Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.2011, Qupperneq 32

32 Viðtal 2.–4. desember 2011 Helgarblað
U
m leið og ég kem út veiti ég
bleikum skýjum eftirtekt.
Himinninn er óvenjufal-
legur í dag. Ég fer af stað,
fram hjá Kjarvalsstöðum
og á leið minni yfir götuna sé ég
svartan kött skjótast fram hjá. Ég
dingla og það er opnað. Konan sem
kemur til dyra er ekki sú sem ég er
að leita að. Hún býr víst hér við hlið-
ina. Ég reyni aftur, dingla og eftir
smástund kviknar ljós á ganginum.
Vigdís Grímsdóttir kemur til dyra og
býður mig velkomna. Svartklædd
frá toppi til táar, með litað svart hár
og svört sólgleraugu en varalitur-
inn er rauður. Svarti kötturinn hefur
breyst í rauðan og er á bak við hana
og allt um kring, á málverkum sem
hún hefur hengt upp í forstofunni
og á ganginum upp. Alls staðar er
svarti og rauði liturinn í aðalhlut-
verki.
Raddirnar búa í brjóstinu
Vigdís leiðir mig upp stigann og inn
í eldhús. Þar gengur hún að eldhús-
bekknum og gerir sig líklega til að
laga kaffi. Ég afþakka og þigg djús í
staðinn en hún hellir engu að síður
upp á, enda jafnast ekkert á við kaffi
og sígó þegar maður situr á spjalli
við ókunnuga. Reyndar spjallar hún
ekki við hvern sem er, ekki nema
bara í smástund. Hún er ekki týpan
sem er til í að fljóta á yfirborðinu.
„Segjum sem svo að þú værir kom-
in hingað til mín en mér liði ekki vel
nálægt þér þá myndi ég biðja þig
að fara. Ég myndi útskýra það fyr-
ir þér að ég gæti ekki gert þetta en
það væri mér að kenna en ekki þér.
Og það væri allt í lagi,“ segir hún og
brosir. En þetta er allt í lagi, ég má
vera, enn sem komið er allavega.
Ég sest við eldhúsborðið. Þar er
útvarp, bækur, bollar, fartölva og
sími. Allt sem hún þarf. Á meðan
hún lagar kaffið stelst ég til að skoða
sólgleraugnasafnið sem hangir á
gardínustönginni í glugganum.
Hún er alltaf með sólgleraugu, líka
núna. Af því að augun þola illa birtu
en það er ekkert sem háir henni.
Hún sér hvort eð er meira en margir.
„Ég veit ekki hvort ég myndi
segja að ég væri skyggn. Jú, kannski,
ef þú vilt kalla það það,“ segir hún
og bætir því við að hún hafi allavega
aldrei gert út á það eða reynt að
græða peninga á því. „Þetta er of
persónulegt til að ég tali mikið um
það. En ég sé ljós. Ég sé ljós í þér og
í kringum þig. Og ég heyri raddir, en
þær búa í brjóstinu á mér. Þetta er
engin geðveiki eða neitt þess háttar,
þetta er bara tilfinning innra með
mér sem ég hlusta á. Ég hugsa að
þetta búi í okkur öllum en við erum
misopin fyrir því. Sumir loka alveg
á það.“
Fær skilaboð í draumi
En það er ekki allt, hún er líka ber-
dreymin. „Ég fæ skilaboð í draumi.
Þá veit ég að það er eitthvað að fara
að gerast og ég þarf að vara einhvern
við. Þessu fylgir oft sterk tilfinning.
Næstu daga á undan eða eftir birt-
ist mér einhver, til dæmis pabbi, og
þá veit ég hverjum ég þarf að fylgjast
með. En það fylgir því margt að
ræða svona mál og þeir eru margir
sem skilja þetta ekki,“ útskýrir Vig-
dís og spyr hvort ég finni aldrei fyrir
neinu sjálf. Bendir síðan út og segir:
„Sjáðu karlinn þarna með nefið.“ Ég
lít út en hún hlær dátt. „Eigum við
ekki að segja að nú sjáum við báðar
eitthvað.“
Beinir talinu síðan annað. „Það
er rödd innra með okkur öllum sem
leiðir okkur áfram í rétta átt. Af því
að fólk þarf að gefa öllu nafn kalla
sumir þetta innsæi, aðrir kalla þetta
eitthvað annað. En það er mikill
kostur að geta hlustað á innsæið og
treyst því. Stundum finnum við fyrir
því en treystum því ekki.
Hversu margir hafa til dæmis far-
ið í samband þó að þeir viti að það sé
ekki fyrir þá, bara af því að þá lang-
ar í ástarsamband? Þeir hafa ein-
hverja hugmynd um hvernig þetta á
að vera og reyna að fá makann til að
passa inn í þá mynd sína. Þegar það
gengur ekki þá fer fólk að reyna að
breyta makanum og gjarna því sama
sem heillaði það í byrjun. Um leið
verða árekstrar og sambandið veld-
ur óhamingju,“ segir hún og kveikir
sér í sígarettu. „Fólk finnur að það er
ekki allt í lagi en hlustar ekki á það.
Endar svo í ofbeldissambandi. Því
tekst kannski að komast út úr því en
fer svo aftur til ofbeldisfulla makans
af því að það heldur að það verði allt
í lagi þó að innst inni viti það betur.“
Sá eftir eiginmanninum
Vigdís er sjálf fráskilin. Það er fátt
sem hún sér eins mikið eftir og
skilnaðinum, nema að hafa aldrei
sagt föður sínum að hún elskaði
hann. „Ég vildi að ég hefði sagt hon-
um að ég elskaði hann svo hann
hefði vitað það fyrir víst. Við vor-
um afar náin og ég hugsa að hann
hafi nú vitað að ég elskaði hann en
svona hlutum á maður ekki að þurfa
að sjá eftir, það er svo mikill óþarfi.
Maður á bara að segja fólkinu sínu
að maður elski það, því maður veit
aldrei hvenær það verður of seint.“
En það er oftast auðveldara að
vera vitur eftir á. Það á einnig við um
skilnaðinn. „Hann á kannski eftir að
hringja hinn reiðasti þegar hann les
um þetta í blaðinu,“ segir hún og
hlær. „Það verður bara að hafa það.
Þú spyrð um eftirsjá og það er mesta
eftirsjáin í mínu lífi að vinna ekki úr
þeim vanda sem við glímdum við,
ég hefði viljað það. Sambandinu var
hvergi nærri lokið. En í þá daga var
heldur engin hjálp í boði fyrir hjón
sem stóðu frammi fyrir erfiðleikum.
Það var annar tími. Þegar ég áttaði
mig á þessu var það orðið of seint.“
Eftir á að hyggja getur hún ekki
bent á neitt sérstakt sem kom upp
á. Þetta þróaðist bara svona. „Ég
hélt að það hefði myndast einhver
óyfirstíganleg fjarlægð á milli okkar
en það var ekki rétt. Við hefðum
bara þurft að vinna okkur í gegnum
þetta.“
Sleppti tökum á sársaukanum
Í kjölfarið tók við tími eftirsjár. „Það
er talað um að ekkjur geti syrgt í tíu
ár því söknuðurinn eftir því sem
þær áttu er svo mikill. Skilnaður
er síst auðveldari. Ég sá eftir fjöl-
skyldulífinu, því sem ég hafði átt
og við saman. Maður sér ekki alltaf
hvað maður á fyrr en maður missir
það. Á meðan maður syrgir það
sem maður átti byrjar maður ekki
nýtt samband. Svo það var ekkert til
að tala um. Það var ekki fyrr en ég
fann frelsi aftur og fór að horfa fram
á veginn að ég átti möguleika á að
kynnast ástinni á nýjan leik.
Nú hef ég verið í sambúð í fjórtán
Það skal enginn vorkenna þessari svartklæddu
skáldkonu, því það er hennar val að skrifa jafnvel
þótt einmanaleikinn verði stundum þrúgandi, hún
fái haturspósta og bíllinn sé eyðilagður að nætur-
lagi. Eða svo segir Vigdís Grímsdóttir sem hefur
bæði lofað og langað til að hætta. Það var sárt að
heyra dótturina segja að hún saknaði hennar alltaf
en þráin var sársaukanum sterkari. Vigdís segir einnig
frá eftirsjánni eftir eiginmanninum, ástinni, skyggni-
gáfunni og heilahimnubólgunni sem varð til þess að
hún dó og vaknaði aftur til lífsins, búin að missa jafn-
vægið, hluta af sjóninni og getuna til að skrifa.
Sá sig
í fyrsta
sinn þegar
hún dó
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
ingibjorg@dv.is
Viðtal
„Amma mín var
óvenju hreinskilin
kona. Þegar ég var fimm-
tán ára sagði hún við mig
að ég ætti aldrei að byrja
að gera það því þegar
ég væri einu sinni byrj-
uð gæti ég ekki hætt. Ég
hlýddi því auðvitað ekki.
m
y
n
d
iR
e
y
þ
ó
R
á
R
n
a
S
o
n