Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.2013, Síða 41

Fólk 41Helgarblað 1.–3. nóvember 2013
„Við höfum oft verið fátæk“
starfsþjálfun hálfan daginn og dreym­
ir um að vinna meira, en hefur nægan
tíma til að sinna sínum hugðar efnum.
Oft er hún búin að raða upp heim­
sóknum eða melda sig á hina og þessa
viðburði, án þess að mamma hennar
komi þar nærri. „Hún gerir líka stund­
um eitthvað skrýtið, býður frægum
í mat eða eitthvað. Hún skilur ekki
muninn á því að vera vinur eða frægur.
Ef hún þekkir einhvern úr bíómynd þá
heldur hún að hann þekki hana líka.“
Tala við dúkkur
„Uppátækin gefa lífinu lit,“ segir Ás­
laug. „Hún setur óneitanlega mikinn
svip á fjölskylduna, en við höfum mik­
inn húmor fyrir þessu. Oft erum við
í kasti hérna heima. En við tökum
kannski ekki eftir öllu lengur. Þegar
hún var lítil læsti hún sig oft inni á
baði þar sem hún festist í lagi um að
verðbólgan éti börnin sín. Þá reyndi
ég að ná sambandi við hana, bank­
aði og sagði henni að opna en ekkert
gerðist. Það var kannski heil rúta að
bíða fyrir utan til að flytja hana í skól­
ann. Þá varð ég að fara inn í henn­
ar hugarheim og taka þátt í laginu.
Þá fyrst skapaðist einhver samræðu­
grundvöllur, þegar ég sagði henni að
verðbólgan væri komin og hún yrði
að drífa sig. Ég man eftir mörgum
morgnum þar sem ég sagði henni að
drífa sig því verðbólgan væri að flýta
sér,“ segir Áslaug hlæjandi.
„Þetta er ekki alveg venjulegt
heimili. Við tölum til dæmis öll við
kalla og dúkkur ef við viljum hafa áhrif
á hana. Hún er með litla kalla í vasan­
um sem eru vinir hennar og hún deil­
ir hugsunum sínum með. Hún talar
mikið upphátt við kallana í vasanum
og þá heyrum við hvernig hún hugs­
ar um okkur.
Strákarnir eru tíu og tólf ára, pínu­
litlir í samanburði við hana en skilja
hana vel og grípa gjarna inn í ef þeim
líst ekki á blikuna. Ef við heyrum á
talinu að hún sé að fara að gera eitt­
hvað óráðlegt, fara að heimsækja ein­
hvern frægan sem við vitum að væri
bara átroðningur eru þeir snillingar í
að afstýra því.
Svo á hún líka dúkkur sem hún
raðar upp um allt hús og talar við,“
segir Áslaug og bendir á dúkku sem
situr með tveimur köllum í sófanum
í stofunni. „Við vitum að það má ekki
færa þá en ef einhver kemur í heim­
sókn og gerir það þá kostar það hálfan
dag af veseni.
Við erum öll þátttakendur í
þroskaheftu lífi og það er að vissu leyti
stórskemmtilegt, svo lengi sem mér
verður ekki á að reyna að rífast við
hana, sem getur gerst ef ég er þreytt
og illa fyrirkölluð og nenni ekki neinu
veseni. En það er vonlaus barátta og
ég verð bara að setjast niður og gefast
upp.“
Annar heimur fyrir vestan
Sjálf er Áslaug barn tveggja heima,
ráðherradóttir úr Reykjavík sem var
send vestur á firði til að vinna í slorinu
hjá afa sínum, útgerðarmanninum.
Hér í Reykjavík bjó fjölskyldan í
gamla Vesturbænum þar sem þorps­
stemningin réð ríkjum. Áslaug gekk í
Öldugötuskólann, þar sem krakkarnir
voru allir nátengdir og hún þekkti alla
í hverfinu, því börnin hlupu inn og út
úr hverju húsi. „Síðan fluttum við yfir
í Bústaðahverfið þar sem við systurnar
fórum í Réttó, sem var aðeins öðruvísi.
Þar var meira pönk.
Í Reykjavík var mikil áhersla lögð
á að gera allt mjög vel, læra vel heima
og vera alltaf með allt á hreinu. Fólk­
ið fyrir vestan var hins vegar eins og
það hefði komið upp úr fjörunni. Þar
kynntist ég sterkum karakterum, sem
voru náttúrulegri og hrárri, hikuðu
ekki við að segja skoðanir sínar og
lifðu skemmtilegum lífsstíl. Það var
ekkert glimmer heldur bara harkan
sex og menn fóru á sjóinn án þess að
eiga svo mikið sem stígvél. Það gekk
meira á fyrir vestan, fólk var með meiri
læti og tókst á við lífið með allt öðrum
hætti en fólkið fyrir sunnan.
Það var mér mjög dýrmætt að fá
að vera með þessu fólki, því ég held
að í dag séu ekki margir eftir sem eru
svona eins og teiknaðir upp úr goða­
fræðinni. Þessir ólíku heimar togast á
í mér og eiga jafn stóran hluta í mér,“
segir Áslaug.
Keyptu gamla verbúð
Afi hennar, Jóakim Pálsson, var einn
stærsti útgerðarmaðurinn á Vestfjörð­
um á þessum tíma, rak hraðfrystihús­
ið í Hnífsdal og gerði út Pál Pálsson.
Áslaug fór vestur með Gabríelu systur
sinni á hverju sumri, um hverja páska
og alltaf þegar færi gafst. „Þar lærðum
við að það besta sem gæti komið fyrir
mann væri að fá vinnu og við unnum
eins og geðsjúklingar á unglingsárun­
um, fengum svakalaun og uppgrip.
Það hefur örugglega mikið að segja
um það hvernig ég er innbyggð, alltaf
til í að taka tarnir og hella mér í verk­
efnin,“ segir Áslaug sem gekk í öll verk,
fiskvinnslu, uppskipun og rækju. „Mér
finnst slorið æðislegt, það tengist líf­
inu svo sterkt“
Og þegar enga vinnu var að hafa í
fiskinum hékk hún á næsta veitinga­
stað að hjálpa til. Þar kynntist hún
sínum bestu vinum og hefur nú fest
kaup á gamalli verbúð með þeim og
systrunum, risahúsi eða fjögur hund­
ruð fermetrum af vitleysu, eins og
þær segja sjálfar. „Húsið gerum við
upp sjálf og við erum að anda hug­
myndinni að okkur, hvað við ætlum að
gera með það. Hugmyndin er að leigja
þetta út en draumurinn er að elda eitt­
hvað þarna.
Húsið stendur á snjóflóðasvæði
þannig að við megum bara vera
þar sex mánuði á ári en ég er ekkert
smeyk við það. Mér finnst þetta bara
æðislegt. Síðasta sumar vorum við allt
sumarfríið fyrir vestan og gott betur.
Þegar þetta er farið að taka á sig betri
mynd þá getum við varið meiri tíma
þarna.“
Kvennamóment flokksins
Lífið fyrir vestan var allt annað en
borgarlífið. Ein af hennar fyrstu minn­
ingum er frá því að faðir hennar, Frið­
rik Sophusson, var á kosningavöku í
Háskólanum og hún sat á kókkassa
og fylgdist með, uppnumin af allri
gleðinni.
Hann fór síðan snemma á þing og
var varaformaður Sjálfstæðisflokksins
um tíma. Og nú stefnir hún sjálf á
annað sætið á lista Sjálfstæðismanna
í borginni. Hún segir að hún hafi
farið seint af stað í pólitíkinni, miðað
við hversu nátengd hún er henni, en
þegar hún fór að mæta á fundi í Val­
höll og láta að sér kveða þar gerðist
þetta hratt. Hún var strax komin í ein­
hverjar nefndir, á framboðslista og inn
sem varaborgarfulltrúi.
Þetta var árið 2006, en síðan Hanna
Birna hvarf af vettvangi borgarinnar
hefur Áslaug verið starfandi borgar­
fulltrúi og vill núna fast sæti. „Mér
finnst ég eiga erindi og tel að flokk­
urinn geti komið sterkur inn ef við
veljum rétt á lista. Ég tel að fram­
tíð flokksins felist í því að hann haldi
áfram að vera þessi frjálslyndi, um­
burðarlyndi flokkur.
Og ég verð að viðurkenna að mér
finnst svolítið gaman að það sé komið
kvennamóment í flokkinn, við erum
ekki lengur einnar konu flokkur held­
ur eru margar sterkar konur að sækj­
ast eftir sæti á lista.“
Sökuð um grimma
nýfrjálshyggju
Flestir sem hitta Áslaugu í fyrsta sinn
hvá þegar hún segist vera sjálfstæðis­
maður, en í pólitíkinni hefur hún
helst sinnt velferðarmálum og menn­
ingarmálum, og segir að þau séu ekki
einkamál vinstri manna. Í borginni sé
fyrst og fremst verið að vinna að fé­
lagsmálum. „Ég veit ekki hversu oft
fólk hefur furðað sig á því að ég eigi
börn og að ég sé í Sjálfstæðisflokkn­
um. Það er svolítið fyndið. Ég held
að fólk hafi bara þessa ímynd af Sjálf­
stæðisflokknum að þar séu allir gang­
andi excel­skjöl í jakkafötum. En það
er ekki þannig, Sjálfstæðisflokkurinn
er bara frjálslynt afl sem dæmir ekki
og vill að sömu reglur gildi fyrir alla.“
Ein helsta gagnrýnin á Áslaugu
kom í kjölfar þess að hún gagnrýndi
hækkun bóta í borginni. Þá var hún
sökuð um grimma nýfrjálshyggju.
Henni finnst það fáránlegt. „Það er
svo týpískt að um leið og þú vilt opna
umræðuna um bótamál þá er því stillt
upp eins og þú viljir níðast á fátækum.
Mér finnst ástæða til að ræða það að
fjölskyldur í Reykjavík borgi hlutfalls­
lega meira í fjárhagsaðstoð en íbúar
annarra sveitarfélaga. Það er enginn
munur á fólki í Reykjavík og Hafnar­
firði svo það er einhver stefnumörk­
un sem veldur því. Mér skilst að um 70
prósent þeirra sem fá fjárhagsaðstoð
séu undir fertugu. Líklega hefur þessi
hópur aldrei fengið nein tækifæri og
þá held ég að það sé betra að skapa
þau en að rétta þeim bara bætur,
sem mér finnst andfélagslegra í sjálfu
sér. Réttindi og skyldur verða að fara
saman.
Af sömu ástæðu gagnrýndi ég
hækkun bóta. Af því að þær eru komn­
ar ansi nálægt lægstu launum, en það
má ekki vera betra að sitja heima en
að fara af stað. Þegar við vitum að
það vantar fé til að sinna öldruðum
og fötluðum með viðunandi hætti þá
megum við ekki stækka hópinn með
fólki sem gæti bjargað sér sjálft ef
það fengi hvatninguna til þess. Fjár­
magnið verður að komast þangað
sem þörfin er mest.“
Skilnaður foreldranna
Pabbi hennar er ekki bara góður vinur
hennar heldur einnig hennar helsti
ráðgjafi og sá sem hún leitar helst til.
„Sem barn var ég mikið að flækjast
með honum í þessum vafstri og ein­
hvers staðar hlýt ég að hafa orðið fyrir
áhrifum frá honum.“
Þar sem hann var oft á kafi í vinnu
var hann hins vegar ekki jafn mikið
með þær systur og mamma þeirra,
sem var þó í sjálfstæðum rekstri og
rak hárgreiðslustofu, þar til hún hætti
því, hélt utan í nám og fékk skilnað.
Áslaug var þá átján ára, „en ég held
að manni sé aldrei alveg sama. Skiln­
aður foreldra hefur svo mikil áhrif á
allt lífið. En ég var samt orðin stór og
frjálsari en lítið barn sem þarf að fara í
gegnum þetta ferli. Ég var búin að eiga
mína góðu daga.“
Pabbi hennar fór í annað sam­
band og eignaðist dóttur sem er yngri
en Þórkatla. „Fyrst var hann fullorðni
maðurinn í lífi mínu en síðan varð
hann jafningi minn. Það var góð upp­
lifun að átta sig á því að hann er ekkert
svo frábrugðinn mér.
Hann hefur alltaf verið mjög kröfu­
harður og lagt ríka áherslu á að ég
standi mig vel í öllu sem ég tek mér
fyrir hendur. Ef ég er í námi þá á ég
að sinna skólanum vel og það átti líka
við þegar ég var barn í barnaskóla.
Mamma er hins vegar eina mamman
sem ég þekki sem hefur farið á
„Mamma
hvíslaði
því að mér
þegar hún hitti
hann í fyrsta
sinn: „Er hann
svona ungur?“
Litrík fjölskylda Áslaug ásamt fjölskyldunni en elsta dóttirin vildi helst vera ein á mynd.