Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.2013, Qupperneq 55

Lífsstíll 55Helgarblað 1.–3. nóvember 2013
Kvefbani
Tími kvefs og annarra pesta er að
renna í garð og tilvalið að reyna
að koma í veg fyrir það. Hér er
uppskrift að safa sem er stútfull­
ur af öflugum kvefbönum svo sem
steinselju sem berst gegn sýking­
um, piparrót sem hreinsar ennis­
holurnar og hvítlauk sem berst
gegn veirum.
Um leið og þú lætur frá þér
fyrsta hnerrann skaltu blanda þér
einn svona og þú færð friðhelgi
gegn kvefinu.
n 1 búnt af steinselju
n 2 sítrónur
n 1 stk. piparrót
n 1 appelsína
n 12 cm bútur af engifer
n 1 stórt hvítlauksrif
n 1 agúrka
n 2 stilkar sellerí
Radísur
fyrir húðina
Radísur eru hollar, ekki síst fyrir
stærsta líffærið okkar, húðina.
Þær innihalda fjölda steinefna og
efnasambönd sem hjálpa til við að
gera húðina fallega og heilbrigða.
Í radísunum er mikið af C­
vítamíni, fosfór, sinki og B­
vítamínum. Gott er að mauka
radísurnar og nota þær sem
hreinsiefni á húðina en vegna
sótthreinsandi eiginleika þeirra
er þetta gott við þurrki, útbrotum,
sprungum og fleiri húðvandamál­
um auk þess sem þetta viðheldur
raka húðarinnar.
Við matargerð má skera þær
niður og setja í salatið eða narta í
þær einar og sér eða með dýfu.
Viðurkenndu
áhyggjurnar
Það upplifa allir áhyggjur og
streitu á einhverjum tímapunkti á
lífsleiðinni. Það eru nokkrar leið­
ir til að róa hugann og minnka
áhyggjurnar og ein þeirra er að
viðurkenna þær og gera áþreifan­
legar. Á vefsíðu Opruh Winfrey
segir dr. Oz að gott ráð sé að eyða
15 mínútum á dag í að búa til
lista yfir 10 stærstu áhyggjuefnin
eða færa inn í dagatal stressandi
viðburði. Með þessu nærðu að
skipuleggja og ná tökum á hverju
vandamáli fyrir sig og þau verða
ekki að óyfirstíganlegri stærð.
M
ekkín Silfá Karlsdóttir
er 14 ára gömul Súðar­
víkurmær. Hún hefur
farið fjórum sinnum í
hjartastopp síðan hún
fékk bjargráðinn fyrir tveimur og
hálfu ári. Hún var yngsta barn á Ís­
landi til þess að gangast undir slíka
aðgerð. Hún hefur komist langt á
húmornum og gerir iðulega grín
að aðstæðum sem fylgja veikind­
um sínum.
„Ég var á Ísafirði með vinkonu
minni og var að fara í skíðalyftu
þegar ég fann að það var eitthvað
að en við ákváðum að fara aðra
ferð. Í seinni ferðinni fann ég það
sama en þá var það of seint og ég
skutlaði mér úr lyftunni til að fólk
slasaði sig ekki þegar ég myndi félli
niður.“
Er umhugað um aðra
„Vinkona mín skalf og nötraði
eftir lyftuferðina á Ísafirði en mér
fannst aðallega leiðinlegt að allir
skyldu hafa séð mig í þessum að­
stæðum,“ segir Mekkín.
En hvernig lýsir þetta sér? Verð­
ur hún ekki hrædd og fylgir þessu
ekki mikill kvíði?
„Ég hef ekki tíma í að vera hrædd
þegar þetta er að gerast. Ég finn að
hjartað byrjar að slá óreglulega og
ég missi mátt í líkamanum og hryn
niður. Síðan dett ég út í smá stund
á meðan bjargráðurinn er að koma
hjartanu í gang aftur. Ég verð mjög
þreytt eftir þetta og er langan tíma
að jafna mig og ná þreki aftur. Eftir
hvert skipti tekur það mig lengri
tíma að jafna mig. Í hvert skipti
sem ég fæ stuð þá styttist líftími
minn en læknar mínir segjast ekki
vita hversu mikið – en það styttist.“
Hjartastopp númer fjögur
Mekkín var stödd í Reykjavík þegar
hún lenti í því að fá hjartastopp
þann 30. október síðastliðin.
„Ég var með vinkonu minni og
við vorum að missa af strætó og
nenntum ekki að bíða eftir næsta
sem átti að koma eftir 11 mínútur.
Vinkona mín byrjaði að hlaupa
á eftir honum og náði að stoppa
hann þangað til að ég kæmi að
honum. Ég gekk að honum því ég
má ekki hlaupa vegna hjartasjúk­
dómsins.
Þegar ég kom að honum þá
stressaðist ég upp því allir voru að
horfa á mig úr strætisvagninum.
Ég fann að eitthvað var að gerast
og barði á hurðina á vagninum og
kallaði „hjartastopp“.“
Má ekki stressast upp
„Meira man ég ekki fyrr en ég rank­
aði við mér þar sem að bílstjórinn
var að reyna að ná sambandi við
mig. Ég hafði runnið að hluta til
undir vagninn og þar komu kona
og maður að mér sem hjálpuðu
mér að standa upp og hringdu á
sjúkrabíl. Þau biðu með mér og
vinkonu minni á meðan sjúkrabíll­
inn var á leiðinni. Það komu líka
tveir lögreglubílar og allt varð
mjög dramatískt. Vinkona mín
fékk sjokk vegna hræðslu en hún
svaf ekkert um nóttina. Hún hélt í
fyrstu að ég hafði verið að grínast
þegar ég kallaði „hjartastopp“.
Á leiðinni í sjúkrabílnum var
ég ekki stressuð nema að því leyti
að ég hafði áhyggjur af því að hafa
gleymt að þakka bílstjóranum og
fólkinu fyrir aðstoðina.“
Mekkín var flutt á Barnaspítala
Hringsins þar sem hún var rann­
sökuð. Henni var gefinn annar tími
morguninn eftir þar sem hún hitti
hjartalækni sinn. Í þeirri heimsókn
fékk hún á sjá línurit sem bjargráð­
urinn hafði skráð um atvikið og þar
mátti glögglega sjá alvöru málsins.
Ekki skilningur
Mekkín hefur ekki alltaf notið
skilnings í skólanum. Henni hefur
hefur sárnað skilningsleysið oftar
en einu sinni.
„Ég má ekki vera með símann
minn á mér í skólanum, en fyrir
mér er síminn öryggistæki. Ég verð
að hafa hann á mér til þess að geta
látið mömmu mína vita ef eitthvað
kemur upp á. Í eitt skiptið þá lagð­
ist ég niður því ég fann fyrir óreglu­
legum hjartslætti og kallaði en
engin heyrði í mér. Í annað skipt­
ið var ég að hjóla heim og þurfti að
leggjast í götuna því ég fann að ég
var að detta út. Í þessi skipti hefði
síminn komið sér vel.“
Guðrún Long, móðir Mekkínar,
segir að bjargráðurinn hafi sann­
að sig. „Án hans væri spurning um
hvort að Mekkín væri á lífi í dag,“
segir Guðrún.
Guðrún er einnig með bjargráð,
en þetta er ættgengur sjúkdómur.
Amma Mekkínar og móðursystir
eru komnar með bjargráð en fimm
frændsystkin til viðbótar ganga
með þennan hjartasjúkdóm sem
heitri Long QT Syndrome. Þær
mægður segjast vera bjartsýnar að
eðlisfari og taki þessu af æðruleysi.
„Þetta er verkefni sem við verð­
um að takast á við í sameiningu.“ n
Fjögur hjartastopp
n Mekkín væri varla hér til frásagnar ef ekki væri fyrir bjargráðinn
Á Barnaspítalanum Eftir
hjartastopp númer fjögur.
Mekkín Silfá Hún fer
áfram á gleðinni og segist
ekki hafa tíma til þess að
vera hrædd. Mynd Sigtryggur Ari
Hvað gerir bjargráðurinn?
n Bjargráðurinn er forritaður til að grípa inn í með hraðri örvun eða rafstuði þegar hjartsláttur
fer úr skorðum. Bjargráðurinn er stilltur á efri og neðri mörk púlsins. Oft er fólk sett á lyfjameð-
ferð til að halda hjartslætti hæfilega hröðum. Þú getur alltaf beðið hjúkrunarfólk eða lækninn
þinn að útskýra betur hvað þar er um að ræða .
n Ef þú færð hjartsláttarkast geymir bjargráðurinn allar upplýsingar, bæði um hjartsláttinn
og eins hvernig bjargráðurinn hefur brugðist við. Þessar upplýsingar er síðan hægt að lesa með
aðstoð sérstaks tölvubúnaðar.
n Ef bjargráðurinn skynjar að hjartsláttur þinn verður óeðlilega hraður þá grípur hann inn í og
fær hjartað til að slá eðlilega aftur.
n Við sleglahraðtakt, þegar hjartslátturinn verður allt að 150–300 slögum á mínútu get-
ur bjargráðurinn gefið frá sér hraða raförvun sem oft nægir til að stöðva sleglahraðtaktinn.
Stundum er þó ekki unnt að rjúfa sleglahraðtakt á þennan hátt. Þá gefur bjargráðurinn frá sér
rafstuð sem fær hjartað til að slá eðlilega aftur.
n Ef hjartslátturinn verður of hægur örvar bjargráðurinn hjartað eins og venjulegur gangráður
og viðheldur eðlilegum hjartslætti.
n Bæði forritunin á bjargráðnum og aflesturinn fer þannig fram að lítill nemi, sem tengdur er
við tölvu, er lagður yfir bjargráðinn utan á húðinni .
Íris Björk Jónsdóttir
blaðamaður skrifar iris@dv.is