Morgunblaðið - 04.03.2015, Blaðsíða 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 4. MARS 2015
Smáratorgi 1, 201 Kópavogi, sími 588 6090, vl@simnet.is
Verkfæralagerinn
Mán.-fim. kl. 9-18, fös. kl. 9-18:30, lau. kl. 10-18, sun. kl. 12-17
Ný sending af
Kolibri penslum
Handgerðir þýskir penslar
í hæsta gæðaflokki á afar hagstæðu verði
Ennþá meira úrval af
listavörum
VanGogh
hágæða olíulitir
og Amsterdam
Akrýllitir
á frábæru
kynningartilboði
Kolibri trönur
í miklu úrvali,
gæðaværa
á góðu verði
Í leit að þér
Guð er ekki að leita að
hetjum
eða snillingum
hvorki í ræðumennsku
prófgráðum eða góð-
verkum.
Hann er að leita að
auðmýkt
og fúsleika
svo máttur hans fullkomnist
í gegnum breyskan og brokkgengan
mannlegan veikleika.
Hann er að leita að þér.
Ljóð Sigurbjörns Þorkelssonar
má túlka sem skilaboð Guðs til
mannfólksins sem þarf að nema með
auðmýkt og skilning á hringrás hins
góða.
Hughrif skynjunarinnar
Eitt sinn var samurai á leið heim
eftir langa ferð sem skilaði honum í
senn ránsfeng og heiðri. Hann vissi
sem var að virðingarsess og veg-
semd hirðarinnar beið hans við
heimkomu en var þó hugsi því afrek
hans færðu honum hvorugt, innri
frið né hamingju. Hann reið á fag-
urgljáandi gæðingi sínum fram á
tötralegan meinlætamann sem, að
því er virtist, sat í hugleiðslu við
vegkantinn og spyr hann: hvar er
himnaríki? Meinlætamaðurinn virð-
ir samuraian ekki við-
lits svo hann spyr aftur
með hærri rómi: hvar
er himnaríki og hver er
Guð? Meinlætamað-
urinn gjóar öðru aug-
anu til samuraians sem
sat óþreyjufullur í her-
klæðum á hesti sínum
en hélt síðan áfram
hugleiðslu sinni án
svars. Nú vippar sam-
urainn sér af baki,
mundar sverðið og
brýnir raust sína; gerir
þú þér grein fyrir hver ég er, ég get
gert þig höfðinu styttri á augabragði
fyrir það eitt að þú svarar mér ekki,
og býr sig undir að fylgja hótun
sinni eftir. Meinlætamaðurinn lítur
góðlátlega í augu samuraians og
segir: „nú ertu staddur í helvíti“.
Samuraianum er brugðið, bráir af
honum reiðin og skynjar sannleik
orða hans, fellur á kné og biður
meinlætamanninn fyrirgefningar.
Meinlætamaðurinn brosir blítt til
hans og segir: „nú ertu staddur í
himnaríki“.
Guð er kærleikur
Hefðbundin vestræn guðfræði
leitast við að öðlast þekkingu á Guði
gegnum hugsunina sem að mínu
mati er ekki unnt nema að takmörk-
uðu leyti og ekki án skilyrðislauss
kærleiks. Að sama skapi getur auð-
mjúk skynjun opnað leyndardóms-
fullar dyr guðdómsins sem erfitt er
að skýra í orðum. Orð og orða-
samsetningar búa einfaldlega yfir
takmörkun túlkunar hugans sem
Guðs nærvera máir burt með skyn-
hrifum.
Tilvistartómið
Við Jón Gnarr og aðra, sem leitað
hafa Guðs án þess að finna, vil ég
segja: trónið ekki í háum söðli og
leitið langt yfir skammt, heldur
skynjið Guðskærleik hið innra, þá
líður ekki á löngu þar til Guð tengist
ykkur.
Mannhelgin
Skoðanafrelsi er í senn jafn mik-
ilvægt og virðing fyrir viðhorfum
annarra því sköpun raungerist
gjarnan í andstæðum. En við lifum í
margvíddar veruleika sem snertir
tilfinningar allra, einungis á mis-
munandi hátt og er mannvirðing því
mikilvægur þáttur í framsetningu
skoðana okkar. Raunveruleikinn
eins og við skynjum hann er ávallt í
augum sjáandans. Það sem einum er
sannleikur kann öðrum að virðast
lygi eða öfugt, allt háð reynsluheimi
viðkomandi. Skýringar á þessu eru
ekki flóknari en svo að maðurinn
samsamar sér eigin veruleika og á
erfitt með að setja sig í ókunn spor.
En brú ólíkra hugarheima okkar
mannanna er kærleiksræktun sem
elur á friðsömum þekkingarþorsta
og úthýsir fordómum og grimmd.
En um Guð hið innra yrkir skáldið
Steingrímur Thorsteinsson svo eft-
irminnilega í ljóðinu Lífshvöt.
Trúðu á tvennt í heimi,
tign sem hæsta ber:
Guð í alheimsgeimi,
Guð í sjálfum þér.
Guð er í mínu lífi mánudaga sem
og alla aðra daga.
Hvar er Guð á mánudögum?
Eftir Árna Má
Jensson
Árni Már Jensson
»En brú ólíkra
hugarheima okkar
mannanna er kærleiks-
ræktun sem elur á
friðsömum þekking-
arþorsta og úthýsir
fordómum og grimmd.
Höfundur er áhugamaður
um betra líf.
Sókn einkafjár-
magnsins í að eignast
verðmætustu eignir
samfélagsins hefur
þyngst mjög það sem af
er þessu kjörtímabili.
Fjármagnseigendur sjá
vini í núverandi þing-
meirihluta. Vini sem í
raun eru andsnúnir
hagsmunum samfélags-
ins með stuðningi sín-
um við einkavæðingu samfélags-
eigna. Sem eru líklegir til að selja
verðmætar eigur almennings til fé-
sýslumanna. Í febrúar á síðasta ári
birtist í vikublaðinu Reykjavík at-
hygliverð grein byggð á viðtali við
Heiðar Má Guðjónsson fjárfesti þar
sem hann lýsir markmiðum sínum og
félags hans Ursus I slhf. til að eignast
fyrirtæki í grunnþjónustu samfélags-
ins og hagnast á þeim með eftirfar-
andi orðum: „félagið hefur það eina
markmið að eignast fyrirtæki í
grunnþjónustu samfélagsins og
hagnast á slíkum kaupum“. Í stofn-
skrá félagsins segir: „Félagið mun
fjárfesta með arðsemi hluthafa fé-
lagsins að leiðarljósi.“ Fleira athygli-
vert er í viðtalinu, svo sem að í hlut-
hafasamkomulagi skuldbinda
hluthafar sig til: „ að arðsemi félags-
ins sé ávallt hámörkuð“ og hluthafar
eigi að fá „bestu mögulegu ávöxtun“ á
fjárfestingu sinni. Grunnþjónusta
samfélagsins, sem einkafjármagnið
sækist eftir að eignast eru fyrirtæki í
almannaþjónustu sem samfélagið
hefur frá upphafi fjármagnað og
byggt upp. Þetta eru orku- og veitu-
fyrirtæki, samgöngumannvirki, sorp-
hirða og heilbrigðisþjónusta svo það
helsta sé nefnt. Fyrirtæki sem sam-
félagið getur ekki verið án og eru
grundvöllur þess að í landinu verði lif-
að menningarlífi. Þessi fyrirtæki hafa
verið rekin þannig að tekjur þeirra
standi undir kostnaði og skili arði til
samfélagsins. Ekki til einhverra hlut-
hafa sem hafa einsett sér að hagnast
áhættulítið og á auðveldan hátt á
samfélaginu. Við einkavæðingu
mundi verð á orku og allri þjónustu
fyrirtækjanna hækka verulega þar
sem einkafjármagnið krefðist mikils
arðs af eignum sínum. Arður til hlut-
hafa einkavæddu grunnþjónustunnar
verður ekki sóttur annað en til kaup-
enda þjónustunnar með verðhækk-
unum. Kaupendur þjónustunnar, al-
menningur, hefur ekki val. Verður að
kaupa þjónustuna hjá þeim fáu sem
selja hana og á því verði sem þeir
ákveða eins og nú er. Samkeppni á
heitavatns- og raforkumarkaði er
nánast engin. Munurinn á núverandi
eignarhaldi orku- og veitufyrirtækj-
anna og einkavæddu eignarhaldi er
sá að ávinningurinn af rekstrinum
rennur til eigandans, almennings, í
raun viðskiptavinanna, en ekki til
fjárfesta. Vill almenningur hlaða und-
ir fjármagnseigendur
enn betur en nú er gert
með lágum sköttum af
fjármagnstekjum með
því að afhenda þeim
grunnþjónustuna, inn-
viði samfélagsins og
sjálfdæmi um verð
þjónustunnar? Við-
skiptaráð kynnti nýlega
hugmyndir ráðsins um
að selja fyrirtæki í op-
inberri eigu fyrir 800
milljarða til að greiða
niður skuldir ríkisins. Í þessu sam-
bandi voru nefnd Landsbankinn,
Landsvirkjun, Íslandspóstur og
Sorpa. Þetta eru einmitt fyrirtæki
sem alls ekki ætti að selja einka-
fjármagninu. Sérstaklega væri glap-
ræði að selja Landsvirkjun að hluta
eða alveg. Verðmæti Landsvirkjunar
sem stórframleiðanda hreinnar raf-
orku er gríðarlegt og vex með hverju
ári jafnframt vaxandi eftirspurn eftir
raforku. Viðskiptaráð, sem er einn
helsti málsvari einkavæðingar og
einkafjármagns, hefur undanfarið
lagt sig fram við að gylla það fyrir
þjóðinni að selja áðurnefnd fyrirtæki
samfélagsins til að greiða skuldir
þess. Það er mun hagkvæmara fyrir
samfélagið að ráða yfir og eiga þessi
arðsömu fyrirtæki í fullum rekstri
fremur en selja einkafjárfestum þau.
Að sjálfsögðu er áhugi einkafjár-
magnsins á eigum samfélagsins
vegna augljóss hagnaðar af því að
komast yfir áðurnefnd fákeppni- og
einokunarfyrirtæki og taka til sín
hagnaðinn sem nú fer til samfélagsins
eins og lýst var í viðtalinu sem vísað
er til hér að framan. Einkaframtakið,
sem nánast gerði þjóðina gjaldþrota
með græðgi og glæframennsku, vill
nú enn hafa af þjóðinni verðmætustu
eigur hennar. Þjóðin má ekki gleyma
hverjir komu hruninu yfir hana. Það
var einkaframtakið, einkafjármagnið,
sem átti, stjórnaði og rak bankana og
fjármálakerfið í þrot. Það ber ábyrgð
á fjárhagslegu hruni fjölda fjöl-
skyldna í landinu. Fyrir hrunið voru
háværar kröfur þessara sömu aðila
um einkavæðingu á nánast öllum
eignum og starfsemi samfélagsins.
Engin ástæða er að ætla að því sama
einkaframtaki farnist betur í framtíð-
inni en gerðist fyrir hrun. Allir vita
hvernig það fór. Einkavæðing innviða
samfélagsins er glapræði.
Á að selja innviði
samfélagsins?
Eftir Árna
Þormóðsson
»Munurinn á
núverandi eign-
arhaldi orku- og veitu-
fyrirtækjanna er sá að
ávinningurinn af
rekstrinum rennur til
eigandans, almennings,
ekki til fjárfesta.
Árni Þormóðsson
Höfundur er eldri borgari.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson | brids@mbl.is
Flensuskítur þynnti hópinn í
keppni um Súgfirðingaskálina
Í byrjun góu var spiluð fimmta lota
um Súgfirðingaskálina, tvímennings-
keppni Súgfirðingafélagsins. Þrettán
pör mættu til leiks en flensa stakk sér
niður í spilahópnum og þynnti hann.
Félagarnir Hafliði Baldursson og
Árni Guðbjörnsson enduðu á toppn-
um eftir sviptingasamt kvöld, rétt
eins og veðrið síðustu daga og höfðu
nauman sigur. Er þetta í þriðja skipti
sem þeir vinna.
Úrslit 5. lotu en meðalskor er 156
stig:
Hafliði Baldurss. – Árni Guðbjörnsson 197
Karl Bjarnason – Ólafur Ólafsson 193
Rafn Haraldsson – Jón Sveinsson 176
Sveinbjörn Jónsson – Sigurður Ólafss. 173
Sturla G. Eðvarðsson – Árni Sverriss. 168
Hnikarr Antonss. – Guðm. Símonarson 156
Heildarstaðan er svohljóðandi:
Hafliði Baldurss. – Árni Guðbjörnsson 893
Karl Bjarnason – Ólafur Ólafsson 851
Kristján Pálss. – Ólafur Karvel Pálss. 841
Þorsteinn Þorsteinss. – Rafn Haraldss. 837
Sturla G. Eðvarðss. – Björn Guðbjörnss. 815
Staða Hafliða og Árna er nokkuð
vænleg fyrir síðustu tvær loturnar.
Veðbankar eru enn opnir. Næst verð-
ur spilað 30. mars, fyrrihluta einmán-
aðar, síðasta mánuð vetrar
Bjarki og Garðar með
afgerandi forystu
Bjarki Dagsson og Garðar Garð-
arsson halda sínu striki í sveitarokki á
Suðurnesjum og eru komnir með af-
gerandi forystu eða 79 stig. Arnór
Ragnarsson og Gunnlaugur Sævars-
son eru með 24, Hafsteinn Ögmunds-
son og Guðjón Óskarsson eru þriðju
með 20 og Þorgeir Ver Halldórsson
og Garðar Þór Garðarsson eru með 2.
Mótið er hálfnað en næst verður spil-
að á Mánagrund í dag (miðvikudag)
kl. 19.
Hvernig má
það vera að
hægt sé að
hefja sölu á
vöru til
neyslu
(Energy for
You) sem
framleidd
var án
starfsleyfis?
Forvitinn
neytandi.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Öruggt til neyslu eða ekki?
Holl fæða
Ávextir
eru í þeim
flokki.