Dagblaðið Vísir - DV - 28.01.2014, Blaðsíða 12

Dagblaðið Vísir - DV - 28.01.2014, Blaðsíða 12
12 Fréttir Vikublað 28.–30. janúar 2014 Engin tengsl við öryggissveitir Ísland studdi þjálfunaráætl- un Atlantshafsbandalagsins, NATO, í Írak annars vegar með framlagi í sjóð sem greiddi ferðakostnað og uppihald Íraka sem fengu þjálfun utan heima- lands síns og hins vegar með því að leggja til upplýsinga- fulltrúa á árunum 2005–2007. Heildarframlög vegna þessa hlaupa á tugum milljóna króna. Því er hins vegar hafnað að Ís- land hafi tekið þátt í að fjár- magna írakskar öryggissveitir sem gerst hafi sekar um mann- réttindabrot. Þetta kemur fram í svari Gunnars Braga Sveinssonar ut- anríkisráðherra við fyrirspurn Birgittu Jóns- dóttur, þing- konu Pírata. Í svarinu er kostnaður við ferðakostn- að Írakanna sagður hafa verið 300 þúsund evr- ur á tveggja ára tímabili. Kostnaður vegna upplýsinga- fulltrúa hafi samtals numið 26,65 milljónum króna á þrem- ur árum, mest árið 2007. DV hefur áður fjallað um öryggissveitirnar en í ítarlegri fréttaskýringu blaðamanns á vefnum Truthout, sem byggði á sendiráðsskjölum Wikileaks og fyrri umfjöllun The Guardian, kom fram að að hluti af þjálf- unarverkefni NATO í Írak hafi verið þjálfun pyntingasveita. „Ekki hefur verið óskað eftir frekari upplýsingum frá Atl- antshafsbandalaginu um starf- semi íröksku öryggissveitanna þar sem engar upplýsingar hafa komið fram, sem ráðuneytinu er kunnugt um, sem benda til þess að þjálfunarverkefni Atlantshafsbandalagsins hafi stutt við pyndingar eða önn- ur mannréttindabrot á vegum írakskra öryggissveita,“ segir í svarinu. „Meginmarkmið þjálfunar- verkefnisins var að efla þekk- ingu og getu hers og lögreglu í Írak til að tryggja öryggi al- mennra borgara og stjórnvalda. Einnig kom skýrt fram í að- gerðaáætluninni að verkefnið yrði framkvæmt í samræmi við alþjóðalög og mannréttinda- og mannúðarlög,“ segir í svari við því hvaða upplýsingar ís- lensk stjórnvöld hafi fengið um hvernig fjárframlögunum vegna verkefnisins yrði varið og í hverju þjálfun og starf öryggis- sveitanna fælist. Í skjölum sem Wikileaks birti árið 2010 um Írakstríðið kom meðal annars fram að það væri stefna Bandaríkjanna og NATO að bregðast ekki við fréttum af pyntingum öryggissveita Íraks. Í staðinn var haldið ítarlegt bók- hald um pyntingarnar og þær aðferðir sem þær beittu. Í þess- um gögnum kom meðal annars fram að fangar voru barðir með þungum köplum, borað var í hnéskeljar þeirra, pissað á þá og þeir áreittir kynferðislega. Gunnar Bragi Sveinsson Vék sér undan spurningunum Hanna Birna Kristjánsdóttir reiddist þingmönnum í umræðu um trúnaðarbrestinn H anna Birna Kristjáns- dóttir innanríkisráðherra reiddist þingmönnum sem spurðu um trúnaðarbrest- inn gagnvart hælisleit- endunum Tony Omos og Evelyn Glory Joseph í sérstakri umræðu á Alþingi á mánudag. Þá vék hún sér undan helstu spurningunum sem fyrir hana voru lagðar en ítrekaði fyrri svör sín um að ekkert benti til þess að gögnum hefði verið lekið út úr ráðuneytinu. Þingmenn stjórnarandstöðunn- ar gagnrýndu innanríkisráðherra harðlega, undruðust viðbrögð hennar í málinu og hvöttu hana til að gera hreint fyrir sínum dyrum. Tveir þingmenn Framsóknarflokks- ins og Ragnheiður Ríkharðsdóttir, þingflokksformaður Sjálfstæðis- flokksins, komu Hönnu Birnu til varnar. Minnisblöð um ástamál Bjarkey Gunnarsdóttir, þingkona Vinstri grænna, óskaði eftir svör- um við því hvers vegna rekstrar- félag stjórnarráðsins, sem sér að mestu leyti um skráningar á at- vinnuleyfum og fasteignum, væri látið athuga jafn alvarlegt mál og umræddan leka á trúnaðarupplýs- ingum. „Með hvaða hætti fór þessi athugun fram? Ýmsum hætti, segir hæstvirtur ráðherra en það er ekki eðlilegt að stjórnarráðið athugi sig sjálft að mínu viti,“ sagði Bjarkey. Þá benti hún á að ráðuneytið hafi fullyrt að trúnaðargögn um Tony Omos hafi einungis farið til aðila sem lögum samkvæmt eiga rétt á þeim enda þótt Morgunblað- ið segist hafa minnisblað innan- ríkisráðuneytisins um Tony Omos undir höndum. „Telur ráðuneytið að fullyrðing Morgunblaðsins sé röng? Hvers vegna hefur ráðu- neytið ekki farið fram á leiðréttingu hjá blaðinu? Hér er um trúverðug- leika hæstvirts ráðherra að ræða,“ sagði Bjarkey en fékk engin svör frá Hönnu Birnu. Þá sagði hún að mál- ið vekti upp spurningar um hvort al- gengt væri að ráðuneytið léti útbúa minnisblöð um ástamál hælisleit- enda þar sem fyrrverandi elskhugar væru nafngreindir. „Eru þetta eðlileg vinnubrögð?“ Eins og DV hefur greint frá er að finna persónuupplýsingar um fjórar manneskjur í skjalinu. Gísli Freyr Valdórsson, aðstoðarmaður Hönnu Birnu, viðurkenndi í sam- tali við DV í nóvember að aug- ljóslega hefði trúnaðarupplýsing- um verið lekið út úr ráðuneytinu. „Það hefur ekkert komið fram sem bendir til þess að ávirðingarnar sem bornar voru á Tony Omos eigi sér stoð í raunveruleikanum. Kem- ur til greina að endurskoða hælis- umsókn hans?“ spurði Bjarkey auk þess sem hún minntist á að mað- urinn hefði verið fluttur úr landi í skjóli nætur án vitneskju lög- manns. „Eru þetta eðlileg vinnu- brögð að mati ráðherrans?“ sagði hún auk þess sem hún spurði hvort hælisleitendurnir hefðu ver- ið beðnir afsökunar á trúnaðar- brestinum með formlegum hætti. Hanna Birna svaraði ekki spurn- ingum Bjarkeyjar. Mörður með minnisblaðið Mörður Árnason, varaþingmaður Samfylkingarinnar, sagðist hafa minnisblað innanríkisráðuneyt- isins undir höndum og benti á að skjalið bæri öll merki þess að vera samið þar. „Úr því hæstvirtur innan ríkisráðherra hefur ekkert að fela, þá á hæstvirtur innanrík- isráðherra ekki að fela neitt,“ sagði hann og bætti við: „Það er ekki nóg fyrir hæstvirtan innanríkisráðherra að láta ráðuneytið rannsaka ráðu- neytið eða rekstrarfélag stjórnar- ráðsins rannsaka stjórnarráðið.“ Sagði Mörður að efni, stíll og áferð minnisblaðsins sýndu að það væri augljóslega úr ráðuneytinu komið eða frá undirstofnunum þess. „Ef þetta minnisblað er ekki búið til í innanríkisráðuneytinu eða undir- stofnunum þess, þá er þetta ákaf- lega góð fölsun, en hverjum er í hag að falsa slík mál?“ sagði hann. Helgi Hrafn Gunnarsson, þingmað- ur Pírata, undraðist að innanríkis- ráðuneytið hefði ekki kært málið til lögreglu. Reiddist og kvartaði undan umræðunni Hanna Birna hefur ítrekað gagn- rýnt að rætt sé um trúnaðarbrest- inn. Í desember ávítti hún Birgittu Jónsdóttur, þingkonu Pírata, í bakherbergjum þingsins fyrir að hafa spurt um málið í óundirbún- um fyrirspurnatíma. Stuttu síðar urðu þingmenn vitni að því þegar ráðherrann reyndi að sannfæra Katrínu Jakobsdóttur, formann Vinstri grænna, um að hætta við að leggja fram fyrir spurn vegna máls- ins. Þessi tregða til að ræða mál- ið með yfirveguðum hætti birtist enn einu sinni í þingumræðunum á mánudag. Eftir að þingmenn stjórnarandstöðunnar höfðu beðið um fullnægjandi svör steig Hanna Birna upp í ræðustól og hélt mik- inn reiðilestur yfir þingheimi. Með- al annars sagði hún málflutning stjórnarandstöðunnar snúast um pólitík en ekki hag hælisleitenda. „Nú er málið í kæruferli, það er hinn löglegi eðlilegi farvegur, en áfram halda menn að tala um mál- ið. Áfram halda menn því að bera fram ásakanir í garð fólks sem lýtur að þessu máli,“ sagði hún. Þá hvatti hún Mörð Árnason til að upplýsa um það hvaðan hann hefði fengið minnisblaðið og sagði fjölmiðla og aðra vitna stöðugt í skjal sem ekki væri sambærilegt þeim gögnum sem fundist hefðu í ráðuneytinu. Í ljósi þess að Valgerð- ur Bjarnadóttir hafði, í fyrri ræðu sinni, vitnað í samtal af fundi stjórn- skipunar- og eftirlitsnefndar, sagði Hanna Birna: „Ég held að Valgerður Bjarnadóttir, talandi um trúnað, ætti að læra að virða hann sjálf.“ Þá velti hún því fyrir sér hvort umfjöllun- in um lekamálið þjónaði þeim til- gangi að koma í veg fyrir breytingar á útlendingalöggjöfinni. n „Ef þetta minnis- blað er ekki búið til í innanríkisráðuneytinu eða undirstofnunum þess, þá er þetta ákaf- lega góð fölsun. Jóhann Páll Jóhannsson johannp@dv.is Varði ráðherra Ragnheiður Rík- harðsdóttir er eini þingmaður Sjálf- stæðisflokksins sem stökk Hönnu Birnu til varnar. Mynd SiGtRyGGuR ARi Krafin svara Hanna Birna Krist- jánsdóttir vék sér undan helstu spurningunum sem þingmenn báru upp í sér- stakri umræðu um trúnaðarbrestinn. Mynd SiGtRyGGuR ARi

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.