Ægir - 01.04.2014, Qupperneq 16

16
Mikið blómaskeið í sögu Hjalt­
eyrar við Eyjafjörð hófst árið
1937 þegar byggð var stór
síldarverksmiðja á staðnum á
undraskömmum tíma, aðeins
örfáum mánuðum. Ekki einasta
hefur skammur byggingartími
verksmiðjunnar þótt eftirtekt­
arverður heldur ekki síður að
takast skyldi að steypa þetta
mikla mannvirki upp í vetrar­
frosti og snjóum. Árinu áður en
síldarverksmiðjan á Hjalteyri
var byggð fæddist þar Kristján
Þórhallsson sem er viðmælandi
Ægis að þessu sinni. Hann ólst
upp við sjávarsíðuna á Hjalt­
eyri, fór á unglingsárum að
vinna í verksmiðjunni og síðan
lá leiðin í sjómennskuna sem
hann síðan lagði fyrir sig að að­
alstarfi stóran hluta sinnar
starfsævi.
Allt snerist um síld á Hjalteyri
„Það var mikið umleikis á Hjalt-
eyri á sumrin og mikil vinna í
verksmiðjunni yfir sumarið
bæði fyrir heima- og aðkomu-
fólk. Allt snerist um síldina og
allir unnu í við bræðsluna sem
vettlingi gátu valdið. Mínar
fyrstu minningar eru af því
þegar bátarnir voru að koma á
vorin til að ná í næturnar og
nótabátana og halda til veiða,“
rifjar Kristján upp en á þessum
árum réru Hjalteyringar yfirleitt
á trillum sínum vor og haust til
að framfleyta sér því síldarver-
tíðin ein og sér dugði ekki til
lífsviðurværis. Kristján vann
sem unglingur í þurrkhúsinu í
verksmiðjunni en á sínum tíma
þótti Hjalteyrarverksmiðjan
með þeim allra fremstu hvað
tækni varðar. Eins og áður segir
var fyrst og fremst brædd síld í
henni en þó minnist Kristján
þess að um 1950 lögðu togarar
upp karfa á Hjalteyri til bræðslu.
Þrettán ára gamall byrjaði
Kristján að róa með Agnari Þór-
issyni, einum af trillukörlunum
á Hjalteyri. „Faðir hans hafði ró-
ið með honum en var orðinn
eitthvað slakur til heilsu og þá
fékk Agnar mig til að koma með
sér. Á þessum tíma var beitt í
bjóð og mitt hlutverk var að
stýra bátnum og halda stefnu
meðan Agnar tíndi út línuna og
önglana. Allt var dregið á hönd-
um og ég hef oft hugsað um að
sennilega hefur engin kynslóð
upplifað jafn örar breytingar í
sjósókn og mín kynslóð hefur
gert,“ segir Kristján.
Fiskaflinn í Eyjafirði var oft
góður á þessum árum og ýmsar
tegundir sem fiskuðust en þá
tíðkaðist að trillukarlar kæmu
að bryggju við Torfunef á Akur-
eyri og seldu aflann milliliða-
laust. Þetta var þess tíma fisk-
markaður. „Þarna komu frúrnar
í bænum niður á bryggju til að
velja sér fisk í matinn. Síðan var
fiskurinn vigtaður með pundara
og borgað á staðnum en ég
man aldrei eftir að það væru
neinar samningaviðræður um
verð. Bara greitt það sem sett
var upp á kíló.“
Ævintýri við Grænland
Gott veiðisvæði trillukarlanna á
Hjalteyri var skammt norðan
við eyrina þar sem fjörðurinn
þrengist á kafla. Þar lagði her-
inn í stríðinu tvöfalda tund-
urduflalínu yfir í Laufásgrunn
en þegar stríðinu lauk hafði
Sjómennskan
togaði alltaf
í mig
Rætt við Kristján Þórhallsson, fyrrum skipstjóra á Dalvík
Æ
g
isv
iðta
lið