Dagblaðið Vísir - DV - 08.08.2011, Blaðsíða 17

Erlent | 17Mánudagur 8. ágúst 2011
Stofnandi alfræðiorðabókarinnar
Wikipedia, sem aðgengileg er á net-
inu, hefur enn og aftur biðlað til al-
mennings um að halda vefnum
gangandi. Jimmy Wales stofnaði
Wikipedia árið 2001 og hefur vefur-
inn notið mikilla vinsælda síðan þá.
Ein af ástæðum velgengninnar er
sú að notendur halda vefnum sjálfir
gangandi í sjálfboðavinnu og sjá um
að bæta upplýsingum við hann. Nú
er svo komið að margir þeirra sem
séð hafa um að halda vefnum gang-
andi eru hættir því. Wikipedia er í
fimmta sæti yfir mest notuðu vefsíð-
ur heims.
„Við náum ekki endurnýja hóp-
inn að sama marki og við vildum. Ég
lít ekki endilega á þetta sem krísu,
en endurnýjun skiptir vefinn miklu
máli,“ segir Wales. Fyrir skemmstu
héldu forsvarsmenn Wikipedia ár-
lega ráðstefnu sína, en að þessu sinni
fór hún fram í Ísrael. 650 sjálfboða-
liðar frá 56 löndum mættu á ráð-
stefnuna.
AP-fréttastofan birti athyglisvert
viðtal við Wales á dögunum en þar
lýsti hann hinum dæmigerða sjálf-
boðaliða sem heldur vefnum gang-
andi. Samkvæmt honum er hinn
dæmigerði sjálfboðaliði „26 ára lúði
sem kvænist og missir síðan áhug-
ann á vefnum“. Þá sagði Wales að
aðrir notendur hættu vegna þess að
litlum upplýsingum væri hægt að
bæta við þær þrjár milljónir greina
sem finna má á Wikipedia.
Meðal þeirra ráðstafana sem for-
svarsmenn Wikipedia stefna á, til að
fjölga sjálfboðaliðum, er að einfalda
notkun vefjarins. Í mars síðastliðn-
um voru 90 þúsund virkir sjálfboða-
liðar á Wikipedia og segist Wales
stefna á að fjölga þeim um fimm þús-
und fyrir júní á næsta ári.
Þeim fækkar sífellt sem uppfæra alfræðiorðabókina Wikipedia:
Wikipedia vantar mannskap
Stofnandinn Wales stofnaði Wikipedia
árið 2001 og er vefurinn nú sá fimmti mest
notaði í heimi.
Mynd ReuteRS
B
úast má við mikilli spennu
í dag, mánudag, þegar fjár-
málamarkaðir verða opnað-
ir á ný. Leiðtogar helstu iðn-
ríkja heims hafa fundað sín
á milli og Seðlabanki Evrópu vonað-
ist til að ná samkomulagi við helstu
stjórnmálaleiðtoga Evrópu um að
kaupa ítölsk skuldabréf áður en að
fjármálamarkaðir opnuðu í Asíu.
Áhyggjur af Ítalíu og Spáni
Seðlabanki Evrópu hélt neyðar-
fund á sunnudag með fulltrúum
G7-ríkjanna svokölluðu til að ræða
skuldavandann. Orðrómur hef-
ur verið á kreiki um að Seðlabanki
Evrópu ætlaði að kaupa spænsk
og ítölsk skuldabréf en áður höfðu
írsk og portúgölsk skuldabréf ver-
ið keypt. Var það gert í því skyni að
verðlauna löndin fyrir niðurskurðar-
aðgerðir sínar.
Áhyggjur beinast nú helst að
Ítalíu og Spáni og er óttast að lönd-
in geti dregist inn í sama vítahring og
Grikkland sem hefur þurft á björg-
unarpakka að halda í tvígang til að
forðast greiðsluþrot. Í síðustu viku
náði munurinn á milli þýskra lána,
sem almennt eru talin þau örugg-
ustu innan evrusvæðisins, og ítalskra
og spænskra skulda nýju hámarki
síðan evran var kynnt til sögunnar
árið 1999. Ítalir og Spánverjar halda
því þó fram að þeir muni geta staðið
skil á skuldum sínum. Silvio Berlus-
coni, forsætisráðherra Ítalíu, sagðist
á föstudaginn vera með niðurskurð-
araðgerðir í burðarliðnum og geta
rétt fjárlagahallan af fyrir 2013, ári á
undan áætlun.
Óttast er að hlutabréf falli enn
frekar í verði nái stjórnmálaleiðtogar
ekki að koma fram með neina mark-
vissa áætlun til að glíma við skulda-
vandann.
Stjórnmálaóvissa hafði áhrif á
lækkun lánshæfismats
Á sama tíma og Evrópubúar glíma
við skuldavanda sinn þurfa Banda-
ríkjamenn að horfast í augu við að
hafa lækkað í lánshæfismati í fyrsta
sinn í sögunni eftir að matsfyrirtækið
Standard and Poor’s færði Banda-
ríkin niður um flokk á föstudaginn.
Bandaríkin voru áður í AAA flokki en
lækkuðu niður í AA+ flokk
Lækkunin þykir mjög vandræða-
leg fyrir bandarísk stjórnvöld sem
hafa brugðist við með því að segja
reikninga fyrirtækisins vitlausa. Dav-
id Beers, yfirmaður deildarinnar
sem sér um lánshæfismat ríkja, sagði
í viðtali við CNN tvær ástæður vera
fyrir lækkuninni. Önnur ástæðan
er óvissa sem skapast hefur vegna
harkalegra deilna á milli demó-
krata og repúblikana. Í anda þeirrar
ástæðu kenna demókratar og repú-
blikanar nú hverjir öðrum um lækk-
unina. Hin ástæðan er sú að frum-
varpið sem þingið samþykkti þykir
einfaldlega ekki ganga nógu langt.
Meðal þess sem Standard and
Poor’s tekur með í reikninginn er
vantrú á að skattalækkanir, sem
gerðar voru í tíð George W. Bush,
verði dregnar til baka.
Bretar fagna því hins vegar að
hafa að haldið sér í efsta flokki og
þykir það sigur fyrir þá sem vilja
skera niður.
Spenna þegar markaðir opnast
Í dag, mánudag, kemur í ljós hvaða
áhrif það hefur þegar markaðir verða
opnaðir á ný. Meðal annars er hætta
á að dollarinn falli í verði og kostnað-
ur við að taka lán muni aukast.
Lækkunin hefur þegar haft sínar
afleiðingar í löndum Araba. Vísitala
markaðarins í Dúbaí hefur fallið um
fimm prósent og í Sádi-Arabíu hefur
vísitalan fallið um 5,5 prósent.
Þá eru Kínverjar, stærstu lánar-
drottnar Bandaríkjanna, áhyggju-
fullir vegna lækkunarinnar. „Til að
lækna skuldafíknina verða Banda-
ríkin að að endurvekja hinu augljósu
grunngildi að hver og einn skuli ekki
eyða um efni fram,“ segir í leiðara
Xinhua-fréttastofunnar sem er rekin
af kínverska ríkinu.
Ítalir og Spánverjar
bíða örlaga sinna
n Áhyggjur beinast að Ítalíu og Spáni n Stjórnmálaóvissa
olli lækkun á lánshæfismati n Kínverjar áhyggjufullir
„Til að lækna
skuldafíknina
verða Bandaríkin að
endurvekja hin augljósu
grunngildi að hver og einn
skuli ekki eyða um efni
fram.
Björn Reynir Halldórsson
blaðamaður skrifar bjornreynir@dv.is
Spenna á mörkuðum Áhyggjufullur fjárfestir fylgist með sveiflum á fjármálamarkaði
Sýrland:
Fleiri óbreytt-
ir borgarar
falla
Að minnsta kosti 42 féllu á sunnu-
dag, samkvæmt upplýsingum frá
mannréttindasamtökum, eftir að
sýrlenski herinn réðst inn í Deir al-
Zour. Borgin er sú stærsta í austur-
hluta Sýrlands og eru mótmæli al-
geng þar. Þá voru 19 manns drepnir
í viðbót í landinu.
Borgin lamaðist í kjölfarið og
þorði enginn að mótmæla. Íbúi í
borginni sagði að hersveitir hafi hót-
að að ráðast á sjúkrahús og sjúkra-
bíla yrði mótmælum haldið áfram.
Hann sagði herinn skjóta á fólk af
handahófi og þá hafi leyniskyttur
komið sér fyrir. Þá eru lík grafin í
görðum heima hjá fólki sem þorði
ekki að grafa þau í grafreitum borg-
arinnar.
Ástandið minnir um margt á
Hama þar sem yfir hundrað manns
féllu í mótmælum í síðustu viku.
Margir áttu von á að herinn gripi til
aðgerða af þessu tagi og höfðu þegar
flúið borgina. Talið er að með þess-
um aðgerðum sé forseti landsins,
al-Assad, að láta aðra íbúa Sýrlands
vita að mótmæli gegn stjórninni
verði ekki liðin.
Bashar al-Assad, forseti Sýrlands,
sagði landið vera á leið til endurbóta
þegar hann varði aðgerðirnar. Hann
sagði aðgerðirnar nauðsynlegar til
að glíma við útlaga sem ógni borgur-
um landsins og að það væri hlutverk
ríkisins að verja líf borgaranna.
Ummælin koma eftir að Ban Ki-
moon, aðalritari Sameinuðu þjóð-
anna átti símafund með honum og
hvatti hann til að láta af öllu ofbeldi.
Talið er að yfir 1.650 óbreyttir
borgarar hafi fallið síðan mótmæli
hófust í mars síðastliðnum.
Afganistan:
Mannskæð-
asti dagur
hernámsins
Þrjátíu bandarískir sérsveitarmenn
og átta afganskir hermenn létu lífið
þegar þyrla þeirra var skotin niður.
Meirihluti þeirra sérsveitarmanna
sem fórust voru úr sömu sérsveit og
mennirnir sem tóku þátt í aðgerð-
inni þegar Osama bin Laden var
komið fyrir kattarnef. Þetta er mesta
mannfall á einum degi síðan banda-
rískt herlið var sent til Afganistan
árið 2001, en þar áður höfðu mest 16
manns fallið á einum degi.
Talibanar hafa lýst verknaðinum
á hendur sér og Nató hefur stað-
fest að þyrlan hafi farist og sagði að
óvinastarfsemi væri á svæðinu. Ekki
voru þó gefnar nákvæmar upplýs-
ingar um mannfall en málið er enn í
rannsókn.
Stuðningur bandarísks almenn-
ings við hernaðinn í Afganistan
er nú í lágmarki þar sem hann er
kostnaðarsamur og ekki er talið
líklegt að Bandaríkin vinni stríð-
ið. Mannfallið þykir því líklegt til
að auka þrýsting á Barack Obama
Bandaríkjaforseta um að flýta fyrir
heimkvaðningu hersins.