Bandaríkjanna í há-
skólanám eftir stríð. Þar höfðu
þeir báðir náð sér í bandaríska
eiginkonu, sem þeir fluttu með
heim til Íslands; og stofnað með
þeim barnafjölskyldu. Og vænt-
anlega hefðu þær hist hér, ef
þær hefðu báðar búið á Reykja-
víkursvæðinu; líkt og mamma.
Aðalsteinn kenndi sögu við
MA, og þótti okkur máladeild-
arnemum gott að hlýða á hann í
tímum. Það passaði vel fyrir
margar námsmeyjarnar að geta
þá gripið í prjónana sína, meðan
hann romsaði útúr sér skondn-
um meginviðburðum úr Evrópu-
sögunni.
Ekki setti hann það mjög fyr-
ir sig, þótt oftast væri fátt um
svör ef undirritaður vildi kafa
meira í efnið.
Hann tók einnig að sér að
vera bókavörður í bókasafni
skólans, og var þar góður heim
að sækja.
(Nemendur voru gjarnir á að
kalla fólk vinsamlegum gælu-
nöfnum; og heyrðist mér að Að-
alsteinn hefði stundum viður-
nefnið Hestasteinn!)
Síðast töluðum við saman
haustið 1981, en þá var ég far-
inn að kenna við Menntaskólann
á Egilsstöðum. Sagði hann farir
sínar þá ekki sléttar, því hann
hafði þá orðið að víkja fyrir
langmenntaðri kennurum af
minni kynslóð. Við það tækifæri
spurði hann mig einnig frétta af
aldavini sínum, Árdal heim-
spekiprófessor í Kanada; en ég
hafði þar hitt eina dóttur hans,
við dvöl mína í háskólanámi þar
í landi.
Kveð ég nú Aðalstein.
Tryggvi V. Líndal.
Í dag kveður Menntaskólinn
á Akureyri Aðalstein Sigurðs-
son sem kenndi við skólann frá
1944 til 1985. Aðalsteinn gegndi
ýmsum trúnaðarstörfum við
skólann. Auk þess að vera yf-
irkennari og deildarstjóri í sögu
var hann, svo eitthvað sé nefnt,
bókavörður um árabil og ein-
kunnaritari, enda hafði hann
einstaklega fagra rithönd.
Aðalsteinn var raungóður
nemendum sínum og hafði
næman skilning á því að það
lægi ekki fyrir öllum að hafa
áhuga á sögu. Honum þótti
vænt um skólann sinn og fylgd-
ist vel með öllu sem þar gerðist.
Það var mér ánægja að vera
samstarfsmaður hans í nokkur
ár og þá sem samkennari. Hann
hvatti mig og studdi þegar ég
kom að skólanum til kennslu og
sýndi mér ræktarsemi þegar ég
tók við sem skólameistari. Fleiri
fyrrverandi nemendur og
samstarfsfólk hafa sömu sögu
að segja af Aðalsteini, það var
gott að eiga hann að sem vin.
Menntaskólinn á Akureyri
þakkar Aðalsteini vel unnin
störf við skólann og sendir Sig-
urði og Helenu og öllum að-
standendum og vinum innilegar
samúðarkveðjur.
Fyrir hönd Menntaskólans á
Akureyri,
Jón Már Héðinsson
skólameistari.
Aðalsteinn
Sigurðsson
✝ Kristín Sveins-dóttir fæddist
14. febrúar 1924 á
Ósabakka á Skeið-
um. Hún lést á
hjúkrunarheimil-
inu Dalbraut 12.
febrúar 2015.
Foreldrar henn-
ar voru Auðbjörg
Káradóttir frá Ósa-
bakka á Skeiðum
og Sveinn Gestsson
frá Húsatóftum á Skeiðum.
Systkini Kristínar eru; Lilja, f.
1922, d. 1943, Guðmundur, f.
1923, d. 2011, Kári f. 1925, d.
1997, Helgi, f. 1928, Valgerður,
f. 1929, d. 2003, Guðrún, f. 1931,
Ingibjörg, f. 1933, Skarphéðinn,
f. 1934, Bjarni, f. 1939, og Haf-
liði, f. 1944.
Kristín gekk í
barnaskólann í
Brautarholti á
Skeiðum og einn
vetur í Húsmæðra-
skólann á Laugar-
vatni. Kristín ólst
upp á Ósabakka í
stórum systkina-
hópi. Hún vann þar
við almenn sveita-
störf. Eftir að hún
fór að heiman vann
hún ýmis störf, t.d. var hún í
kaupavinnu, ráðskona í vega-
vinnu og í Keldnaholti. Hún var
þerna á skemmtiferðaskipinu
Gullfossi um skeið. Kristín var
ógift og barnlaus.
Útför Kristínar fer fram frá
Selfosskirkju í dag, 23. febrúar
2015, og hefst athöfnin kl. 13.30.
Nú hefur hún Stína okkar
kvatt þetta líf. Í yfir 20 ár var hún
félagi í kórnum okkar og mætti á
hverja æfingu glöð, kát og létt í
spori. Hún hafði yndi af söng og
dansi og nýtti hvert tækifæri til
að gleðjast með góðum vinum.
Stína var hispurslaus og kom til
dyranna eins og hún var klædd.
Hún var vinnusöm, ósérhlífin og
vildi hvers manns götu greiða.
Naut kórinn þessara kosta henn-
ar þegar á þurfti að halda.
Ósjaldan bauð hún upp á nýbak-
aða ástarpunga á söngæfingum.
Það var ekkert verk sem Stínu
okkar óx í augum. Hér á árum áð-
ur var fjáröflun oft með öðru
sniði en nú til dags. Fyrir jólin
eitt árið var ákveðið að baka
laufabrauð, kleinur og ástar-
punga og selja ásamt heitu kakói
í Austurstræti. Þar lét Stína ekki
sitt eftir liggja. Hún hitaði kakóið
í stórum pottum í íbúð sinni á
Háaleitisbraut og þaðan var það
selflutt í sölutjaldið í Austur-
stræti. Þetta eru ógleymanlegar
ánægjustundir. Stína varðveitti
alltaf unglinginn í sér sem sýndi
sig best þegar 15 ára unglings-
stúlka byrjaði í kórnum. Urðu
þær bestu vinkonur og gátu setið
saman og skellihlegið að sömu
vitleysunni.
Þegar söngferli hennar í kórn-
um lauk gekk hún til liðs við
Klappliðið sem var hópur maka
kórfélaga auk nokkurra eldri fé-
laga. Var það árvisst að þau
skemmtu á árshátíðum og við
ýmis önnur tækifæri á vegum
kórsins.
Að lokum þökkum við Stínu
áralanga tryggð og vináttu og
kveðjum hana með ljóðinu „Litla
Stína“ sem var eitt af hennar
uppáhaldslögum og mun alltaf
minna okkur á hana.
Stína mitt ljúfa ljós,
líð þú með mér í dansinn,
þú ert mín æskurós,
enda skaltu hljóta kransinn.
Tra, la, la, la, la, la.
En hve mjúk er hvíta höndin þín.
Tra, la, la, la, la, la.
Ó, ég finn að þú ert mín.
Þó jörðin standi í stað,
við stígum dans ei þreytt.
Klukkan hún kallar að,
kærðu þig samt ekki neitt.
Litla Stína, ljósin skína,
ljóðin gjalla, tónar kalla,
dátt er gaman, dönsum saman,
dönsum brosandi saman.
(Guðm. Guðmundsson/C.P. Wallin)
Fyrir hönd Árnesingakórsins í
Reykjavík,
Herdís P. Pálsdóttir,
Ingibjörg Valdimarsdóttir,
Þorgerður Guðfinnsdóttir.
Kristín
Sveinsdóttir