Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.2011, Blaðsíða 19

Umræða | 19Mánudagur 7. mars 2011
Ristað
brauð á
keppnisdag
1 Heidi Klum fór úr nærbuxunum eftir Óskarinn Fyrirsætan gaf
nærbuxurnar sínar til þess að selja á
uppboði.
2 Líður eins og þau séu ekki örugg á götum úti Einn níumenninganna
upplifir óöryggi eftir ummæli
kennara.
3 Verklagsreglur World Class voru brotnar Maður fannst látinn í
gufuklefa í World Class eftir að hafa
verið þar yfir nótt.
4 Fimm ára drengur lést á sveitabæ Fimm ára drengur lenti í
drifskafti og lést.
5 Laun Höskuldar eru 4,3 milljónir á mánuði Bankastjóri Arion banka
hefur hækkað umtalsvert í launum.
6 Íhuga að fara í meiðyrðamál Saga verktakar íhuga að stefna Dögg
Pálsdóttur fyrir meiðyrði.
7 Hluti lottópeninga renni til lista Ögmundur Jónasson íhugar
breytingar á lottókerfinu.
Aðalheiður Rósa Harðardóttir
er nýkrýndur Íslandsmeistari í kata.
Hún er frá Akranesi og hefur lagt stund
á karate samfellt síðustu 8 ár og hefur
verið í íslenska katalandsliðinu
undanfarin ár. Hún er á leiðinni á
Norðurlandameistaramót í apríl og
hefur sínar venjur á keppnisdag.
Hver er maðurinn?
„Ég heiti Aðalheiður Rósa, 18 ára stelpa
frá Skaganum og nemi hjá hárhúsinu á
Akranesi.“
Hvað heldur þér gangandi?
„Að fara á æfingar og að hitta vinkonur
mínar og spjalla við þær.“
Hvað borðar þú í morgunmat?
„Kellogs-kornflex með mjólk og svo
vatnsglas eða eplasafi.“
Hvað hefur þú æft karate lengi?
„Í níu ár. Ég byrjaði þegar ég var lítil og tók
mér svo eins árspásu en er síðan búin að
vera í átta ár samfellt.“
Hefur þú alltaf skemmt þér jafn vel?
„Já, það mætti segja það. Kannski þegar
ég var svona 11 ára, að byrja á gelgjunni, var
þetta ekkert rosalega mikið stuð en ég fór í
gegnum það bara.“
Hvað er langt síðan þú byrjaðir að
keppa?
„Ég held að ég hafi byrjað þegar ég var um
10 ára að keppa. Bara á svona litlubarna-
mótum og þannig.“
Er þetta fyrsti Íslandsmeistaratitillinn?
„Já, í fullorðinshópi. Ég hef orðið Íslands-
meistari unglinga áður en þetta er fyrsti
fullorðinstitillinn.“
Ferð þú reglulega til útlanda að keppa?
„Já. Ég er búin að vera í landsliðinu í nokkur
ár. Ég er að fara núna í mars að keppa og svo
fer ég aftur í apríl til að keppa á Norður-
landamóti.“
Gerir þú alltaf það sama á keppnisdag?
„Ég vakna vel áður en ég á að fara að keppa,
nokkrum klukkutímum fyrr. Fæ mér svo
alltaf ristað brauð með osti og vatn tveimur
klukkutímum áður en ég á að fara að keppa.
Reyni svo bara að taka því rólega og pæla
ekki of mikið í því sem ég á að fara að gera –
annars stressast ég bara upp.“
Ætlar þú að verða atvinnumaður í
karate?
„Það er eiginlega ekki hægt að vera at-
vinnumaður í karate. Það er hægt í nokkrum
Austur-Evrópulöndum en það er eiginlega
ekki hægt að vera það á Íslandi.“
„Mér finnst þeir eigi að taka þátt í að borga
skuldirnar vegna hrunsins.“
Kristrún Halla Gylfadóttir
17 ára nemi
„Þeir eiga að taka þátt í að borga skuldir.“
Alda Elisa Andersen
17 ára nemi
„Er það ekki bara jákvætt?“
Jón Bjarni Guðmundsson
48 ára framleiðslustjóri
„Ef það kemur ekki til þjóðarinnar er þetta
hrikalegt. Þeir gætu breytt miklu með
því að koma með peningana til hjálpar
Íslendingum.“
Allan Mathews
44 ára sölumaður
„Ég hef enga skoðun á því.“
Stefán Hilmarsson
44 ára sjómaður
Mest lesið á dv.is Maður dagsins
Hvað finnst þér um milljarða hagnað bankanna?
Sprautar úr brunastútnum Gusan stendur úr brunadælu lóðsbátsins Magna í Reykjavíkurhöfn.
Mynd: Róbert Reynisson
Myndin
Dómstóll götunnar
A
llt frá því efnahagshrunið
varð öllum ljóst hafa margir,
þar á meðal ég sjálfur, keppst
við að finna ástæður þess
djúpt í íslenskum þjóðarkarakter. Allt
hófst þetta með stríðsgróðabraskinu,
með höfðingjadýrkun bændasam-
félagsins, líklega með landnáminu
sjálfu. Kannski var það þá ekki snilld
okkar í bankamálum sem gerði okk-
ur einstök, en umfang hrunsins hlýt-
ur að minnsta kosti að sýna fram á að
við erum ekki eins og aðrar þjóðir.
Og samt er það svo að það sem
gerðist hér hefur gerst ótal sinnum
áður á ótal stöðum. Hvorki heimskan
né græðgin eru alíslensk fyrirbæri,
þó vissulega hafi þær verið klæddar
í þjóðlegan búning þegar þær hafa
náð yfirhöndinni hér á landi.
Túlípanar og nornafár
Árið 1841 gaf skoski blaðamaður-
inn Charles Mackay út bókina Extra-
ordinary Popular Delusions and the
Madness of Crowds. Fjallar hann þar
um nornafár, krossferðir, gullgerðar-
listina, skeggtísku og ekki síst efna-
hagsbólur, svo sem túlípanaæðið í
Hollandi í upphafi 17. aldar og hina
svokölluðu South Sea Company
bubble um 100 árum síðar, þar sem
verðmæti hlutabréfa voru ýkt og
fölsuð með ýmsum leiðum. Þessi
dæmi vekja enn athygli hagfræð-
inga í dag og hefðu átt að gera hér,
en í bókinni um geðveiki hópa frá því
fyrir 160 árum má finna nánast ná-
kvæma lýsingu á íslenska efnahag-
sundrinu, hruninu og jafnvel rann-
sóknarskýrslunni sem engu breytti.
Eru Íslendingar þá ekkert öðru-
vísi en aðrar þjóðir? Gerum við ein-
faldlega sömu mistök og allir aðr-
ir? Vissulega virðumst við ófær
um að læra af mistökum annarra,
en það gildir reyndar um alla aðra
líka. Munurinn felst kannski helst í
smæðinni, hér er auðveldara fyrir
eina vonda hugmynd að ná tökum á
hópnum þar sem hópurinn er minni
og því færri til að slá varnagla. En
jafnvel þetta er ekki einstakt, vondar
hugmyndir hafa einnig náð tökum á
milljónaþjóðum með skelfilegum af-
leiðingum fyrir heiminn allan.
Sigurvegarar eða sigraðir
Það hlýtur þó að vera eitthvað, gott
að slæmt, sem greinir okkur frá öðr-
um, sem gerir það að verkum að við
getum áfram haldið að skipta heim-
inum í Íslendinga annars vegar og
útlendinga hins vegar. Og það er
vissulega eitt einkenni sem virðist á
margan hátt séríslenskt, en það felst
í umræðuhefðinni sjálfri.
Ég hef oft setið í matarboðum
eða jafnvel drykkjuveislum erlend-
is þar sem menn skiptast á skoðun-
um, deila hugmyndum og reyna eft-
ir fremsta megni að sýna fram á gildi
skoðana sinna umfram annarra.
Þessar veislur enda þó yfirleitt í
mesta bróðerni og enginn er minni
maður fyrir að hafa slíkar sótt.
Á Íslandi er það hins vegar iðulega
svo að um leið og umræðan berst að
stjórnmálum ranghvolfir húsfreyj-
an augunum, vitandi að þetta mun
enda í heljarinnar rifrildi og líklegast
slagsmálum. Enginn mun láta undan
á meðan nokkur er enn uppistand-
andi, hér ganga menn út annaðhvort
sem sigurvegarar eða sigraðir.
Manndómur og níðingsverk
Og ekki er heldur nóg að hafa það sem
sannara reynist, slysist maður til að
verja betri málstað verður maður að
láta kné fylgja kviði, höggva þá sem vel
við högginu liggja og minna alla á að
það var maður sjálfur sem hafði rétt
fyrir sér. Eða eins og forsetinn sagði,
svona nokkurn veginn, við blaðamann
um daginn: „Við verðum báðir að hafa
manndóm í okkur til að viðurkenna að
ég hafði rétt fyrir mér.“
Það er ekki bara í drykkjuveislum
sem rökræður eru stundaðar með
þessum hætti, heldur sér maður dæmi
þess alla leið inn á Alþingi. Engin miðja
er til, menn eru annaðhvort með eða á
móti og síðan er borist á banaspjótum,
málefnin verða mjög fljótt persónuleg
og öllum brögðum er beitt til að hafa
andstæðinginn undir.
Rökræður á Íslandi eru því alltaf
í formi glímu. Á hinn bóginn stund-
uðu forfeður okkar sína glímu á Al-
þingi með þeim hætti að þeir byrj-
uðu á að handsala hver öðrum grið,
og þótti það mikið níðingsverk að láta
kné fylgja kviði. Var þetta einmitt gert
til að tryggja að leikurinn yrði ekki of
persónulegur og leiddi ekki til mann-
víga utan vallar. Kannski er kominn
tími til að fylkingar á Íslandi handsali
hver öðrum grið, og jafnvel, einhvern
daginn, læri að hafa það sem sannara
reynist?
Alíslensk reiði
Kjallari
Valur
Gunnarsson„ ...eins og forsetinn
sagði, svona nokk-
urn veginn, við blaða-
mann um daginn: „Við
verðum báðir að hafa
manndóm í okkur til að
viðurkenna að ég hafði
rétt fyrir mér.