Dagblaðið Vísir - DV - 01.02.2012, Síða 16

Sandkorn
F
riðurinn hefur verið slitinn
í sundur. Formenn tveggja
stærstu stjórnmálaflokkanna
lýstu báðir yfir stríði síðast-
liðna viku.
Um helgina lýsti Jóhanna Sigurð-
ardóttir því yfir á flokksfundi Sam-
fylkingarinnar að unnið væri að því
„leynt og ljóst víða í þjóðfélaginu að
koma íhaldinu aftur til valda“: „Bar-
áttan um Ísland – hið nýja Ísland og
framtíðina, er nú í algleymingi,“ sagði
hún.
Á mánudag lýsti Bjarni Benedikts-
son, formaður Sjálfstæðisflokksins,
yfir stríði gegn þeim breytingum
sem orðið hafa í samfélagsumræð-
unni, í tilefni af umfjöllun um tengsl
milli aðkomu hans að viðskiptum og
stjórnmálum. Í stóryrtri grein sinni
vitnaði hann í Karl Sigurbjörnsson
biskup: „Og við sitjum í örfoka auðn
hálfsannleika, upphrópana og yfir-
boða.“ Bjarni sendi út herkvaðningu:
„Ég finn að sóma- og réttlætiskennd
fjölmargra er misboðið vegna þessar-
ar þróunar. Brýnt er að allir þeir sem
hafa fengið nóg berjist gegn henni
með réttlæti, sanngirni og heiðar-
leika að vopni... Baráttan er fyrir betra
samfélagi.“
Jóhanna og Bjarni eru að hluta til
tákngervingar tveggja hópa eða afla í
samfélaginu, sem mætti kalla breyt-
inga- og íhaldsöfl. Steingrímur J. Sig-
fússon og Vinstri-grænir eru hluti af
breytingaöflunum, ásamt Jóhönnu,
en Sigmundur Davíð Gunnlaugs-
son og Framsóknarflokkur hans eru
partur af íhaldsöflunum, sem gagn-
rýna „tíðaranda“ þjóðfélagsins, ásamt
biskupnum og öðrum sem hafa verið
viðfangsefni uppgjörs. Íhaldsöflin
leggjast gegn nýrri stjórnarskrá, lands-
dómi, breyttu fiskveiðistjórnunarkerfi
og fleiri grundvallarbreytingum.
Barátta Jóhönnu beinist að íhalds-
öflunum, hagsmunaneti hins gamla
Íslands, en baráttu Bjarna er líka
beint gegn opnari og harðari þjóð-
félagsumræðu, eða „gapastokki al-
menningsálitsins“, eins og hann kallar
það. Bjarni er fulltrúi gamla sam-
félagsins, sem beitir sér gegn upp-
gjörinu, enda beinist uppgjörið gegn
þeim.
Jóhanna og Bjarni hafa dregið upp
átakalínurnar og blása til sóknar. Þau
vilja virkja Íslendinga í baráttunni. En
við þurfum ekki á því að halda.
Við höfum áður lifað við tvískipt-
ingu í þjóðfélagsumræðunni. Í lána-
góðærinu dró Sjálfstæðisflokkurinn,
og að hluta Baugur, upp víglínur
sem skipta áttu samfélaginu í tvennt.
Annaðhvort átti fólk að fylgja sjálf-
stæðismönnum að máli eða Baugs-
mönnum. Ein árangursríkasta aðferð
Davíðs Oddssonar til að sneiða hjá
gagnrýnni umræðu var að stimpla
gagnrýnendur sína sem Baugsliða
eða Baugspenna.
Bæði breytingaöflin og íhaldsöflin
hafa rangt fyrir sér í sumu og rétt fyrir
sér í öðru, á meðan sumt er afstætt
við hagsmunamat hvers og eins. Í
flokkadráttum felst gjarnan skilyrð-
islaus stuðningur. Og heróp eiga það
til að leiða til skotgrafahernaðar. Við
þurfum ekki stríð, heldur stöðugt
aðhald og aðkomu almennings að
stjórnmálavaldinu. Hrósum þeim
fyrir það sem þau gera gott og löstum
þau fyrir klúðrið, óháð stjórnmála-
flokki. Á endanum er baráttan gegn
flokkapólitík barátta fyrir heilbrigðari
þjóðfélagsumræðu og um leið betra
samfélagi.
Þrír titrandi
n Nokkur titringur er nú
innan Ríkisútvarpsins vegna
þess hve valtur stóll Páls
Magnússonar útvarpsstjóra
þykir vera. Kjarnakonan Björg
Eva Erlendsdóttir er nú komin
í stjórn RÚV ohf. fyrir hönd
Vinstri-grænna. Hún var um
árabil áberandi og öflugur
fréttamaður Útvarpsins en
félagarnir Páll útvarpsstjóri
og Óðinn Jónsson fréttastjóri
ráku hana og að sögn með
tilstilli Ingólfs Bjarna Sigfús-
sonar fréttamanns sem þurfti
olnbogarými. Hermt er að
þremenningarnir skjálfi nú í
hnjáliðunum af ótta við hina
brottreknu.
„Barinn hundur“
n Þáttarstjórnandinn skeleggi
Sigurjón Magnús Egilsson var
ómyrkur í máli í þætti sínum
Sprengisandi
þegar hann
flutti einræðu
um vantraust
uppreisnar-
manna á
Jóhönnu Sig-
urðardóttur og
aðra forystusauði Samfylk-
ingar. Þótti Sigurjóni lágt risið
á Andrési Jónssyni, almanna-
tengli og Samfylkingarmanni,
þegar hann útskýrði ástæður
þess að hætt var við kröfu um
aukalandsfund. Hann var eins
og „barinn hundur“, sagði út-
varpsmaðurinn í einræðu
sinni.
Vill sjálfstæðis­
menn góða
n Það hefur vakið furðu
margra hversu ákafur Össur
Skarphéðinsson utanríkis-
ráðherra hefur verið í því að
sýkna Geir Haarde af ávirðing-
um um að hafa steypt landi
og þjóð út í mikla erfiðleika
með deyfð sinni og getu-
leysi. Össur lagði hart að sér
til að ná í tíma til landsins til
að tryggja að frávísun á mál
Bjarna Benediktssonar næði
ekki fram að ganga. Bent er
á að Össur sat í ríkisstjórn
Geirs og er þannig nátengd-
ur málinu. Aðrir telja þó að
Össur vilji umfram allt hafa
sjálfstæðismenn góða upp á
seinni tíma.
Vafningar Bjarna
n Tryggvi Þór Herbertsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokks-
ins, fór á kostum á Beinni línu
DV á mánu-
dag. Svaraði
hann öllum
spurningum
með bros á
vör og kveink-
aði sér ekki
undan þeim
hörkulegustu. Bjarna Bene-
diktssyni, formanni Sjálfstæð-
isflokksins, hefur staðið til
boða að svara fyrir sig á þess-
um vettvangi en hann þorði
því líklega ekki og afþakkaði
eftir nokkurn vafning. Þá kaus
hann að svara í Mogganum
grein Hallgríms Helgasonar rit-
höfundar sem birtist í DV.
Við erum í
stríði núna
Internetið er bara búið
að loga út af þessu
Ragna Erlendsdóttir deilir við bresk yfirvöld. – DV Herbert Guðmundsson um að komast ekki upp úr undanúrslitum Eurovision. – DV
Baráttan um Ísland„Við höfum
áður lifað
við tvískiptingu
í þjóðfélags­
umræðunni
F
yrir réttum þremur árum, 1.
febrúar 2009, tók minnihluta-
stjórn Samfylkingarinnar og VG
við völdum eftir alvarlegasta fjár-
málahrun í sögu lýðveldisins. Í þing-
kosningunum 25. apríl sama ár fengu
þessir flokkar skýrt meirihlutaumboð
frá kjósendum.
Að liðnum þessum þremur árum
leggja landsmenn land undir fót,
bjartsýnni en þeir hafa verið síðan fyr-
ir hrun. Ný væntingavísitala Gallups,
sem birt var í gær, staðfestir þetta. Sú
vísitala hækkaði í nýliðnum mánuði
um 7,5 stig og hefur ekki verið hærri
frá því í september 2008. Þetta eru
góðar fréttir þar sem ætla má að aukin
bjartsýni og vilji til að fjárfesta og ráða
fólk til starfa haldist í hendur.
Í fyrstu virtust verkefni okkar nær
óyfirstíganleg og sá möguleiki var fyrir
hendi að þjóðin yrði gjaldþrota ef ekki
yrði hið bráðasta og af einurð tekist
á við vandann. Bölsýni og gremja fór
vaxandi meðal almennings þegar
hrunið og kreppan tók að herða að
fyrirtækjum og heimilum.
Sem gefur að skilja reyndi þetta
á bein tveggja ungra flokka, Sam-
fylkingarinnar og VG, sem báðir voru
stofnaðir fyrir 12 til 13 árum. Varla
var heldur við því að búast að margir
vörslumenn sérhagsmuna í landinu
yrðu sérlega hrifnir þegar þeir lásu
samstarfsyfirlýsingu fyrstu hrein-
ræktuðu ríkisstjórnar jafnaðar-, um-
hverfis- og vinstristefnu: Norrænt
velferðarsamfélag skyldi vera leiðar-
ljós, sjálfbær þróun, félagslegt rétt-
læti og jöfnuður og opin og skilvirk
stjórnsýsla samfara lýðræðisumbót-
um. Ýmislegt hefur gengið á; kvarnast
hefur úr röðum liðsheildarinnar, sem
átti hlut að samstarfsyfirlýsingu okkar
í upphafi, en aðrir hafa gengið til liðs
við okkur. En mótlætið og margvísleg
og snúin viðfangsefni hafa fært okkur
dýrmæta reynslu. Þegar hér er komið
sögu efumst við ekki um að takast
muni að ljúka stórum og mikilvægum
viðfangsefnum á þeim tíma sem eftir
lifir kjörtímabilsins. Við erum bjartsýn
og í sóknarhug, eins og þjóðin, enda
betri tíð í vændum.
Ástæða til bjartsýni
Endurreisn bankakerfisins og skulda-
úrvinnsla fyrirtækjanna skapar svig-
rúm sem mun hleypa auknum krafti í
atvinnulífið. Hagvöxtur reynist meiri
en spáð var, líklega 3,5 til 4 prósent
á síðasta ári. Hann gæti hæglega
orðið 2,5 til 3 prósent á þessu ári en
til samanburðar er því spáð að hann
verði 1,5 prósent að jafnaði innan
Evrópusambandsins. Ytri skilyrði geta
vitanlega dregið úr vilja til fjárfestinga
vegna þrálátra hremminga alþjóða-
fjármálakerfisins. En á móti slíku vega
að mörgu leyti hagstæðar aðstæð-
ur innanlands. Benda má á vaxandi
loðnukvóta sem er góður búhnykkur
og skilar milljörðum inn í hagkerfi
okkar. Full ástæða er þó til þess að
vera á varðbergi gagnvart tímabundn-
um vexti verðbólgu.
Miklar orkuframkvæmdir eru
hafnar eða í þann mund að hefjast, við
Búðarháls, á norðaustursvæðinu og á
suðvesturhorninu. Framvindan ræðst
af þeim samningaviðræðum sem þeg-
ar eru hafnar við fjölbreyttan hóp fjár-
festa sem sýnt hafa landinu áhuga. Á
annan tug fjárfestingarsamninga eru
til skoðunar eða hafa verið undirritað-
ir og koma brátt til framkvæmda.
Á næstunni verða stigin tvö mikil-
væg skref í afnámi gjaldeyrishaft-
anna. Annars vegar er um að ræða
næsta gjaldeyrisútboð Seðlabanka
Íslands en hins vegar fyrsta fjárfest-
ingarútboðið sem ætlað er að laða
erlendar fjárfestingar til landsins sam-
fara flutningi á aflandskrónum inn í
landið. Matsfyrirtækið Fitch gat þess
í ársbyrjun að tækjust útboðin vel
kæmi til greina að lyfta Íslandi í fjár-
festingarflokk. Fari svo væri Ísland á
nýjan leik metið í fjárfestingarflokki af
öllum stóru matsfyrirtækjunum og eitt
þeirra breytti nýlega horfum Íslands
úr neikvæðum í stöðugar.
Lýðræði og auðlindir
Innan fárra vikna er stefnt að fram-
lagningu frumvarps um breytingar
á fiskveiðistjórnunarkerfinu sem
tryggja á landsmönnum forræði yfir
auðlindum sjávar og að þeir njóti
eðlilegrar rentu af þeim. Sjávarútvegi
hefur vegnað vel undanfarin misseri
og hefur eigið fé greinarinnar tvö-
faldast á milli ára. Þetta er margþætt
mál og breytingar gera ríkar kröfur til
allra um samstarfsvilja.
Rammaáætlun um verndun og
nýtingu vatnsafls og jarðvarma verður
vonandi samþykkt á Alþingi innan tíð-
ar. Með innleiðingu Árósarsamnings-
ins, friðlýsingum svæða og mörgum
fleiri aðgerðum hefur verið brotið blað
í umhverfismálum. Þá er í undirbún-
ingi stofnun auðlindasjóðs.
Við ætlum okkur að ljúka endur-
skoðun stjórnarskrárinnar og koma
í veg fyrir að sú merkilega lýðræðis-
tilraun, sem við höfum beitt okkur
fyrir, renni út í sandinn. Alþingi hefur
til þessa reynst þetta gagngera um-
bótastarf um megn. Umbætur á sviði
lýðræðis- og mannréttindamála hafa
verið og verða áfram eitt af forgangs-
verkefnum ríkisstjórnarinnar.
Varanlegan bata
Enginn þarf að velkjast í vafa um að
þjóðin á síðasta orðið um aðild Ís-
lands að Evrópusambandinu. Sam-
kvæmt ákvörðun meirihluta Alþingis
er nú verið að kanna til fullnustu kosti
og galla aðildar. Afstaða stjórnarflokk-
anna til aðildar er ólík en virðing og
umburðarlyndi fyrir ólíkum skoðun-
um er einmitt nauðsynlegt í stórmál-
um sem þessu.
Það ætti ekki heldur að þurfa að
vefjast fyrir neinum að ríkisstjórn jafn-
aðar-, umhverfisverndar- og vinstri-
stefnu leggur sig fram nú sem endra-
nær um að verja félagslegt réttlæti og
jöfnuð. Meðal mikilvægra verkefna á
þessu sviði er að vinna áfram að því að
afla haldbærra gagna um skuldastöðu
heimilanna eða einstakra hópa. Að-
eins á slíkum grundvelli er hægt að út-
færa áframhaldandi stuðning við fjöl-
skyldur í vanda. Heildarendurskoðun
almannatryggingakerfisins er enn eitt
forgangsverkefnið sem mikilvægt er
að ljúka á kjörtímabilinu.
Margar nágrannaþjóðir spyrja sig
nú hvernig það megi vera að Íslend-
ingum hafi tekist á svo skömmum
tíma að fóta sig eftir stórfellt efnahags-
hrun. Mest er um vert að sýna fram á
að batinn er hafinn og hefur allar for-
sendur til þess að verða varanlegur.
Einnig að dýpri og frekari umbreyt-
ingar á þjóðfélaginu eiga enn eftir að
bæta mannlífið og kjörin í landinu.
Aukin bjartsýni við tímamót
Leiðari
Jón Trausti Reynisson
jontrausti@dv.is
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Lilja Skaftadóttir Ritstjórar: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) og Reynir Traustason (rt@dv.is) Fréttastjóri: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is)
Umsjón helgarblaðs: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Umsjón innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri: Stefán T. Sigurðsson (sts@dv.is)
Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Hönnunarstjóri: Jón Ingi Stefánsson (joningi@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: DV.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
16 1.–2. febrúar 2012 Miðvikudagur
„Enginn þarf að
velkjast í vafa um
að þjóðin á síðasta orð-
ið um aðild Íslands að
Evrópusambandinu.
Aðsent
Steingrímur
J. Sigfússon
formaður VG
Jóhanna
Sigurðardóttir
formaður Samfylkingarinnar