Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.2010, Blaðsíða 3

miðvikudagur 20. október 2010 fréttir 3
Með þessum orðum sínum virð-
ist Heiðar Már hafa verið að færa
fyrir því rök að Íslendingar einfald-
lega vildu ekki gera sér grein fyrir því
hversu hættulegt það væri fyrir þjóð-
ina að bankarnir héldu áfram að gera
upp í krónum. Einnig þarf að hafa í
huga árásina á krónuna sem hann
vísaði til. Þess ber einnig að geta, líkt
og kom fram í tölvupósti Heiðars í lok
mars, að hann tapaði á því að krónan
yrði áfram sterk.
Gagnrýndi Davíð
Hvatinn að tölvupóstinum til að
Björgólfsfeðga og nokkurra ráð-
herra Sjálfstæðisflokksins virðist
hafa verið sjónvarpsviðtal við Dav-
íð Oddsson, fyrrverandi formann
flokksins og þáverandi seðlabanka-
stjóra, þar sem hann lýsti því yfir
að það hefðu verið mistök að veita
Straumi-Burðarási, fjárfestingar-
banka Björgólfs Thors, leyfi til að
gera upp í evrum. Höfum það enn
í huga að Heiðar Már skrifaði þetta
bréf einungis rúmri viku eftir að
hafa fundað með tveimur stærstu
og þekktustu áhættufjárfestum
Bandaríkjanna, George Soros og
Bruce Kovner, og var það skilningur
hans að þeir vildu ráðast á íslensku
krónuna sem væri of hátt metin.
Um Davíð sagði Heiðar Már í
tölvupóstinum: „Eftir ad hafa horft a
kvoldfrettir i gaer og sja einn fram-
farasinnadasta stjornmalamann Is-
landssogunnar lysa yfir haftathra
og stjornraedi setur mann hljodan.
David Oddsson talar eins og versti
sosialisti. Rikid stjornar, rikid ma,
rikid leyfir, rikid bannar, rikid breyt-
ir eftir a. Hann talar um ad mistok
hafi verid ad veita Straumi leyfi til
uppgjors i Evrum. Mistok? Hann let
gera lagabreytingarnar sem opnudu
a thetta. Hann bjo til gjaldeyrisfrelsi
a Islandi. Hann let skrifa skyrslur um
skattasamkeppni og uppbyggingu
althjodlegrar bankastarfsemi a Is-
landi. Gerdi hann thetta allt an tess
ad hugsa nokkud ut i afleidingarn-
ar? Island nytur avaxta althjodava-
edingar ut af frelsinu sem veitt hefur
verid. Ef nuna a ad skera a tad frelsi
fara teir haefustu ur landi og freista
gaef unnar annars stadar. Medi thvi
ad hota lagasetningu a banka sem
aetla ad fara eftir nugildandi logum
og breyta yfir i t.d. Evrur, er hann
ad aesa men til thes ad gera tetta
strax. Hvernig eiga islenskir bankar
ad geta keppt althjodlega, en i fyrra
komu 65% af tekjum 3ja staerstu
bankanna erlendis fra, ef their thurfa
ad hafa smaestu og sveiflusomustu
mynt OECD a bakinu... Gerir David
ser enga greinar fyrir thvi ad hotanir
sinar hafa vigt? Vill hann rusta hag-
kerfinu sem hann hafdi svo mikid
lagt til 2 aratugi a undan?“
Fylgjandi evrunni
Heiðar virðist hafa haft ágæta
ástæðu til að vera smeykur við
væntanlegt hrun krónunnar eftir
árás vogunarsjóðanna sem hann
taldi yfirvofandi, bæði fyrir og eft-
ir fundinn með Soros og Kovner.
Hann lét þessara funda með vog-
unarsjóðsstjórunum hins veg-
ar ekki getið í tölvupóstunum til
þeirra Björgólfsfeðga og ráðherra
Sjálfstæðisflokksins og við vitum
því ekki hvort þeir hafi verið með-
vitaðir um að Heiðar hefði hitt Sor-
os og Kovner og rætt við þá um
stöðutöku gegn krónunni. Ljóst er
hins vegar að Heiðar hefur byggt
greiningu sína og mat á ástandi
krónunnar og þeirri hættu sem
að henni steðjaði á þessum fund-
um með þeim að hluta til og hef-
ur hugsanlega ýtt undir hugmyndir
þeirra Soros og Kovners um stöðu-
töku gegn krónunni með beinum
eða óbeinum hætti. Heiðar var
sjálfur svartsýnn á stöðu krónunn-
ar á þessum tíma, hafði tekið stöðu
gegn henni í þeim skilningi að
hann tapaði á því hversu hátt hún
var enn metin í mars, líkt og hann
lýsti með þeim orðum að honum
blæddi, og var einnig í grunninn
svarinn andstæðingur krónunnar
sem slíkrar, líkt og hann hafði oft
lýst í fjölmiðlum fram að þessu. Til
stöðutöku þeirra gegn krónunni
kom þó aldrei, að minnsta kosti
ekki 2007, og má ætla að Heiðari
hafi haldið áfram að blæða vegna
sterkrar stöðu krónunnar.
Erlendir sjóðir voru á þessum tíma byrjaðir að
skort selja skuldabréf bankanna
og orð rómurinn [var] að næst
yrði það gjaldmiðillinn.
„NÚ FER HVER AÐ
VERÐA SÍÐASTUR“
Sendi ráðherrum bréf
Heiðar Már sendi nokkrum
ráðherrum Sjálfstæðisflokks-
ins tölvupóst í byrjun febrúar
2007 þar sem hann sagði að
íslensku bankarnir ættu að
byrja að gera upp í evrum til
að forðast tap af gengishruni
krónunnar. Hann taldi erlenda
vogunarsjóði ætla að ráðast á
krónuna þá í febrúar.
Fengu varnaðarorð frá Heiðari Má Björgólfsfeðgar fengu tölvupósta með
varnaðarorðum frá Heiðari Má varðandi krónuna í byrjun árs 2007. Heiðar minntist
ekki á það við þá að hann hefði fundað með tveimur vogunarsjóðsstjórum skömmu
áður og að það freistaði þeirra að ráðast á íslensku krónuna. Stöðutaka Samsonar 2007
Ársreikningur eignarhaldsfélagsins Samsonar, sem hélt utan um kjölfestuhlut
Björgólfsfeðga í Landsbanka Íslands, árið 2007, sýnir stöðutöku gegn íslensku
krónunni í gengisvörnum félagsins. Inntakið í tölvupóstum Heiðars Más til Björg-
ólfsfeðga í ársbyrjun 2007 var að Samson myndi tryggja sig og Landsbankann
gegn því gengistapi sem óhjákvæmilega myndi fylgja lækkun íslensku krónunnar
sem félagið reiknaði með á árinu.
Í ársreikningi Samsonar kemur fram að félagið hafi tryggt sig gagnvart erlend-
um myntum á árinu. Þetta þýðir að Samson-menn bjuggust við því að krónan
myndi lækka á árinu og vildu þeir verja félagið gegn því að tapa fjármunum
á þessari lækkun. Krónan hækkaði hins vegar um 8 prósent á árinu, frá lokum
2006 til loka árs 2007 og því tapaði Landsbankinn á þessum gengisvörnum. Í
ársreikningnum segir um þetta: „Félagið færir afleiðusamninga á markaðsvirði
og því kemur fram gjaldfærsla að fjárhæð 15.632 m. kr. sem að stórum hluta er
vegna styrkingar íslensku krónunnar á árinu. Sem alþjóðlegt fjárfestingafélag
beitir félagið gengisvörnum til að styðja við eign félagsins í Landsbanka Íslands
hf. og draga úr gengisáhrifum á eignir félagsins í evrum talið.“
Þessir rúmlega 15,6 milljarðar króna voru um 18 prósent af eigin fé Samsonar
í árslok 2007, samkvæmt reikningum, en eigið féð nam þá nærri 88 milljörðum
króna. Ef gengisvarnir Samsonar hefðu snúist um að verja 100 prósent af eigin
fé félagsins hefði tapið átt að nema 8 prósentum af eiginfé bankans, eða um 7
milljörðum. Tap Samsonar var hins vegar meira en tvöfalt meira en sem nam
hækkun íslensku krónunnar og voru varnir Samsonar gegn lækkun krónunnar því
umfram varnir fyrir eigið fé félagsins. Þetta þýðir að Samson var búið að taka stöðu
gegn krónunni árið 2007 í þeim skilningi að félagið bjóst við því að gengi íslensku
krónunnar myndi lækka umtalsvert á árinu og bjóst til varna samkvæmt því. Geng-
ið hækkaði hins vegar, þvert á mat Samsonar, og því tapaði Samson fjármunum
sem námu 18 prósentum af eigin fé félagsins, nærri 16 milljörðum króna.
Líklegt má telja að Heiðar Már hafi verið að tala um slíkt tap vegna slíkrar
stöðutöku gegn krónunni þegar hann talaði um að honum blæddi vegna hás
gengis íslensku krónunnar. Hann, líkt og Samson, tapaði jafnt og þétt á því að
gengi krónunnar hélst svo hátt vegna þess að hann var búinn að tryggja sig fyrir
tapinu sem átti að fylgja gengislækkun krónunnar.