Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.2009, Page 23

VIÐTAL 16. nóvember 2009 mánudAgur 23
Femínismi
er fallegur
unum er skipt upp í litum og leik-
föngum þar sem hlutverk þeirra
eru gjörólík. Þannig erum við mót-
uð frá upphafi sitt í hvora áttina
til að ganga síðar inn í hin hefð-
bundnu hlutverk karla og kvenna.
Það fæðast allir og lifa því miður
inni í þessu kynjakerfi. Kynjahlut-
verkin eru sífellt að verða þrengri
og við erum því miður að ganga of
langt í þessum efnum. Femínism-
inn er hugmyndafræði um réttlátt
samfélag fyrir okkur öll og þar sem
allir fá að njóta sín. Það er klárlega
mitt helsta baráttumál, jafnrétti og
jöfn aðkoma allra að samfélaginu,“
segir Guðný og bætir við:
„Ég lék mér sjálf með bíla. Kynja-
fræði og jafnrétti kynjanna hafa
alltaf verið mitt hjartans mál, al-
veg frá því ég man eftir mér. Að vera
talskona er rosalega skemmtilegt
hlutverk og mjög krefjandi. Þetta er
tækifæri fyrir mig að hafa eitthvað
um kynjakerfið að segja og geta haft
einhver áhrif á samfélagið.“
Mjög pirrandi
„Á Íslandi er jafnrétti komið í orði
en ekki á borði. Stærsta vandamálið
er auðvitað kynjabundið launamis-
rétti og nauðsynlegt er að hleypa
konum meira að valdastólum sam-
félagsins. Konur þurfa að fá meiri
völd og áhrif. Það getur verið mjög
pirrandi að konur þurfi að berjast
meira fyrir sínu. Jafnrétti á að vera
sjálfsagt mál. Það er í raun fárán-
legt að hugsa til þess að helmingur
mannkyns hafi minni rétt en hinn
helmingurinn og fáránlegt að þessi
helmingur þurfi að berjast meira
fyrir sínu.“
Guðný telur á köflum neikvæð-
an stimpil hvíla á orðinu femínisti
en hún myndi aldrei vilja afsala
sér þeim titli. Hún segir femínista
góðar manneskjur sem þurfi af og
til að rugga bátnum til að ná fram
mannréttindabreytingum. „Femín-
isminn er svo fallegt orð og stend-
ur fyrir fallega hugsjón. Femínistar
eru manneskjur sem sjá að jafnrétti
hefur ekki náð fram og vilja gera
eitthvað í því. Þeir sem átta sig á því
finna það í hjarta sínu að jöfn tæki-
færi eru sjálfsagður hlutur, aðrir eru
bara risaeðlur,“ segir Guðný.
ÚtrýMa risaeðluM
„Okkur vantar karlana með í bar-
áttuna. Í félaginu eru frábærir karl-
ar sem taka þátt í þessu með okkur
og það á líka að vera hagsmunamál
karla að ná jafnrétti fram, fyrir eig-
inkonur þeirra og dætur.“
Í hvert sinn sem félagskonur
Femínistafélagsins hafa sent frá sér
ályktanir hafa þær mætt talsverð-
um mótbyr þar sem þær hafa með-
al annars verið kallaðar ljótar og
heimskar beljur, til að mynda und-
anfarið í tengslum við heimsókn
fjármálastjóra KSÍ á strippstað.
Guðný segir þessa femínistafóbíu
skammarlega og vísar öllum ásök-
unum um öfgar félagsmanna á bug.
„Þessi fóbía er svo mikið 2007. Að
kalla okkur femínista öfgahóp er fá-
ránlegt. Við tölum fyrir jafnrétti og
það er ekkert til sem heitir öfgajafn-
rétti. Ég hélt að við værum komin
að miklu leyti yfir þessa fóbíu og
fordóma gagnvart femínistum.
Æi, það er svo leiðinlegt að
hlusta á þessar risaeðlur sem
halda uppi einhverjum stað-
alímyndum og gömlum klisj-
um. Mér finnst þessi hegðun
mannanna lýsa ákveðinni ör-
væntingu,“ segir Guðný.
„Greyið karlarnir eru fastir
í gömlu klisjunum og reyna að
halda dauðahaldi í öfgaímynd-
ina til að verja sinn málstað. Þeirra
málstaður er frekar vondur að
mínu mati og greyin kalla ég
bara risaeðlur.“
Völdin hjá
körlunuM
„Mér finnst hins
vegar leiðinlegast
hvað þessar risa-
eðlur hafa fengið
mikið pláss undir
sínar yfirlýsingar
og fjölmiðlar taka
þar of mikið þátt.
Við verðum að
útrýma þessari
grýlu sem risa-
eðlurnar fá að
bera út. Þetta
eru fáir
menn sem
reyna að
gera femínist-
um ljótt. Ég
held að það
séu þvert á
móti marg-
ir sem vilja
uppstokk-
un og nýja
mannbæt-
andi hugsjón. Jafn-
rétti hefur aldrei
verið prófað hér á
landi.“
Guðný seg-
ir stofnun Kvenna-
listans hér á landi
ómetanlegt framlag
til jafnréttisbaráttunnar. Aðspurð
telur hún mikilvægt að kynin taki
höndum saman til að rjúfa múr
ójafnréttis. „Rauðsokkurnar voru
bara skemmtilegar og við höfum
öll grætt svo mikið á þeirra baráttu.
Baráttan er mjög seig því völdin og
markaðurinn hafa verið í höndum
karlanna. Múrarnir eru alls ekki
óyfirstíganlegir, alls ekki. Kynja-
kerfið er þannig að flestar kon-
ur eru undirokaðar og karlar hafa
óneitanlega forskot í krafti kynsins.
Í þróuninni hafa þessi fastbundnu
kynjahlutverk orðið til en þetta er
ekkert náttúrulögmál. Það er undir
okkur sjálfum komið að rjúfa þenn-
an múr, fyrir okkur öll,“ segir Guðný
ákveðin.
Biturt Bragð
Femínistafélagið hefur ítrekað bar-
ist gegn og fordæmt mansal, stripp-
staði og vændi hér á landi. Guðný
skilur ekkert í því hvers vegna ekki
var hlustað á varnaðarorð femín-
ista og blæs á fullyrðingar þess efn-
is að vændi sé atvinnutækifæri fyr-
ir konur. „Við megum ekki gleyma
því að vændiskonur eru manneskj-
ur. Tuggan um að vændi sé atvinna
er gömul. Þessar konur hafa flest-
ar enga valkosti og hafa leiðst inn á
þessa braut. Hver manneskja, hvort
sem það er kona eða karl, hlýtur að
geta ímyndað sér hvernig það er að
þurfa að selja kynferðislegt aðgengi
að líkama sínum. Það getur ekki
verið góður kostur,“ segir Guðný.
„Þegar kemur að mansali og
vændi hér á landi erum við bara illa
stödd, það verður bara að segjast.
Klám og vændi hefur verið norm-
alíserað hér og ég vil ekki að börn-
in mín alist upp við það. Vændi og
mansal er hér klárlega að finna. Við
höfum um árabil varað við þess-
ari þróun og það er leitt að fullyrða
að við sögðum þetta allan tímann.
Bragðið af því er mjög biturt. Við
höfum því miður talað algjörlega
fyrir daufum eyrum en nú eru eyrun
að opnast. Stundum er það því mið-
ur þannig að fólk þarf að fá blauta
tusku í andlitið til að átta sig
á alvarleika hlutanna. Mér
finnst það hræðilegt.“
Forkastanleg hegðun
Guðný er mjög ósátt við stripp-
staðarheimsókn fjármálastjóra KSÍ
og ítrekar þá kröfu félagsins að
stjórnendur eigi að segja
af sér vegna máls-
ins. Hún bendir á
að sambandið hafi
reglulega hald-
ið karlakvöld og
að það hafi neit-
að að álykta gegn
vændi í
kringum heimsmeistarakeppni í
fótbolta. „Að forsvarsmenn íþrótta-
og æskulýðshreyfingar skuli álpast
inn á strippstað er algjörlega for-
kastanlegt. Ég er ekki í nokkrum
einasta vafa um það að þetta eina
mál er bara dropi úr hafinu. Þar
sem fyrirfinnst reykur þar leynist
eldur. Svona á ekki að eiga sér stað
og er í mínum huga ófyrirgefanlegt.
Strippstaðir og mansal tengjast,
það er bara þannig,“ segir Guðný.
„Við erum svo lítið land að við
höfum öll tækifæri til þess
að hafa alla hluti í lagi. Í
dag er tækifærið, sóknar-
tækifæri okkar Íslend-
inga í mannréttinda-
málum er núna. Við
eigum einstakt tæki-
færi til að standa upp
sem þjóð sem berst
fyrir mannréttind-
um. Vændiskaupendur
bið ég að hugsa um af-
leiðingar gjörða sinna,
vændiskonur bið ég um
að leita sér hjálpar og
risaeðlurnar, eigendur
strippstaða, bið ég um að
loka og finna sér almenni-
lega vinnu.“
trausti@dv.is
ákveðin talskona Guðný
áttaði sig á því tólf ára
gömul við fiskvinnslu að
ójafnrétti þyrfti að útrýma.
risaeðlur Að mati Guðnýjar eru Geiri
á Goldfinger, Egill Gillzenegger og
Sverrir Stormsker risaeðlur sem bera út
gamlar klisjur á kostnað femínista.