Dagblaðið Vísir - DV - 11.05.2012, Qupperneq 18

18 Fréttir 11.–13. maí 2012 Helgarblað
„Allir munu tApA“
n Forstjóri Síldarvinnslunnar sýndi mynd af börnum sínum n Hart tekist á fyrir austan
É
g þarf svona tvo tíma hér,“ sagði
Gunnþór Ingvason, forstjóri
Síldarvinnslunnar í Neskaup-
stað, þegar hann steig í pontu
á opnum borgarafundi – og sal-
urinn hló. Gunnþór talaði fyrir hönd
útvegsmanna á Austurlandi á fund-
inum sem var haldinn í Neskaup-
stað á þriðjudagskvöld, en Stein-
grímur J. Sigfússon, sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðherra, var einnig
með erindi á fundinum sem og Páll
Björgvin Guðmundsson. Hátt í fjög-
ur hundruð manns sóttu fundinn,
sem var mikill hitafundur. Til stóð að
efni hans yrði tvíþætt, annars vegar
jarðgöng að Norðfirði og hins veg-
ar frumvarp um stjórn fiskveiða og
frumvarp um veiðileyfagjöld.
Biðlað til sveitunga
Fyrr þennan sama dag var Ögmundi
Jónassyni innanríkisráðherra af-
hentur undirskriftalisti þar sem fjög-
ur þúsund manns skoruðu á hann að
ráðast í framkvæmdir á nýjum göng-
um. Þar sem umræður um sjávarút-
veginn voru svo heitar varð þó lítill
tími til að ræða jarðgöngin á fund-
inum, en ljóst er að íbúar á svæðinu
ætla sér að berjast, annars vegar fyrir
göngum og hins vegar gegn þessum
frumvörpum.
Steingrímur biðlaði til heima-
manna og bað þá um að sýna því
skilning að sjávarútvegsfyrirtæki
yrðu að leggja meira af mörkum á
meðan efnahagsástand þjóðarinnar
væri í kreppu. Þessi fyrirtæki hefðu
hagnast mikið á undanförnum árum
og sú framlegð væri meðal annars
mynduð með slöku gengi krónunnar.
„Það er ekki ókeypis fyrir aðra lands-
menn. Það borga landsmenn í formi
skertra lífsgæða og minni kaupmátt-
ar gagnvart innfluttri vöru. Það er
veruleikinn. Þess vegna, og vegna
þess að ríkissjóður er skuldum vaf-
inn, væri ákaflega gott ef við gætum
verið sammála um að nú gæti sjáv-
arútvegurinn lagt meira af mörkum
– á meðan afkoma hans býður upp
á það,“ sagði Steingrímur við litlar
undirtektir heimamanna.
Tilraun til sátta
Sagði hann jafnframt að það væri
því miður dapurleg staðreynd að
enn væru sum sjávarútvegsfyrir-
tæki skuldug, meðal annars vegna
þess að þau hefðu sum hver fjárfest
of mikið og jafnvel út fyrir greinina.
„Eiga tekjur af veiðum og vinnslu að
standa undir skuldum sem sjávarút-
vegurinn setti á sínar herðar þegar
hann fór út í aðrar greinar? Ég held
ekki,“ sagði Steingrímur.
Í máli hans kom einnig fram að
þessi frumvörp eru tilraun ríkis-
stjórnarinnar til að sætta andstæð-
ar fylkingar, hagsmunaaðila ann-
ars vegar og andstæðinga kerfisins
hins vegar. Átökin hefðu staðið yfir
of lengi. Markmið laganna væru
sjálfbær nýting og sjálfbærni, sjálf-
bær þróun, farsæl samfélagsþróun
og hagsmunir komandi kynslóða,
að hámarka fjárhagslegan ávinning
af þessari auðlind og tryggja þjóð-
inni auðlindarentu, tryggja sjávar-
útvegi stöðugt og hagstætt rekstrar-
umhverfi. „Ég held að það andmæli
enginn þessum markmiðum en deil-
an snýst um það hvernig tekst að
þætta þetta saman. Eða er einhver á
móti þessu?“ spurði hann salinn sem
svaraði með þögn.
Ekki leyst með upphrópunum
„Það er ekki spennandi framtíðarsýn
að mínu mati að halda styrjöldinni
áfram,“ sagði hann og bætti því við
að þrátt fyrir harða umræðu undan-
farnar vikur væri grundvöllur til þess
að leysa málið en það kallaði á vilja
allra til þess. „Það verður ekki gert
með auglýsingum í sjónvarpi og það
verður ekki gert með upphrópunum
og hræðsluáróðri á hvoruga hlið. Það
þurfa allir að leggja sitt málefnalega
af mörkum. En getum við gengið út
frá því að við hættum að rífast? Og
því að þetta er sameiginleg auðlind,
að það sem við erum að útdeila er
afnotaréttur af henni sem er háður
þessum tíma, menn greiða gjald
eftir því sem afkoman býður upp á
og við reynum að sætta þessar tvær
hliðar málsins?“ spurði hann og
bætti því svo við með áherslu á orð
sín að vegna félags- og byggðarlegra
ástæðna og pólitíkur yrði það aldrei
þannig að „eitthvað eitt kvótakerfi
með fullkomlega framseljanlegum
réttindum sem taki á sig ígildi beins
eða óbeins eignaréttar væri grund-
völlur sáttar í þessum málum. Það
verður aldrei þannig, aldrei!“
Salurinn fagnaði
Í kjölfarið steig Gunnþór í pontu og
sagði að ríkisstjórnin fengi nú þeg-
ar stóran hluta kökunnar í gegnum
skatta launþega, fjármagnstekjuskatt
og önnur gjöld sem fylgja útgerðinni.
Það væri því ekki sanngjarnt af ríkinu
að ætla að taka til sín svo stóran bita
af kökunni eins og hér væri um að
ræða. „Við munum ekki halda áfram
að þróa Síldarvinnsluna og verð-
mætasköpun hér, fjárfesta í skipum
og því sem við erum að gera á þess-
um forsendum,“ sagði hann og upp-
skar lófaklapp.
Flott markmið
„Það er laukrétt hjá Steingrími að
fyrsta grein laganna er flott. Mark-
miðin eru flott og við eigum að stíga
þessa leið. En það er með þetta eins
og annað, við eigum að ná þessum
markmiðum saman. Við verðum að
finna sameiginlega leið að þessum
markmiðum. Hluti af því er að þing-
menn og ráðherrar tali við okkur og
útfæri þetta með okkur. Einfaldlega
þannig náum við þessum markmið-
um. Gerum það saman. Gerum göng
í gegnum Oddskarð, byrjum þá leið
og þegar við erum komin í gegnum
göngin þá finnum við réttu leiðina að
þessum markmiðum,“ sagði Gunn-
þór og gerði hlé á máli sínu á með-
an salurinn fagnaði orðum hans með
klappi.
Sagði störf í hættu
Sagði hann að ef af þessu yrði
myndi störfum fækka, það yrði
til dæmis ekki hægt að halda úti
frystitogaranum Barðanum, Þar
myndu 24 störf tapast og óvíst hvar
sjómennirnir ættu að leita nýrra
starfa. Taldi hann ólíklegt að þeir
gætu fengið kvóta til að hefja litla
útgerð því líklegast yrði kvótinn
fluttur úr sveitarfélaginu. „Afleið-
ingarnar af þessu blessaða veiði-
gjaldi, gangi það í gegn, verða
margvíslegar. Þetta mun stöðva alla
framþróun fyrirtækja, framleiðslu-
búnaður mun eldast, samkeppnis-
hæfni mun stöðvast og við mun-
um skapa minni verðmæti með
meiri tilkostnaði,“ sagði hann. „All-
ir munu tapa. Starfsmenn munu
tapa, eigendur munu tapa, fyrir-
tæki sem vinna með okkur munu
tapa, þjóðin mun tapa. Og það er
slæmt,“ sagði hann og endurtók
það: „Það er slæmt.“
„Hvað höfum við gert ykkur?“
„Það er of mikið í húfi til að ég geti
leyft ykkur að ganga með þessum
hætti að mikilvægustu mjólkurkú
okkar. Við munum ekki fæða hana
eins og þarf,“ sagði hann og birti
mynd af börnunum sínum með loka-
orðunum: „Gerum þetta þannig að
hún færi börnunum okkar líka fram-
tíð.“
Eftir að lófaklappinu lauk var orð-
ið gefið laust. Tryggvi Þór Herberts-
son steig þá í pontu og sagði Gunn-
þóri að hann þyrfti ekki að örvænta.
„Þrátt fyrir að það verði þungt högg
næsta árið fyrir sjávarútveg í landinu
ef þetta verður að lögum þá hef ég
ekki svo miklar áhyggjur af því. Af því
að það er ekki nema rétt um ár þang-
að til það koma ný stjórnvöld sem
geta auðveldlega breytt þessu veiði-
gjaldi.“
Eins og fyrr segir þá var fundur-
inn mikill hitafundur og hart var tek-
ist á um þessi mál langt fram á kvöld.
Fleiri heimamenn stigu í pontu og
sýndu frumvarpinu andstöðu, kona
flutti þar ljóð þar sem hún taldi upp
þá þjónustu sem væri til staðar í
byggðinni í stafrófsröð og lauk ljóð-
inu með bón um að þetta yrði ekki
skemmt fyrir samfélaginu. Annar
bar upp spurning sem hann beindi
til stjórnvalda og var einföld: „Hvað
höfum við gert ykkur?“ n
„Vegna þess að rík-
issjóður er skuld-
um vafinn, væri ákaflega
gott ef við gætum verið
sammála um að nú gæti
sjávarútvegurinn lagt
meira af mörkum.
Steingrímur J. Sigfússon
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
blaðamaður skrifar ingibjorg@dv.is
Þung brún á viðstöddum Viðstaddir tóku ekki vel í málflutning ráðherra. Myndir ingiBjörg dögg
Hvað með börnin? Forstjórinn Gunnþór
Ingvason gagnrýndi stjórnvöld harðlega á
fundinum.
getur lagt meira af mörkum Stein-
grímur J. Sigfússon segir að sjávarútvegur-
inn geti lagt meira af mörkum meðan staða
ríkisins er eins og hún er.
Mun afnema veiðigjaldið Tryggvi Þór
Herbertsson, þingmaður Sjálfstæðisflokks-
ins, boðaði breytingar þegar ný ríkisstjórn
tæki við.