Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.2011, Blaðsíða 2

2 | Fréttir 7. mars 2011 Mánudagur
Þegar sonur Berglindar Þorvaldsdótt-
ur varð níu ára bauð hann bekknum
í afmælis veislu. Þegar dagurinn rann
upp settist hann út á tröppurnar fyr-
ir framan heimilið sitt í Hveragerði og
beið spenntur eftir gestunum. Enginn
hafði boðað forföll en drengurinn sat
lengi og beið án þess að nokkuð bólaði
á gestunum. Að lokum kom einn strák-
ur, en aðrir létu ekki sjá sig. Hann er nú
orðinn ellefu ára gamall og hefur ekki
mætt í skólann í mánuð. Hann er búinn
að fá nóg af eineltinu.
Laminn með spýtu
Eineltið hófst í öðrum bekk segir Berg-
lind Þorvaldsdóttir móðir hans. „Það
var allt gott í fyrsta bekk. En í öðrum
bekk snerust börnin gegn fjölskyld-
unni hans. Þá vildi enginn koma heim
til hans og enginn vildi leika við hann.
Fötin voru rifin utan af honum, honum
var hent í poll og hann var laminn með
spýtu. Hann er stór eftir aldri og hefur
alltaf verið sterkur en hann lét berja sig í
hakkabuff af því að það er ekkert ofbeldi
í honum. Hann er svo góður strákur.“
Undanfarið hefur líkamlegt ofbeldi
ekki verið eins mikið. Það var meira
þegar hann var yngri. Núna er bara pot-
að í hann og þá í bókstaflegri merkingu.
Krakkarnir pota í hann með fingrunum
og gera það alla daga, allan daginn, í
tímum, á göngunum og í frímínútum.
Hann er líka kallaður illum nöfnum,
fær að heyra það að hann tali asnalega,
sé skrýtinn, auli og fituklessa. „Hann
þurfti að fá talþjálfun og honum var
strítt á því. Svona hefur þetta alltaf ver-
ið. Það er allt notað gegn honum.“
Umtöluð fjölskylda
Berglind flutti til Hvergerðis í kringum
árið 2000. Þá var hún í krabbameins-
lyfjameðferð og illa haldin vegna þess.
„Ég var svo veik að ég vildi bara vera í
friði frá fólki og búa í litlu samfélagi þar
sem börnin mín væru örugg. En það fór
nú ekki svo vel. Ég var veik í þrjú ár og
sögurnar gengu allan tímann. Ég var á
miklum lyfjum og þurfti að sprauta mig
einu sinni í viku og þegar ég sást koma
út úr apótekinu með sprautunálar var
ég stimpluð sprautufíkill. Ég missti hár-
ið og var ekkert sæt, en ég var líka veik
og gat líka varið mig á þessum tíma.“
Hún segir að um leið og hún hafi
flutt í bæinn hafi umtalið byrjað. „Við
erum dökk yfirlitum og við erum all-
ar með mikið og hrokkið hár stelpurn-
ar en við erum ekkert öðruvísi en aðr-
ar fjölskyldur. En við höfum aldrei náð
að samlagast samfélaginu hérna. Ég er
óvirkur alkóhólisti en hef verið edrú frá
því að hann fæddist þannig að það er
ekki hægt að setja út á það. Ég veit ekki
af hverju það er alltaf verið að baktala
mig og mína fjölskyldu. Ein mamm-
an sagði að barnið sitt mætti ekki vera
heima hjá mér því ég reyki svo mikið,
en ég reyki ekki.“
Í stöðugri vörn
„Það gengu alls konar lygasögur um
mig, að ég væri fíkniefnasali, dópisti og
fyllibytta og bara nefndu það. Ég varð
fyrir stöðugum árásum fyrstu árin og
börnin auðvitað í leiðinni því önnur
börn áttu ekki að leika við mín börn.
Mér finnst eins og fólk sé stöðugt að
fylgjast með mér þannig að ég þurfi að
vera í vörn og svara til saka ef mér verð-
ur á. Mér líður alltaf eins ég sé söku-
dólgur.
Það var búið að ljúga svo miklu upp
á okkur að félagsmálanefnd og lögregl-
an gengu í málið og fylgdust með okk-
ur. Ég lét það viðgangast af því að ég var
skíthrædd við þetta fólk og fannst það
í raun betra en að liggja undir þessum
grun.
Samt notar þetta fólk sömu gælu-
nöfn á mig og vinir mínir og vanda-
menn. Ég væri alveg glöð yfir því að
fólk gerði það ef það væri vegna þess að
því líkaði við mig, en ekki á meðan það
baktalar mig og kemur illa fram við fjöl-
skylduna.“
Systurnar lentu líka í einelti
Drengurinn er ein af fjórum börnum
Berglindar. Hún á þrjár eldri dætur og
tvær þeirra stunduðu líka nám í grunn-
skólanum í Hveragerði. Þær voru líka
lagðar í einelti á sínum tíma. „Þetta er
þriðja barnið mitt sem lendir í þessu
og ég er búin að fá nóg. Yngri systkini
þeirra sem lögðu dætur mínar í einelti
eru nú að leggja son minn í einelti.“
Báðar dætur mínar lentu í nauðgun,
annarri var nauðgað af þremur mönn-
um en hinni var nauðgað af hljómsveit-
arstrák sem hlaut þriggja ára fangelsis-
dóm fyrir. Það er eins og þeim hafi verið
útskúfað fyrir það. Ég fékk að heyra að
yngri dóttir mín væri ekki nógu góð fyr-
irmynd fyrir hina krakkana fyrst hún
hefði lent í þessu svona ung. Hún var
svo send í annan skóla. Ég var svo lokuð
fyrir því sem var að gerast að ég hélt
kannski að það væri betra fyrir hana en
eftir á að hyggja held ég að þetta hafi
snúist meira um ímyndina en veit að
auðvitað myndu allir þræta fyrir það.“
Skólavistin eyðilögð
Stelpurnar flosnuðu báðar úr skóla út
af brjálaðri vanlíðan. „Hárið á þeim
var klippt, þær voru málaðar fárán-
lega og klæddar asnalega. „Eldri dótt-
ir mín leiddist út í fíkniefnaneyslu og
er mjög illa stödd í dag þannig að ég er
með barnið hennar. Sú yngri fór aldrei
sömu leið, hún var aldrei í neinu rugli
en félagsmálanefnd tók hana samt fyrir
og var alltaf að senda hana í vímuefna-
próf. Hún var send á milli skóla og í hin
og þessi úrræði en það var aldrei tekið á
eineltinu, öðruvísi en með því að senda
þær hingað og þangað.
Í raun finnst mér eins og skólavist
allra barna minna hafi verið eyðilögð.
Stelpunum leið svo illa í skólanum að
þær hata skóla og geta ekki hugsað sér
að fara í nám. En hann hefur staðið sig
vel og hefur vilja til þess að læra. Hann
vill mennta sig, fara í framhaldsskóla og
háskóla en það er verið að eyðileggja
þetta fyrir honum.“
Stóð einn
Drengurinn bar harm sinn lengi í
hljóði. En fyrir rúmum mánuði brotn-
aði hann alveg niður og greindi frá
ástandinu í skólanum. Eftir það mætti
hann í skólann í eina eða tvær vikur og
var þá kallaður út úr bekknum til þess
að ræða við ráðgjafa. „Hann var spurð-
ur að því hvernig honum liði og í kjöl-
farið var komið upp svokölluðu stuðn-
ingskerfi fyrir hann. Mér var sagt að
hann hefði öryggisnet í kringum sig en
ég treysti því ekki þannig að ég fylgdist
sjálf með honum úr fjarska án þess að
nokkur vissi af því.
Enda kom það í ljós að á sama tíma
og hann átti að hafa þetta öryggisnet úti
í frímínútum stóð hann yfirleitt einn
einhvers staðar á milli trjánna og lét lít-
ið fyrir sér fara. Hann brotnaði síðan al-
veg saman og hefur ekki farið í skólann
síðan því hann sá að þetta hefði aldrei
hætt.“
Afskiptaleysi skólans
Berglind er vægast sagt ósátt við það
hvernig skólinn meðhöndlaði málið.
„Það er skólaskylda í landinu en dreng-
urinn minn treystir sér ekki í skólann og
skólinn hefur lítið sem ekkert brugðist
við því.
Það var haldinn fundur með for-
eldrum sem ég fékk ekki að sitja. Ég
hef ekki fengið fund með foreldrum því
þeir vilja ekki tala við mig. Það hefur að-
allega verið einn strákur sem stendur
fyrir þessu og einhverjar bullur í kring-
um hann en honum hefur aldrei verið
vísað úr skólanum. Mér var sagt að það
hefði verið rætt við foreldra hans en
meira fékk ég ekki að vita, eins og mér
kæmi það ekki við.
Einu sinni var hringt úr skólanum
og sagt að hans væri saknað. Það er
nú allur söknuðurinn, ef þeir gera ekki
meira en þetta.“
Leitaði til menntamála-
ráðuneytisins
Það er þó ekki eins og Berglind sitji
þegjandi og hljóðalaust yfir ástandinu.
Hún hefur reynt að ræða við skólastjór-
ann, félagsmálayfirvöld, bæjarstjórann
og jafnvel farið í menntamálaráðuneyt-
ið. „Ég get ekki séð að skólastjórinn taki
mark á neinu sem ég segi. Mér líður
eins og ég sé að tala við tóma tunnu.
Það var ekki fyrr en eftir að ég fór í ráðu-
neytið að eitthvað fór að gerast og hann
var boðaður til barnasálfræðings í vik-
unni. Ég er búin að gera allt brjálað því
það er mín von að ekkert annað barn
þurfi að lenda í þessu.
En ég stórefa að sonur minn fari
aftur í þennan skóla. Ég veit bara ekk-
ert hvað við eigum að gera. Ég ætla að
flytja héðan og setja hann í einkaskóla
næsta vetur en fram að því vill ég fá
heimakennslu. Ég hef fengið þau svör
að það sé erfitt að mæta því en ég trúi
því ekki að það eigi að halda áfram að
pína barnið þarna niður frá.“
Hætt að geta grátið
Fyrst og fremst vill hún opna umræðu
um einelti. Umræðu sem þykir sjálf-
sögð og allir taka þátt í. Að kennarar
og foreldrar uppfræði sig um einelti og
ræði við börnin um virðingu. „Það veit
enginn hvað það er að lenda í einelti
fyrr en hann hefur lent í því sjálfur. Það
er ekki hægt að lýsa því hvernig það er.
Manni líður bara hörmulega.
Ég er fullorðin kona og get tekist á
við það sem sagt er um mig en auðvit-
að hef ég oft grenjað undan sögum sem
eiga ekki við rök að styðjast. En ég er
hætt að geta grátið yfir þessu. Ég er orð-
in ísköld gagnvart þessu fólki og ætla
bara að flytja héðan. Ég get þetta ekki
lengur og ætla ekki að bjóða syni mín-
um upp á þetta. Við erum bæði niður-
brotin og asnaleg eftir þetta, okkur líð-
ur öllum svo illa. En fyrst og fremst er
þetta erfitt fyrir hann. Þau urðu alltaf
þyngri skrefin í skólann þar til honum
var öllum lokið.“
Ömurleg skólaskemmtun
Hún tekur dæmi af mótlætinu sem
þau hafa mætt. Fyrr í vetur var skóla-
skemmtun fyrir sjöttu bekkinga. Í stór-
um sal sátu foreldrar og börn og ræddu
saman. „Við sátum ein við borð í miðj-
um salnum. Það þekktu okkur allir en
það heilsaði okkur enginn. Þetta end-
aði með því að sonur minn hljóp grát-
andi út og ég á eftir honum. Þá hét ég
mér því að fara aldrei aftur á skóla-
skemmtun í þessum skóla. En þetta
er bara eitt dæmi af mörgum, þetta er
alltaf svona og þessi framkoma er bara
ömurleg. Vægast sagt.
Þess vegna þurfa kennarar að ræða
við krakkana og sýna þeim í verki að
það eigi allir rétt á sér og það eigi að
bera virðingu fyrir öllum. Þegar ég spyr
„Hann er stór
eftir aldri og
hefur alltaf verið sterkur
en hann lét berja sig í
hakkabuff af því að það
er ekkert ofbeldi í honum.
FER EKKI Í SKÓLA
VEGNA EINELTIS
n Ellefu ára drengur hefur ekki mætt í skóla í mánuð
n Eineltið hófst í öðrum bekk n Útskúfaður, laminn og
niðurlægður n Situr einn heima, óöruggur og hræddur
n Bað ráðuneytið um hjálp n Vill fá heimakennslu
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
blaðamaður skrifar ingibjorg@dv.is
Berglind Þorvaldsdóttir Er afar ósátt
við hvernig skólinn hefur tekið á máli sonar
hennar og eineltinu sem hann hefur sætt.
MYND RÓBERT REYNISSON