Morgunblaðið - 14.03.2015, Blaðsíða 47

MENNING 47
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. MARS 2015
VIÐTAL
Andri Steinn Hilmarsson
ash@mbl.is
Óperan Sæmundur fróði eftir Þór-
unni Guðmundsdóttur verður frum-
flutt í Iðnó á morgun, sunnudag
klukkan 20, en óperan er sú fimmta
sem Þórunn semur. Flytjendur
koma úr tveimur áttum. Annars veg-
ar úr Tónlistarskólanum í Reykja-
vík, sem í ár fagnar 85. starfsári sínu
og hins vegar úr leikfélaginu Hug-
leiki sem Þórunn hefur lengi starfað
með en hún hefur bæði skrifað leik-
rit og söngleiki fyrir það.
Hrafnkell Orri Egilsson er hljóm-
sveitarstjóri óperunnar og útsetti
hann líka fyrir hljómsveitina sem
telur tíu einstaklinga og söngvarar
eru 24 talsins, þar af tugur einsöngv-
ara.
Óperan fjallar um líf Sæmundar
fróða, frá því að hann lauk námi í
Svartaskóla og til dauðadags. „Það
fréttnæmasta sem gerist hjá honum
eru öll hans viðskipti við kölska,“
segir Þórunn en líkt og frægt er orð-
ið slapp Sæmundur fróði með klækj-
um frá kölska sem var skólastjóri
Svartaskóla. „Kölski gefst ekki upp
og er í raun alla tíð að reyna að ná
valdi á Sæmundi,“ segir Þórunn en
óperan fjallar um átökin á milli
þeirra tveggja og eins um átökin
milli góðs og ills.
Kölski er bæði karl og kona
„Nálgunin er á svolítið íslenskan
hátt því við virðumst hafa gaman að
því þegar kölski fær svolítið að
kenna á því,“ segir Þórunn og bætir
við að skemmtilegt sé að sækja inn-
blástur til þjóðsagnaarfs Íslendinga
sem er bæði óhugnanlegur og kím-
inn en einnig dramatískur. „Það var
nú eiginlega það sem kallaði mig að
þessu leik- og söngverki, margar
dramatískar uppákomur,“ segir hún
en nokkuð er síðan hún fór að hafa
augastað á sögunum um Sæmund
fróða sem efnivið fyrir söng- og leik-
verk.
„Efnið kallaði á mig og var búið að
gera það í dálítinn tíma. Ég færðist
undan, því mörg óperuverk eru með
karlmenn í aðalhlutverkum og
kannski eina konu sem skrautfjöður
með,“ segir hún. Það hafi því ekki
verið fyrr en hún áttaði sig á því að
kölski sé ekki karlkyns að hún ákvað
að semja óperuna út frá sögunum.
„Kölski getur verið karlkyns,
kvenkyns, barn, fluga eða selur.
Þegar ég áttaði mig á því að ég hafði
hugsað þetta alltof þröngt þá hófst
ég handa og kölski birtist í verkinu
sem bæði kona og karlmaður, og sel-
ur auðvitað,“ segir Þórunn.
Húmor með alvöru tóni
Líkt og áður segir er óperan um
Sæmund fróða sú fimmta sem Þór-
unn semur en meðal fyrri óperu-
verka hennar eru Mærþöll, Gilitrutt
og Hlini.
„Þetta er sjöunda sýningin sem ég
leikstýri fyrir Tónlistarskólann í
Reykjavík. Yfirleitt höfum við verið
að frumflytja verk eftir mig eða verk
sem ekki hafa verið flutt áður á Ís-
landi. Þetta hefur verið mikil áskor-
un, en skemmtileg, fyrir mig að
spreyta mig sem leikstjóri þar sem
ég hef ekki formlega menntun á því
sviði, en ég hef alltaf haft gaman að
því að fara í leikhús og staðið svolítið
á sviði,“ segir Þórunn en hún hefur
einnig samið nokkur leikverk sem
hafa verið sett upp af leikfélaginu
Hugleiki. Þar á meðal Kolrössu, Epli
og eikur, Systur og nú síðast söng-
leikinn Stund milli stríða. Var Stund
milli stríða valin af dómnefnd Þjóð-
leikhússins sem athyglisverðasta
áhugaleiksýning leikársins 2013-
2014. Í umsögn dómnefndar um
söngleikinn segir að húmorinn og
ástin séu aldrei langt undan, „né
heldur tónlistin, og leikritið er bráð-
skemmtilegt“.
Hún segir að húmornum, sem
birtist lesandanum iðulega í sög-
unum um Sæmund fróða, verði gerð
skil í verkinu. „Það er heilmikill
húmor í verkinu en samt með und-
irliggjandi alvörutóni. Sæmundur er
í raunverulegri hættu þegar kölski
reynir að klófesta hann en þetta er
allt tekið á léttari nótunum,“ segir
Þórunn.
Allar sýningar fjóra daga í röð
Með hlutverk Sæmundar fróða fer
Einar Þór Guðmundsson og hlut-
verk kölska er í höndum þeirra
Gunnlaugs Bjarnasonar og Lilju
Margrétar Riedel.
„Verkið spannar þessi 77 ár sem
Sæmundur lifði en þetta er svolítið
skemmtilegt af því að hann er per-
sóna sem var til og er í raun forfaðir
Oddaverja og merk ætt sem kemur
frá honum,“ segir Þórunn. Hún segir
þjóðina hafa ákveðið að leggja
áherslu á hans menntun og visku og
spunnið alls konar hluti út frá þeim
þáttum. „Ég held að allir kannist við
söguna um púkablístruna, selinn
sem fór með Sæmund yfir hafið og
hvernig hann slapp úr Svartaskóla,“
segir Þórunn.
Sýningar á Sæmundi fróða verða
fjórar: á morgun, mánudag, þriðju-
dag og miðvikudag og hefjast þær
allar kl. 20 í Iðnó.
Óperan varð til þegar
kölski missti kynið
Hafið Sæmundur ferðaðist á selsbaki yfir hafið og hér sést hópur ungra
kvenna sem fer með hlutverk aldanna og hafsins í óperunni.
 Óperan Sæ-
mundur Fróði
frumflutt í Iðnó
Sæmundur og kölski Einar Þór
Guðmundsson fer með hlutverk Sæ-
mundar og Lilja Margrét Riedel
með hlutverk kölska.
Augu vina minna
nefnist sýning
sem Hulda Vil-
hjálmsdóttir
opnar í Gallerí
Fold við Rauð-
arárstíg í dag kl.
15.
„Manneskjan í
öllum sínum fjöl-
breytileika er
áberandi þema í
verkum Huldu og málverk hennar
eru unnin af einlægni og brennandi
tjáningarþörf. Þrátt fyrir að verk
hennar séu oft hrá og kröftug er
þar að finna hreinan og tæran tón.
Hulda hefur sjálf sagt að hún fari í
einskonar trans þegar hún málar
og að hver pensilstroka hafi sér-
staka merkingu og að áferðin skipti
máli,“ segir m.a. í tilkynningu. Sýn-
ingin stendur til 29. mars.
Augu vina minna
í Gallerí Fold
Hulda
Vilhjálmsdóttir
Billy Elliot (Stóra sviðið)
Sun 15/3 kl. 19:00 6.k. Fim 9/4 kl. 19:00 12.k Mið 29/4 kl. 19:00
Þri 17/3 kl. 19:00 aukas. Lau 11/4 kl. 19:00 aukas. Fim 30/4 kl. 19:00
Mið 18/3 kl. 19:00 7.k. Sun 12/4 kl. 19:00 13.k Sun 3/5 kl. 19:00
Fim 19/3 kl. 19:00 8.k. Fim 16/4 kl. 19:00 14.k Þri 5/5 kl. 19:00
Fös 20/3 kl. 19:00 aukas. Fös 17/4 kl. 19:00 15.k Mið 6/5 kl. 19:00
Sun 22/3 kl. 19:00 9.k Sun 19/4 kl. 19:00 aukas. Fim 7/5 kl. 19:00
Fim 26/3 kl. 19:00 aukas. Mið 22/4 kl. 19:00 Fös 8/5 kl. 19:00
Fös 27/3 kl. 19:00 aukas. Fim 23/4 kl. 19:00 Lau 9/5 kl. 19:00
Sun 29/3 kl. 19:00 10.k Fös 24/4 kl. 19:00 Sun 10/5 kl. 19:00
Mið 8/4 kl. 19:00 11.k Sun 26/4 kl. 19:00 Mið 13/5 kl. 19:00
Fjölskyldusýning í hæsta gæðaflokki - ósóttar pantanir seldar daglega
Lína langsokkur (Stóra sviðið)
Lau 14/3 kl. 13:00 Lau 28/3 kl. 13:00 Lau 18/4 kl. 13:00
Sun 15/3 kl. 13:00 Sun 29/3 kl. 13:00 Sun 19/4 kl. 13:00
Lau 21/3 kl. 13:00 Lau 11/4 kl. 13:00 Lau 25/4 kl. 13:00
Sun 22/3 kl. 13:00 Sun 12/4 kl. 13:00 Sun 26/4 kl. 13:00
Sterkasta stelpa í heimi er mætt á Stóra sviðið
Er ekki nóg að elska? (Nýja sviðið)
Fös 20/3 kl. 20:00 Frums. Þri 14/4 kl. 20:00 aukas. Sun 3/5 kl. 20:00 17.k
Sun 22/3 kl. 20:00 2.k Mið 15/4 kl. 20:00 9.k Mið 6/5 kl. 20:00 aukas.
Þri 24/3 kl. 20:00 aukas. Fim 16/4 kl. 20:00 10.k Fim 7/5 kl. 20:00 18.k
Mið 25/3 kl. 20:00 aukas. Fös 17/4 kl. 20:00 11.k Fös 8/5 kl. 20:00 19.k
Fim 26/3 kl. 20:00 3.k. Sun 19/4 kl. 20:00 aukas. Lau 9/5 kl. 20:00 20.k.
Fös 27/3 kl. 20:00 4.k. Mið 22/4 kl. 20:00 12.k Sun 10/5 kl. 20:00 21.k
Sun 29/3 kl. 20:00 aukas. Fim 23/4 kl. 20:00 13.k Þri 12/5 kl. 20:00 aukas.
Mið 8/4 kl. 20:00 5.k. Fös 24/4 kl. 20:00 aukas. Mið 13/5 kl. 20:00 22.k.
Fim 9/4 kl. 20:00 6.k. Sun 26/4 kl. 20:00 14.k Fim 14/5 kl. 20:00 23.k.
Lau 11/4 kl. 20:00 7.k. Mið 29/4 kl. 20:00 15.k Fös 15/5 kl. 20:00 aukas.
Sun 12/4 kl. 20:00 8.k. Fim 30/4 kl. 20:00 16.k Sun 17/5 kl. 20:00
Nýtt verk eftir Birgi Sigurðsson höfund hins vinsæla leikrits Dagur vonar
Kenneth Máni (Litla sviðið)
Lau 14/3 kl. 20:00 Lau 21/3 kl. 20:00 Fös 10/4 kl. 20:00
Mán 16/3 kl. 20:00 Þri 24/3 kl. 20:00 Lau 18/4 kl. 20:00
Þri 17/3 kl. 20:00 Lau 28/3 kl. 20:00 Lau 25/4 kl. 20:00
Stærsti smáglæpamaður Íslands stelur senunni
Beint í æð (Stóra sviðið)
Lau 14/3 kl. 20:00 Lau 28/3 kl. 20:00 Lau 18/4 kl. 20:00
Lau 21/3 kl. 20:00 Fös 10/4 kl. 20:00 Lau 25/4 kl. 20:00
Sprenghlægilegur farsi
Billy Elliot –★★★★★ , S.J. Fbl.
leikhusid.is Konan við 1000° – ★★★★ „Í stuttu máli fá töfrar leikhússins að njóta sín“
– Morgunblaðið
HVERFISGATA 19551 1200 LEIKHUSID.IS MIDASALA@LEIKHUSID.IS
Sjálfstætt fólk - hetjusaga (Stóra sviðið)
Sun 15/3 kl. 19:30 27.sýn Lau 21/3 kl. 19:30 28.sýn Sun 29/3 kl. 19:30 Lokas.
Síðustu sýningar
Fjalla - Eyvindur og Halla (Stóra sviðið)
Fim 26/3 kl. 19:30 Frums. Fös 10/4 kl. 19:30 5.sýn Lau 18/4 kl. 19:30 9.sýn
Fös 27/3 kl. 19:30 2.sýn Lau 11/4 kl. 19:30 6.sýn Fös 24/4 kl. 19:30 10.sýn
Mið 1/4 kl. 19:30 3.sýn Fim 16/4 kl. 19:30 7.sýn
Fim 9/4 kl. 19:30 4.sýn Fös 17/4 kl. 19:30 8.sýn
Eitt magnaðasta verk íslenskra leikbókmennta í uppsetningu Stefan Metz.
Segulsvið (Kassinn)
Fim 19/3 kl. 19:30 3.sýn Fim 26/3 kl. 19:30 5.sýn Fös 10/4 kl. 19:30 7.sýn
Sun 22/3 kl. 19:30 4.sýn Fös 27/3 kl. 19:30 6.sýn Lau 11/4 kl. 19:30 8.sýn
Nýtt leikverk eftir Sigurð Pálsson
Konan við 1000° (Stóra sviðið)
Lau 14/3 kl. 19:30 Aukas. Fös 20/3 kl. 19:30 52.sýn Lau 28/3 kl. 19:30 Lokas.
Aukasýningar á Stóra sviðinu.
Kuggur og leikhúsvélin (Kúlan)
Sun 15/3 kl. 13:30 Sun 22/3 kl. 13:30 Sun 29/3 kl. 13:30
Sun 15/3 kl. 15:00 Sun 22/3 kl. 15:00 Sun 29/3 kl. 15:00
Kuggur og félagar geysast nú upp á svið í Þjóðleikhúsinu í fyrsta sinn!
Klókur ertu, Einar Áskell (Brúðuloftið)
Lau 14/3 kl. 14:00 7.sýn Lau 21/3 kl. 14:00 Lau 28/3 kl. 14:00
Lau 14/3 kl. 16:00 8.sýn Lau 21/3 kl. 16:00 Lau 28/3 kl. 16:00
Hinn uppátækjasami Einar Áskell í fallegri og skemmtilegri brúðusýningu
Tjarnargötu 12 | 101 Reykjavík | sími 527 2100 | tjarnarbio.is
Minnisvarði (Aðalsalur)
Lau 14/3 kl. 20:00 Mið 25/3 kl. 20:00 Sun 29/3 kl. 20:00
Sun 22/3 kl. 20:00 Fös 27/3 kl. 20:00
Nazanin (Aðalsalur)
Fim 19/3 kl. 20:00
Eldberg - Útgáfutónleikar (Aðalsalur)
Fös 20/3 kl. 20:00
Minningartónleikar Elísabetar Sóleyjar (Aðalsalur)
Fim 26/3 kl. 20:00
Dirt! The Movie (Aðalsalur)
Þri 24/3 kl. 17:00
Vatnið (Aðalsalur)
Lau 28/3 kl. 20:00 Sun 29/3 kl. 14:00 Mið 1/4 kl. 20:00
Meðal efnis í vorhefti Þjóðmála
2015 sem nýverið kom út er úttekt
blaðsins á lögum frá 2013 um end-
urnýjanlegt eldsneyti; Ólöf Nordal
fjallar um öryggi Íslendinga í grein
um lögreglu og öryggismál í al-
þjóðasamhengi og þær hættur sem
steðja að ríkjum í viðsjárverðum
heimi og Jakob F. Ásgeirsson skrif-
ar um stjórnmálaleiðtogann Ólaf
Thors. Birt er grein eftir danska
sagnfræðiprófessorinn Bent Jen-
sen; Björn Bjarnason skrifar af
vettvangi stjórnmálanna um dóma
og lögmenn, Jón Gnarr og Guð, OR
og bruðlið og frið og stríð; Bjarni
Jónsson fjallar um Sjálfstæðisflokk-
inn og átökin um Ísland; Jóhann J.
Ólafsson skrifar um leigukvóta; Jón
Þ. Þór segir frá Winston Churchill
og birt er ræða nýja Nóbels-
verðlaunahafans í bókmenntum,
Patricks Modianos. Meðal bóka sem
eru gagnrýndar má nefna Af-
hjúpun Reynis Traustasonar og
Rannsóknir Heródótusar og Sögu
Pelopseyjarstríðsins eftir Þúkýdí-
des. Þjóðmál eru 96 bls. Ritstjóri er
Jakob F. Ásgeirsson.
Vorhefti Þjóðmála komið út