Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.2011, Blaðsíða 18

18 | Erlent 23. maí 2011 Mánudagur
Allt á einum stað!
Bílaverkstæði | Dekkjaverkstæði | Smurstöð | Varahlutir
Þú færð fría olíusíu ef þú lætur
smyrja bílinn hjá okkur
Komdu með bílinn til okkar og
þú færð fría ástandsskoðun
Af ótta við að verða drepnir í lönd-
um þar sem samkynhneigð er ólög-
leg freistar fjöldi samkynhneigðra
þess að fá hæli í ýmsum löndum
Evrópu á ári hverju. En viðhorf rík-
isstjórna Evrópusambandsins eru
ólík þegar kemur að málefnum sam-
kynhneigðra og oft og tíðum er slík-
um beiðnum hafnað, eins og sjá má
í nýlegri umfjöllun þýska blaðsins
Deutsche Welle.
Kynlíf með fólki af sama kyni er
ólöglegt í yfir 70 löndum, þar á með-
al er dauðarefsing í gildi við slíkum
„glæpum“ í sjö löndum. Það kem-
ur því ekki á óvart, segir í umfjöllun
Deutsche Welle, að samkynhneigð-
ir sæki um hæli í umburðarlyndari
löndum, þar á meðal í löndum eins
og Belgíu, Þýskalandi eða Bretlandi.
En grasið er ekki endilega grænna
hinum megin. Flóttamennirnir þurfa
að ganga í gegnum langt skrifræðis-
ferli og er fjölmörgum umsóknum
hafnað og flóttamennirnir sendir til
síns heima. Í Bretlandi var umsókn-
um 98 til 99 prósenta flóttamanna
sem sóttu um hæli vegna kynhneigð-
ar hafnað.
Kvenlegur og handtekinn
Yahia Zaidi er einn þessara flótta-
manna. Hann kom til Belgíu fyrir
næstum þremur árum og sótti um
hæli í landinu vegna kynhneigðar
sinnar, sem og vegna aðgerða sem
hann hafði tekið þátt í fyrir hönd sam-
kynhneigðra í Alsír. Ofsóknir á hend-
ur Zaidi voru að hans sögn daglegt
brauð í heimalandinu, hvort heldur
sem það var af hendi almennra borg-
ara eða embættismanna.
„Ég var einu sinni handtekinn í
Alsír þegar ég var sautján ára. Ég var
bara á gangi úti á götu með vini mín-
um en ég þótti of kvenlegur í útliti þar
sem ég var með sítt hár,“ segir Zaidi.
„Lögreglumaðurinn reyndi að knýja
mig til að skrifa undir eitthvað sem
ég samþykkti ekki svo ég skrifaði ekki
undir. Þá skrifaði annar lögreglumað-
ur undir skjalið fyrir mig. Síðan þá hef
ég opinberlega verið gerður útlægur
af lögreglu og ríkisstjórn Alsír og þeir
halda meira að segja skrá yfir nöfn
allra samkynhneigðra í Alsír.“
99 prósentum hafnað
Þrátt fyrir að umsókn Zaidis um hæli
hafi runnið í gegnum skrifræðið í
Brussel, en Zaidi hafði undir hönd-
um gögn til að sýna fram á að honum
hefðu borist líflátshótanir vegna að-
gerða sinna, geta ekki allir samkyn-
hneigðir sem sækja um hæli í Evrópu
átt von á sömu viðbrögðum. Á milli
98 og 99 prósent þeirra flóttamanna
sem sóttu um hæli vegna kynhneigð-
ar í Bretlandi árið 2009 fengu höfnun.
Í mörgum öðrum Evrópuríkjum hefur
tölfræði í tengslum við þessi mál ekki
ennþá verið tekin saman.
Jean Lambert situr á Evrópuþing-
inu í Brussel og segir að tölur eins og
þær sem birtar hafa verið í Bretlandi
sýni að eitthvað hafi farið úrskeiðis
við að framfylgja Evrópulöggjöfinni
sem kveður á um heimild til þess að
veita samkynhneigðu fólki sem sætir
ofsóknum í heimalandinu hæli. „Það
á að vera orðið þannig hjá löndum
Evrópusambandsins að eigi einhver
á hættu að sæta ofsóknum eða obeldi
vegna kynhneigðar sinnar, þá skuli
taka það til greina við vinnslu um-
sóknar um hæli,“ segir Lambert. Hann
segir vandann vera þann að þessu sé
ekki framfylgt kerfislægt, sums stað-
ar eins og í Belgíu séu málin í góðum
farvegi á meðan augljóst sé að annars
staðar dragi menn lappirnar.
„Standpínupróf“ Tékka
Í umfjöllun Deutsche Welle kemur
fram að sú þjóð sem á hvað lengst í
land í þessum efnum sé Tékkar. Fyr-
ir einungis ári voru samkynhneigðir
karlmenn sem sóttu um hæli í land-
inu látnir gangast undir afar umdeilt
„standpínupróf“ þar sem þeim var
sýnt klám í þeim tilgangi að komast
að því hvort þeir væru í raun sam-
kynhneigðir. Prófið fór þannig fram
að mennirnir voru tengdir við vél
sem fylgdist með blóðflæði til getn-
aðarlims á meðan þeir þurftu að
horfa á gagnkynhneigt klám. Þeim
sem örvuðust var samstundis neitað
um hæli.
Mannréttindaskrifstofa Evrópu-
sambandsins fordæmdi prófið og
sagði það niðurlægjandi. Þrátt fyrir
að slík dæmi séu undantekning frek-
ar en regla í löndum Evrópu eru samt
sem áður ennþá fjölmargar hindranir
í vegi samkynhneigðra flóttamanna,
segir Klaus Jetz, stjórnarformaður
samtaka samkynhneigðra í Þýska-
landi. „Þú ferð í viðtal. Í upphafi verð-
ur þú að segja: Ég er samkynhneigður
og það er þess vegna sem ég er ofsótt-
ur í landinu sem ég kem frá. Ef þú ger-
ir það ekki átt þú á hættu að umsókn-
inni verði hafnað,“ segir hann. „Þú
þarft að sannfæra félagsráðgjafann
um að þú sért samkynhneigður, en
það er ekki auðvelt, sérstaklega þegar
þú kemur frá landi þar sem þú hefur
verið ofsóttur. Þú hefur kannski ekki
ennþá komið út úr skápnum, þannig
að hvernig áttu í fyrsta skipti að tala
opinskátt um kynhneigð þína í Þýska-
landi?“
Afglæpavæðing nauðsynleg
Vegna þessara erfiðleika hafa samtök
eins og alþjóðleg samtök homma,
lesbía og transfólks (ILGA) kallað
eftir því að félagsráðgjafar sem sinna
slíkum viðtölum fái betri þjálfun og
sýni meiri aðgát. Samkvæmt Joël Le
Déroff hjá samtökunum skilja sum-
ir félagsráðgjafar hreint ekki hvað
samkynhneigt fólk hefur þurft að
ganga í gegnum í heimalöndunum.
„Félagsráðgjafar biðja fólk um að
sanna að það hafi verið í kynferðis-
legu sambandi við aðra af sama kyni.
En fólk er augljóslega að flýja heima-
landið vegna þess að það er ómögu-
legt að eiga í slík sambandi þar,“ segir
Le Déroff.
Samkvæmt Yahia Zaidi er nauð-
synlegt að stefna Evrópusambandsins
í málefnum samkynhneigðra flótta-
manna sé sanngjörn þar sem mögu-
leikinn til breytinga er oft takmarkað-
ur í heimalöndunum. „Við þurfum að
afglæpavæða samkynhneigð og við
verðum að vinna að auknum réttind-
um samkynhneigðra,“ sagði Zaidi. „Í
Alsír bætast sífellt fleiri aðgerðasinnar
í hópinn, sem berjast fyrir réttindum
samkynhneigðra og transfólks, en við
erum ennþá fá. Og þegar annað fólk
ræðst á okkur getum við ekki beðið
um vernd lögreglu eða ríkisstjórnar.“
n Fjöldi fólks sækir um hæli í Evrópu vegna kynhneigðar n Fáir fá hæli n Víða pottur brotinn,
segir þingmaður Evrópuþingsins n Mannréttindaráð ESB fordæmdi „standpínupróf“ Tékka
„Þurfum að afglæpa-
væða samkynhneigð“
Jón Bjarki Magnússon
blaðamaður skrifar jonbjarki@dv.is
Stuðlað að fordómum Fólk mótmælti
fyrir utan fjölmiðlafyrirtækið Interecono-
mica í Madríd í fyrra. Sökuðu mótmælendur
fyrirtækið um að stuðla að fordómum
gagnvart samkynhneigðum. Mynd rEuTErS
„Á milli 98 og 99
prósent þeirra
flóttamanna sem sóttu
um hæli vegna kyn-
hneigðar í Bretlandi árið
2009 fengu höfnun.
Margir myrtir Aðgerðasinnar sem berjast fyrir réttindum samkynhneigðra stóðu nýlega
frammi fyrir hermönnum í Hondúras. Talsmenn samkynhneigðra segja 34 einstaklinga úr
þeirra röðum hafa verið myrta sökum kynhneigðar síðustu 18 mánuði. Mynd rEuTErS