Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.2010, Blaðsíða 14

ABS á mótorhjól Vinnufundur sérfræðinga sem haldinn var að frumkvæði Evrópu-
skrifstofu FiA í síðustu viku leggur til að læsivarðir hemlar (ABS) verði þegar í stað skyldubúnaður á
mótorhjólum. Frá þessu greinir á heimasíðu Félags íslenskra bifreiðaeigenda. Rannsóknir á vegum FiA
leiða í ljós að ABS-hemlar gætu dregið úr dauðaslysum á mótorhjólafólki um 20 prósent til og með
árinu 2020 – svo fremi sem ABS verði skyldubúnaður á mótorhjólum. Banaslysum mótorhjólamanna
myndi fækka um 5.500 á 10 ára tímabili. Á fib.is kemur einnig fram að mótorhjólafólk er 16 sinnum
líklegra til að láta lífið í umferðarslysum en þeir sem aka bílum. „Dauðaslysum mótorhjólafólks hefur
fjölgað um 10% á árunum 2000 til 2008. ABS mun ekki einungis fækka þessum dauðaslysum heldur
líka mótorhjólaslysum almennt og draga úr alvarlegum meiðslum,“ segir á heimasíðunni.
Dísilolía
Algengt verð verð á lítra 193,6 kr. verð á lítra 194,6 kr.
Almennt verð verð á lítra 193,4 kr. verð á lítra 194,4 kr.
Algengt verð verð á lítra 193,9 kr. verð á lítra 195,7 kr.
bensín
Akureyri verð á lítra 193,3 kr. verð á lítra 194,3 kr.
Melabraut verð á lítra 193,4 kr. verð á lítra 194,4 kr.
Algengt verð verð á lítra 193,6 kr. verð á lítra 194,6 kr.
Getur unnið
utAnlAndsferð
„Evrópska neytendaaðstoðin er
þessa dagana að biðja neytendur
sem kvarta til okkar um að svara
nokkrum spurningum. Spurning-
arlistinn er hluti af undirbúnings-
vinnu fyrir nýja kynningarherferð
á evrópsku neytendaaðstoðinni.
Svörin munu vera undir nafnleynd
og bundin trúnaði og munu ekki
vera notuð í öðrum tilgangi en
þessum,“ segir á heimasíðu Neyt-
endasamtakanna en þar má finna
spurningalistann á 22 tungumál-
um. Þeir sem taka þátt eiga tæki-
færi á verðlaunum og þau eru ekki
af verri endanum. „Til viðurkenn-
ingar um þátttökuna, hefur þú
tækifæri á að vinna ferð á næstu
Evrópsku neytendaráðstefnuna í
Brussel,“ segir á ns.is.
dýrt Að deyjA
n Kona sem missti ástvin nýlega
hafði samband og vildi lasta Frétta-
blaðið og Morgunblaðið fyrir það
hversu dýrt það er að fá dánartil-
kynningar birtar. „Það kostar fimm-
tán þúsund krónur að fá birta stutta
tilkynningu um andlát í
Fréttablaðinu – og svip-
að í Mogganum,“ sagði
konan og bætti því
við að til samanburð-
ar kosti smáauglýsing
innan við þriðjung þeirrar
upphæðar.
SENDIÐ LOF EÐA LAST Á NEYTENDUR@DV.IS
HAMborGAri á
500 krónur
n Lofið fær Wilson‘s Pizza fyrir að
bjóða hamborgara og gos á 500
krónur. Þó hamborgari sé ef
til vill ekki hollasti réttur sem
völ er á er hann ljúffengur
og fljótlegur í dagsins
önnum. Grillhöllin á
völlunum í Hafnar-
firði býður sams konar
tilboð og þeir fá líka lof
fyrir það.
loF&lASt
14 neytendur UmSjóN: baldur guðmundsson baldur@dv.is 20. október 2010 miðvikudagur
e
l
d
S
n
e
y
t
i
Færð peninginn ekki til baka
Í nýju frumvarpi Árna Páls Árnason-
ar, efnahags- og viðskiptaráðherra, er
ákvæði um að fjármögnunarfyrirtækin
skuli láta inneign, sem viðskiptavinir
kunni að eiga vegna ofgreiðslu, ganga
upp í höfuðstól þeirrar skuldar sem
eftir er – jafnvel þó skuldin sé ógjald-
fallin.
Fyrirtækin mega með öðrum orð-
um ráðstafa þeim peningum sem við-
skiptavinirnir eiga inni. Þetta má lesa
úr drögum að frumvarpi um breytingu
á lögum um vexti og verðtryggingu,
sem DV hefur undir höndum.
skuldajöfnun
Þetta þýðir að fólk sem ofgreitt hef-
ur fjármálafyrirtækjum vegna
myntkörfu lána hefur ekki umráða-
rétt yfir þeim peningum sem það of-
greiddi. Ofgreiðslan rennur upp í
höfuðstólinn sem lækkar þá fyrir vik-
ið. Þeim sem myndu hins vegar vilja
nota peningana til að greiða niður lán
sem bera hærri vexti, til dæmis vegna
kredit kortaskuldar eða yfirdráttar
býðst það ekki. Fólk fær peninginn
sinn ekki til baka nema búið sé að full-
greiða lánið.
Í kjölfar dóms Hæstaréttar um
myntkörfulán, sem kveðinn var upp í
september boðaði Árni Páll frumvarp
þar sem skorið yrði úr um helstu álita-
efni þegar kæmi að endurreikningi
þeirra lána sem dæmd höfðu verið
ólögleg. Frumvarpið verður að sögn
Árna lagt fram á föstudaginn, gangi
allt eftir. „Við höfum verið að hnýta
síðustu hnútana og þetta er að smella
saman,“ segir hann.
Eins og áður sagði verður fjár-
mögnunarfyrirtækjum gert að skulda-
jafna inneign sem viðskiptavinir
kunna að eiga inni vegna ofgreiðslu.
Í frumvarpsdrögum er þetta orðað
þannig að fjárhæðir sem inntar hafa
verið af hendi fram að uppgjörsdegi
skuli dragast frá höfuðstól og áföllnum
vöxtum.
Hætta á gjaldþroti
fyrirtækjanna
Árni Páll segir aðspurður að með þessu
sé reynt að tryggja að endurgreiðslurn-
ar verði eins einfaldar í framkvæmd og
hægt er þannig að ekki komi til frekari
tafa. „Við erum að reyna að ná þeim ár-
angri að af endurgreiðslunum verði,“
segir hann. Spurður hvort réttlátt sé
að fyrirtækin fái að ráðstafa eignum
fólks með þessum hætti segir hann
að með þessu sé stuðlað að því að fé-
lögin verði gjaldfær og geti staðið við
sitt. Hann segir raunar að raunveruleg
hætta sé á því að fjármögnunarfyrir-
tækin fari í þrot ef þessi heimild sé ekki
til staðar. „Hvers virði er inneign hjá fé-
lagi sem fer í þrot? Þá áttu engar kröf-
ur en þyrftir engu að síður að borga
bílasamninginn til fulls vegna þess að
kröfuhafar myndu taka hann yfir. Þá
væri staðan enn verri,“ útskýrir hann.
„mjög hæpið“
Gísli Tryggvason, talsmaður neytenda,
hefur efasemdir um réttmæti þessa
ákvæðis í frumvarpi Árna Páls. „Mér
finnst að menn eigi að hafa val um það
hvort þeir láta inneignina ganga inn á
höfuðstól eða fá hana greidda út,“ segir
Gísli og bætir við: „Ef við erum að tala
um ógjaldfallna skuld þá finnst mér
þetta mjög hæpið á þeim forsendum
að væntanlegur skuldajöfnunarréttur
er líklega orðinn virkur þegar frum-
varpið verður samþykkt,“ segir hann
en setur þann fyrirvara að hann hafi
ekki fengið frumvarpsdrögin til form-
legrar umsagnar.
Marinó G. Njálsson hjá
Hagsmunasamtökum heimilanna
tekur í svipaðan streng og segir að ef
þetta verði raunin sé verið að breyta
grundvallaratriðum í íslenskum
viðsktipum. „Ég get ekki séð að þetta
standist en auðvitað eru það alltaf
nýjustu lögin sem gilda,“ segir hann
og bætir við að þetta sé enn eitt dæm-
ið um endalausa ósvífni í garð lán-
taka. „Það er gersamlega fáránlegt að
fjármögnunarfyrirtækin fái að nota
peningana til að ganga upp í ógjald-
fallinn höfuðstól,“ segir hann.
„Fólk á þessa peninga“
Guðmundur Andri Skúlason, hjá
Samtökum lánþega, segir mjög gagn-
rýnivert að fyrirtækin megi ráðstafa
eignum skuldara án þess að þeir hafi
nokkuð um það að segja. „Þetta eru
peningar sem lánþegar eiga og hafa
verið ranglega af þeim hafðir. Það á
algjörlega að vera lánþeganna að ráð-
stafa þeim peningum. Annað er skýrt
brot á eignarréttar ákvæði stjórnar-
skrárinnar,“ segir Guðmundur Andri
og bætir við að allir séu að flagga
þessu eignarréttarákvæði – tímabært
sé að skuldarar geri slíkt hið sama.
Hann segir þetta ákvæði ekki í
samræmi við stjórnarskrána en þar
segi að engan megi skylda til að láta
af hendi eign sína nema almennings-
þörf krefji. „Ég sé enga almennings-
þörf fyrir því að þessi fyrirtæki ráðstafi
eignum fólks eftir hentugleika. Fólk á
þessa peninga,“ segir hann og bætir
við að hann muni glaður hlusta á rök
um hið gagnstæða. „Það verður svo
bara að láta reyna á þetta fyrir dóm-
stólum,“ segir hann ákveðinn.
lýsing bíður eftir lögunum
Fólk sem hefur ofgreitt fjármögnunarfyr-
irtækjum vegna myntkörfulána fær pen-
inginn sinn ekki til baka þegar lánin verða
endurreiknuð. Frumvarp Árna Páls Árna-
sonar, efnahags- og viðskiptaráðherra,
kveður á um að ofgreiðslan skuli ganga
upp í höfuðstólinn. Þetta gagnrýna gísli
Tryggvason, marinó g. njálsson og guð-
mundur andri skúlason. Guðmundur
Andri segir að um brot á stjórnarskránni
sé að ræða.
baldur guðmundsson
blaðamaður skrifar: baldur@dv.is
annars færu þau í þrot Árni Páll
efnahagsráðherra segir raunveru-
lega hættu á að fjármögnunarfyr-
irtækin færu í þrot ef þau þyrftu
að endurgreiða allar ofgreiðslur.
upp í höfuðstólinn Þeir sem hafa ofgreitt fjármögn-
unarfyrirtækjunum vegna myntkörfulána fá ekki að ráða
hvernig þeir ráðstafa þeim peningum.