Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.2009, Síða 34

Ég er ekkert í því að ritskoða pólit-
ískt þessa skýrslu. Það er líka fráviks-
spá í þjóðhagsspánni þar sem ekki er
byggt á þessum fjárfestingum. Hún
sýnir hvað gerist ef ekki verður ráðist
í þessar álversframkvæmdir. Þar er
líka sagt að í staðinn kynnu að koma
aðrir litlir og meðalstórir iðnaðar-
kostir í gagnaverum, kísliflögufram-
leiðslu og fleiru. En það er ekki fast í
hendi og því ekki reiknað inn í þjóð-
hagsspána heldur.“
Endalok stóriðjustefnunnar
„En það þarf enginn að velkjast í vafa
um áherslur þessarar ríkisstjórnar.
Stjórnarsáttmálinn er í áttina burtu
frá stóriðjustefnunni. Það er lögð
áhersla á sjálfbæra orkustefnu, lít-
il og meðalstór umhverfisvæn iðn-
fyrirtæki og orðið stóriðja er hvergi
nefnt sem framtíðarvalkostur í at-
vinnumálum.
Þessi stjórnarsáttmáli er vitanlega
stórmerkilegur. Þetta er fyrsti hreini
vinstri-græni stjórnarsáttmálinn í
sögunni. Hann hefði verið óhugsandi
í samstarfi annarra flokka en þessara
tveggja sem myndað hafa ríkisstjórn.
Það sér þess svo sannarlega stað að
þetta er fyrsti stjórnarsáttmálinn þar
sem annaðhvort Sjálfstæðisflokk-
urinn eða Framsóknarflokkurinn
hefur ekki hönd í bagga. Þess vegna
eru áherslurnar til félags- og velferð-
armála, umhverfismála, utanríkis-
mála, lýðræðismála, mannréttinda-
mála og annarra mála gerólíkar því
sem við höfum áður séð. Hér kveð-
ur við nýjan tón, líka þegar skoðað
er hvað ekki stendur í honum. Þarna
er ekki minnst á stóriðju. Þarna er
ekki minnst á NATO. Það er ekki síð-
ur áhugavert en hitt sem í honum
stendur. Ég er mjög sáttur með um-
hverfisráðuneytið í okkar höndum
og með sterkan stjórnarsáttmála á
bak við okkur erum við í góðri stöðu
til að passa upp á okkar mál.“
Víkja lýðræðisumbætur fyrir
efnahagsvandanum?
Lýðræðisumbæturnar eru mikilvæg-
ur þáttur í endurreisn þjóðfélagsins
segir Steingrímur.
„Í mínum huga eru ákveðin at-
riði óumflýjanleg. Í fyrsta lagi þarf
að rannsaka atburðina, upplýsa þá,
skilja þá. Tilgangurinn er ekki sá einn
að draga þá til ábyrgðar sem ábyrgð-
ina bera þótt það sé hluti málsins. Ég
held að við komumst ekki frá þessum
atburðum sem þjóð nema við gerum
þetta vel og heiðarlega upp, horf-
um í spegilinn, horfumst í augu við
okkur sjálf og það hvernig í ósköp-
unum þessir hlutir gátu gerst. Síðan
held ég að við verðum að varða veg-
inn í burtu frá þessu og styrkja þær
undirstöður samfélagsins sem ekki
mega bregðast og reynslan kenn-
ir okkur að voru ekki nógu sterkar.
Lýðræðið verður að veita aðhald og
vera virkt. Það þarf að styrkja stöðu
lýðræðisumræðu, lýðræðisfræðslu
og gagnrýnnar hugsunar. Þetta þurfa
fjölmiðlar líka að takast á við og axla
sinn hluta ábyrgðarinnar og horfast í
augu við sjálfa sig. Við þurfum öll að
horfast í augu við okkur sjálf. Svo ætl-
um við að lofa því að gera þetta aldrei
aftur, láta þetta aldrei endurtaka sig.
Eftirlitsstofnanirnar og aðhaldið þarf
að virka, gagnrýnin þarf að fá að
heyrast og við megum aldrei sofna á
verðinum. Lýðræðislega opin stjórn-
sýsla, upplýsingamiðlun, gagnrýnin
fjölmiðlun, öflug fræðsla í skólakerf-
inu og sterkt og virkt lýðræði er allt
hluti af þessu.“
Verð ekki vinsæll á næstunni
Steingrímur segir að fyrir forystu VG
og Samfylkingarinnar vaki að tjalda
ekki til einnar nætur í stjórnarsam-
starfinu og ekki sé ráðgert að efna
til kosninga áður en kjörtímabilið er
úti.
„Hvort þjóðin kýs um eitthvað
áður í almennri atkvæðagreiðslu
gæti svo sem orðið. Við erum ekki
að undirbúa stjórnarskrárbreyting-
ar með það í huga að það stytti kjör-
tímabilið. Ég vil gjarnan sjá að þetta
stjórnarmynstur fái tvö til þrjú kjör-
tímabil hið minnsta til að endurreisa
og móta samfélagið. Við vitum að
við verðum að fara hér í mjög erfið-
ar og sársaukafullar aðgerðir á næstu
misserum svo það sé sagt hreint út.
Það verður ekki allt til vinsælda fall-
ið. Ég hef engar hugmyndir um að
ég verði vinsælasti stjórnmálamað-
ur þjóðarinnar um mitt næsta ár eða
kannski í árslok. En takist okkur ætl-
unarverk okkar og verði það dómur
sögunnar að við höfum staðið okkur
í að greiða úr vandamálunum sem
aðrir kölluðu yfir okkur mun það
vera gott fyrir okkur og sérstaklega
fyrir þjóðina.“
Taka slaginn strax
„Við eigum að ráðast að þessum
erfiðleikum strax! Hér og nú! Það
er eindreginn ásetningur minn að
horfa ekki undan í þeim efnum og
velta ekki vandanum yfir á fram-
tíðina. Ef við gerum það gerum við
tvennt. Við gerum vandann enn
erfiðari síðar og við setjum byrð-
arnar yfir á börnin okkar. Það væri
að bíta höfuðið af skömminni ef
kynslóðin sem hélt veisluna, ber
ábyrgð á klúðrinu, kæmist undan
því að taka á erfiðleikunum. Þess
vegna er ég ekki viðkvæmur fyr-
ir einhverju væli. Þetta verður gert
með niðurskurði, með skattahækk-
unum og hverju sem til þarf. Ég er
síst svartsýnni en ég var í mars. Ef
eitthvað er ég ögn bjartsýnni. Ef
kynslóðin sem hélt veisluna ætlar
að kveinka sér undan því að borga
reikninginn og frekar senda hann
til barna sinna tek ég ekki þátt í
því. Það þýðir að sjálfsögðu ekki að
við verðum ekki að jafna þessu yfir
nokkur ár eftir því sem ríki, sveitar-
félög, sjóðir og bankar ráða við það.
En því eru takmörk sett hvað hægt
er að gera það lengi vegna þess að
því lengur sem við rekum okkur
með halla og skuldasöfnun þeim
mun þyngri verður vaxtabyrðin.
Þeim mun þyngra verður að fara
upp úr þessu.
Við höfum góðar forsendur til
að rífa okkur upp úr þessu. Við höf-
um auðlindir, vel hæft vinnuafl og
sveigjanlegt atvinnulíf. Við erum
ríkt og þróað land í erfiðleikum.
Tækifærin eru þarna. Ef staða rík-
isins væri rýmri til örvandi aðgerða
hefði ég engar áhyggjur af því að
við kæmumst ekki upp úr þessu á
undraskömmum tíma. Það sem
gerir þetta erfitt er hversu svigrúm-
ið er lítið. Við getum síður virkj-
að möguleikana af þeim sökum.
Ég trúi því að við munum sjá góða
hluti gerast um leið og við höfum
náð vöxtunum nægilega langt nið-
ur,“ segir Steingrímur að endingu.
Föstudagur 15. maí 200934 Helgarblað
Stjórnmálamaðurinn ríkisstjórn geirs H.
Haarde var búin að vera löngu áður en upp úr
slitnaði í lok janúar. „Hún einangraðist, lokaðist af
og réð sér lífverði. slíkt gat aldrei haldið áfram.“
myndir SigTryggur Ari JóhAnnSSon
„
“
Enn dúkka upp mál þar sem maður fær
sannanirnar upp í hendurnar um það
hversu geysilega sjúkt ástandið var orðið.
Fjármálaráðherra
gefur ekki upp hvernig hann
myndi greiða atkvæði um
EsB.