Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.2011, Side 38

38 Bækur 2.–4. desember 2011 Helgarblað
S
vefnlausar nætur og hroll-
vekjandi minningaleiftur. Er
þetta eitthvað sem tauga-
veiklaðar konur sækjast
eftir? Svarið er já, takk. En af
hverju? Því verða líklegast sérfróðir
menn á sviði sálfræðinnar að svara.
Síðasta bók Yrsu var Ég man þig.
Þar kvað við ferskan tón í íslenskum
bókmenntum, sagan reyndist sál-
fræðihrollvekja eins og hún gerist
best og sló í gegn. Í nýrri bók, Brak-
inu, tekur Yrsa hryllinginn mörgum
skrefum lengra.
Í fyrra uppnefndi ég Yrsu hryll-
ingsömmu Íslands. Hún stendur
fyllilega undir því nafni. Hún hefur
skrifað blóðugan hrylling, ef ekki
trylling af bestu gerð. Brakið er æsi-
spennandi og blóðugur hryllingur
með dulrænni dramatík.
Vitnað í frægar hryllingssögur
Einna skemmtilegast við þessa bók
er hversu mikill leikur er gerður að
frægum minnum hryllingssagna.
Sögusviðið er eitt þessara minna.
Það er einangrað. Snekkja á hafi
úti. Um borð varnarlaus fjölskylda
og dularfullir, óræðir skipsmenn.
Sambandsleysi við umheiminn og
almennt bjargarleysi gagnvart nátt-
úrunni, mennskri og ómennskri.
Minnir á Shining, Cape Fear og
fleiri hryllingssögur.
Annað minni eru ungir tvíburar
á snekkjunni. Tvíburar hafa löngum
þótt dálítið dularfullir og oft taldir
búa yfir dulrænum krafti og Yrsa
leikur sér að þeirri mýtu og gefur
þannig sögunni aukakraft og myst-
ískan blæ.
Gefið er í skyn að fjölskyldu-
faðirinn á snekkjunni sé að brjál-
ast. Hann er orðinn fúlskeggjað-
ur, svefnlaus og viðbrögð annarra
við honum benda til þess að innra
með honum hafi eitthvað brostið.
Þarna vitnar Yrsa enn og aftur í
Shining.
Einhverjir myndu kalla þetta
klisjur. En í þessum geira bók-
menntanna eru þetta ekki ódýrar
tilvitnanir. Meira eins og leikur að
formum. Að mínu mati leikur Yrsa
sér að þessu formum leikandi létt
og fer vel með sínar tilvitnanir.
Sterkar kvenpersónur
Sögupersónur eru bráðskemmti-
legar. Sérstaklega kvenpersónur sög-
unnar. Þóra og hin undarlega Bella
eru skemmtilegt teymi og byrjun
bókarinnar er myndræn og full af
Blóðugur tryllingur
af bestu gerð
Kristjana
Guðbrandsdóttir
kristjana@dv.is
Dómur Brakið
Höfundur: Yrsa Sigurðardóttir
Útgáfufyrirtæki: Veröld
346 blaðsíður
Leikur sér að formum
Sögupersónur eru bráð-
skemmtilegar. Sérstaklega
kvenpersónurnar.
Síðustu tvær bækur Yrsu, Ég man
þig og Brakið, má kalla spennusögur
með hryllingsívafi. Hafa lesendur
ekki kvartað yfir strekktum taugum?
„Jú, reyndar. Ég fæ góðlátlegar
skammir frá lesendum. Einn lesandi
skammaði mig fyrir ákveðið atriði í
bókinni Ég man þig, er varðar gröf. Aðrir
skamma mig svona í gamni fyrir að vera
valdur að svefnleysi á heimilinu.“
Yrsa tók vel í að sitja fyrir í anda
hryllingssagna á forsíðu Bókablaðs DV.
„Annað væri nú eitthvað skrýtið. Ég
er ekkert viðkvæm og þetta er svona
í mínum anda þannig að ég kvarta
ekki. Mér fannst þetta reyndar mjög
skemmtilegt uppátæki og hlakka til að
sjá útkomuna.“
Í bókinni Brakinu eru nokkur atriði þar
sem ljóst er að Yrsa sækir í samtímann.
Snekkja í vörslu skilanefndar er eitt
þeirra, kreppan og sligandi afborganir
venjulegs fjölskyldufólks annað. Gerir
hún þetta markvisst? „Já, ég geri það
alltaf. Í þessari bók gerði ég reyndar
meira af því en oft áður. Það er síðan
gaman að segja frá því að ég hef komið
til Lissabon þar sem sögunni vindur
fram. Var þar á ferðalagi á vegum
forlagsins og sat á þessu kaffihúsi þar
sem eitt atriðanna á sér stað.“
Yrsa segist næstu bók í startholunum.
„Ég er svona byrjuð að hugsa um að
hugsa um hana,“ segir hún og hlær. „Ég
er ekki vön að byrja svona snemma. Er
að drattast með þetta fram eftir vori
og lendi svo í hörkulegri lokatörn sem
reynir á. Ég ætla að vera laus við hana
næst og byrja strax í janúar,“ segir hún
og lofar hryllingi eftir sem áður.
kímnigáfu. Lýsingar Þóru á Bellu eru
með skemmtilegri köflum bókar-
innar. Það er vel til fundið að keyra
á húmor til skiptis við hryllinginn,
svona til þess að slétta aðeins úr
krumpuðum taugum lesenda. Lýs-
ingar á harmi fjölskyldu sem hefur
misst allt eru glöggar og það hvernig
Yrsa leikur sér að því að blekkja les-
endur að annarri útkomu en þeirri
sem síðar kemur í ljós er vel gert.
Plottið sjálft er sótt í samtím-
ann. Græðgina. Einfaldar, gráð-
ugar sálir sem svífast einskis og
eru ofurseldar þægindum. Einfalt
plott. En gott plott sem speglast í
minni sönnum sögum í íslenskum
veruleika. Í dag vitum við hversu
langt fólk gengur til þess að eignast
peninga. Þótt enginn hafi enn tek-
ið upp exina …
Yrsa Sigurðardóttir rithöfundur:
Fær góðlátlegar skammir
Fyrri
bókadómar
Hálendið
Höfundur: Steinar Bragi.
Útgefandi: Forlagið
Hrunið á hálendinu
„Bók Steinars Braga er einhver áhuga-
verðasta og óvenjulegasta lestrar-
reynsla sem ég man eftir í svipinn.
Bókin snerti mig á einhvern einkenni-
legan hátt sem ég á erfitt með að ná
utan um.“ – Ingi Freyr Vilhjálmsson
Þræðir valdsins
Höfundur: Jóhann Hauksson
Útgefandi: Veröld
Hvers vegna hrun?
„Aðferð Jóhanns er bráðsnjöll og hann
styður niðurstöður sínar í langflestum
tilvikum með ljósum dæmum og
traustum rökum.“ – Jón Þ. Þór
Jójó
Höfundur: Steinunn Sigurðardóttir
Útgefandi: Bjartur
Minningarmein skerst í leikinn
„Steinunn Sigurðardóttir kann ís-
lenskra rithöfunda einna best að segja
sögur af ást og ástföngnu fólki. Hér
er það frekar ást á milli vina. Og ást
á starfi sínu. Ást í meinum er þekkt
minni, hér er það frekar ást á því að
útrýma meinum. Höfðar til hjarta
og vitsmuna; spilar á strengi drama,
spennu og húmors; gefur í skyn en
skilur eftir eyður; jójóar með tvenndir.
Mjög flott. Reyndar, mjög, mjög flott.“
– Kristján Hrafn Guðmundsson
Einvígið
Höfundur: Arnaldur Indriðason
Útgefandi: Forlagið
Skondin mynd úr samtímanum
„Arnaldur laumar tíðarandanum fínlega
að án þess að þreyta lesandann. Hann
hefur vinninginn af því að velja þessa
leið vegna þess að lýsingar á Íslending-
um þessa tíma vekja væntumþykju.“
– Kristjana Guðbrandsdóttir
Fallið
Höfundur: Þráinn Bertelsson
Útgefandi: Sögur
Þráinn fallinn!
„Fallið er lítil bók að formi og blaðsíðu-
tali. En hún er risastór þegar litið er til
innihaldsins. Boðskapur hennar á erindi
til hvers einasta manns. Það er ástæða
til að óska Þráni til hamingju með að
hafa með bók sinni mátað allar kjafta-
kerlingar á Íslandi. Í skúmaskotum amx
og annarra illfygla er ekkert ósagt um
fall þingmannsins í Færeyjum.“
– Reynir Traustason