Dagblaðið Vísir - DV - 28.01.2014, Blaðsíða 23

Umræða Stjórnmál 23Vikublað 28.–30. janúar 2014
Sandkorn
Níu vikur til að svara
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
forsætisráðherra gat ekki svarað
Árna Páli Árnasyni, formanni Sam­
fylkingarinnar, þegar hann spurði
út í hverjum skuldaaðgerðir ríkis­
stjórnarinnar myndu gagnast.
Árni Páll lagði níu spurningar,
sem ekki fengust svör við, fyrir
Sigmund í þinginu. Hann ætlar þó
ekki að gefast upp og hefur ósk­
að eftir skýrslu um nákvæmlega
það sama. Sigmundur hefur nú
níu vikur til að koma fram með
skýrslu um skuldaaðgerðirnar og
hverjum þær gagnast en ólíklegt
er að ráðuneytið verði nokkru nær
um hverjum aðgerðirnar gagnast
að þeim tíma liðnum en beðið er
eftir upplýsingum um umfangs­
mikla gagnasöfnun Hagstofunnar.
Óheppin
Vinsældir ríkisstjórnarinnar hafa
dalað talsvert frá því að kosið var
í vor og hefur forsætisráðherrann
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
þurft að svara fyrir gagnrýni á allar
stærstu tillögur sínar og stjórnar­
innar. Núna síðast tillögur nefnd­
ar sem hann skipaði um afnám
verðtryggingar en nefndin telur
ekki hægt að afnema hana fyrr
en seinna. Ágúst
Ólafur Ágústsson,
fyrrverandi vara­
formaður Sam­
fylkingarinnar og
starfsmaður í for­
sætisráðuneytinu
á tíma vinstrist­
jórnarinnar, virðist hafa samúð
með þjóðinni vegna forsætisráð­
herrans. „Mikið finnst mér við
öll, hvort sem við erum til vinstri
eða hægri, vera óheppin með for­
sætisráðherra,“ skrifaði hann á
Facebook­síðu sína á mánudag.
Væringar í VG
Vinstri græn undirbúa sig undir
kosningabaráttuna í borginni líkt
og aðrir. Ellefu bjóða fram krafta
sína prófkjöri flokksins í Reykja­
vík. Ekki er þó endilega samhug­
ur í fólki en margir í flokknum
eru óánægðir með stöðuna og
stefnuna. Einn þeirra er Þorleifur
Gunnlaugsson varaborgarfulltrúi
sem ætlar ekki að bjóða sig fram
aftur. Fleiri innan flokksins íhuga
nú stuðning sinn við framboðið
og eru uppi hugmyndir um að
leggja frekar nafn sitt við róttækari
vinstriflokk en VG.
Gagnast þeim best sem hafa það best
Verðtryggingartillögur stjórnarinnar ýta fólki út á leigumarkað
Þ
ær takmarkanir á verðtryggðri
lántöku sem lagðar eru til í ný­
birtri skýrslu sérfræðingahóps
á vegum forsætisráðuneytis­
ins verða líklega til þess að minnka
verulega eða loka alveg á aðgang
ungs fólks og lágtekjufólks að lánsfé
til íbúðarkaupa. Það stendur í skýr­
slunni. Þessir aðilar eiga þess í stað
að leita út á leigumarkaðinn eða búa
lengur í foreldrahúsum, eins og stend­
ur líka í skýrslunni. Hvergi í Evrópu er
ávöxtun leigusala jafn mikil og hér
á landi, samkvæmt greiningu sem
Arion banki gerði í sumar og fjallað
var um í Fréttablaðinu, og gera má því
ráð fyrir að lágtekjufólk þurfi að fara í
minna og ódýrara húsnæði fyrir vikið.
Í skýrslu nefndarinnar er tekið
dæmi um fólk með 100 þúsunda
króna greiðslugetu á mánuði. Án
annarra takmarkandi þátta ræður
það við að greiða af 27 milljóna króna
verðtryggðu jafngreiðsluláni til fjör­
tíu ára. Eftir breytingarnar sem lagðar
eru til getur sama fólk hins vegar að­
eins ráðið við afborganir af 16 millj­
óna króna láni, eða níu milljónum
lægra láni. Óverðtryggðu lánin eiga að
vera ódýrari þegar á heildina er litið
en róðurinn erfiðari til að byrja með.
Auðvitað hljómar það miklu betur að
borga minni heildarsummu en meiri.
Þegar maður er hins vegar að borga af
láni, eða hvaða mánaðarlegu greiðsl­
ur sem er, skiptir fyrst og fremst máli
að geta borgað í hverjum mánuði. Ef
það er ekki hægt skiptir engu hversu
mikið þú gætir sparað ef þú
værir bara aðeins ríkari.
Mótvægisaðgerðirnar
sem lagðar eru til eru óljós­
ar eða gagnast líklega ekki
þeim sem þurfa mest á að
halda. Ein mótvægisað­
gerðin felst í því að bíða og
sjá hvað annar hópur á veg­
um stjórnarinnar leggur til
varðandi framtíð húsnæð­
ismála. Þetta er algjörlega
óútfært og enginn vissa
fyrir því að sá hópur komi
með lausnirnar sem þarf til að gera
leigumarkaðinn hæfan til að taka á
móti öllu þessu fólki án þess að leigu­
verð hækki í takt við stóraukna eftir­
spurn. Önnur mótvægisaðgerð er að
gefa fólki færi á að greiða séreignarlíf­
eyrissparnað inn á lánin í ákveðinn
tíma. Þeir sem tilheyra þessum hópi
sem um ræðir að hjálpa eru alls ekki í
stöðu til að leggja mikinn sparnað inn
í séreignarlífeyrissjóð
til að byrja með og það
mun ekki breytast þó
peningarnir eigi að fara í
steypu en ekki sjóð.
Staðan eins og hún
blasir við núna er þannig
að ungt fólk og tekjulágir
þurfa að fara í dýrara
húsnæði á almennum
leigumarkaði, en íbúðar­
eigendur sem ekki hafa
verið í sérstökum vanda
með lánin sín fá pen­
inga frá ríkinu í sanngirnisbætur fyrir
verðbólgu. Boðaðar verðtryggingar­
breytingar og skuldaniðurfellingar
eru til þess fallnar að gera mest fyrir
þá sem best hafa það. n
Hópurinn Sérfræðingar á vegum forsætisráðuneytisins vilja setja takmarkanir á hvaða lán geta verið verðtryggð en leggja ekki til afnám verðtryggingar. MyND SiGtryGGur Ari
T
ekist hefur verið á um hvort
samþykkja eigi fríverslunar­
samning við Kína sem
undirritaður var á síðasta
kjörtímabili. Samningurinn
er umdeildur vegna stöðu mann­
réttindamála í Kína. Birgitta Jóns­
dóttir, þingmaður Pírata, er í hópi
þeirra sem barist hafa gegn full­
gildingu samningsins og hefur sagst
hafa fyllst skelfingu þegar hún kynnti
sér framferði kínverskra stjórnvalda
og fyrirtækja í þeim löndum þar sem
samningar hafa verið gerðir. Viðræð­
ur um samning á milli Íslands og
Kína hófust árið 2007 en lauk á síð­
asta ári en ekkert er talað um mann­
réttindi í samningnum.
Fæstir þræta fyrir mannréttinda­
brot Kínverja og hefur það komi til
umræðu á fundum, meðal annars
í tengslum við undirritun samn­
ingsins. Brynjar Níelsson, þingmað­
ur Sjálfstæðisflokksins, telur hins
vegar samninginn geta bætt mann­
réttindin. „Væri nú ekki hollt fyrir
okkur að líta í eigin barm í stað yfir­
lætis og hroka gagnvart lögum og
menningu annarra þjóða? Og er
til einhver betri aðferð til að bæta
mannréttindi í Kína en frjáls við­
skipti?“ spyr þingmaður í stöðuupp­
færslu á Facebook­síðu sinni.
Meðal þeirra sem lýst hafa sig
andsnúna fríverslunarsamningn­
um er Alþýðusamband Íslands. Var
það gert á grundvelli mannréttinda­
brota alþýðulýðveldisins. „Fyrir ligg­
ur að kínversk stjórnvöld viðurkenna
ekki mannréttindi og hafa áratug­
um saman hunsað grundvallar­
samþykktir Alþjóðavinnumála­
stofnunarinnar og þannig meinað
launafólki að stofna frjáls stéttarfé­
lög til að semja um sín kjör,“ sagði í
yfirlýsingu ASÍ vegna samningsins.
Samningurinn er sá fyrsti sem
Kína gerir við evrópskt ríki. n
Mannréttindi bætt með fríverslun
Tekist á um fríverslunarsamning Íslands við Kína
Fyrsti samningurinn Fríverslunarsamningur Íslands og Kína er sá fyrsti sem alþýðulýð-
veldið gerir við evrópskt ríki.
J
óhanna María Sigmunds­
dóttir, þingkona Fram­
sóknarflokksins, er sá
þingmaður allsherjar­ og
menntamálanefndar sem
mætt hefur minnst á nefndar­
fundi. Hún var einnig sá þingmað­
ur sem talað hafði minnst þegar
DV kannaði ræðutíma þingmanna
úr ræðustól á Alþingi á yfirstand­
andi þingi. Hún vermir því topp­
sætið á báðum þessum listum.
Þrettán fjarvistir
Samkvæmt upplýsingum úr
fundargerðum allsherjarnefndar­
innar sem birtar eru á vef Alþing­
is kemur fram að hún er sá þing­
maður sem hefur hvað flestar
fjarvistir án þess að kalla inn vara­
mann en flestar þeirra eru óút­
skýrðar. Athygli vekur að Jóhanna
María mætti vel á sumarþinginu
en þegar hausta tók fór kom­
um hennar á nefndarfundina að
fækka. Hún er með tólf skráðar
fjarvistir án þess að kalla inn vara­
mann, samkvæmt gögnunum. Þar
að auki hefur hún einu sinni kallað
inn varamann. Þrjár fjarvistanna
eru vegna annarra þingstarfa en
níu eru óútskýrðar. Allar nema ein
fjarvist eru á tímabilinu október til
desember 2013.
Eini nefndarmaðurinn sem
kemst nálægt Jóhönnu Maríu í
fjarvistum er formaður nefndar­
innar Unnur Brá Konráðsdóttir,
þingkona Sjálfstæðisflokks­
ins. Hún er níu sinnum skráð
fjarverandi án þess að kalla
inn varamann en þar af eru sjö
fjarvistir vegna þingstarfa erlend­
is, ein af persónulegum aðstæð­
um og ein óútskýrð. Þá hefur hún
þrisvar sinnum kallað til vara­
mann í sinn stað.
Mikið erlendis
Jóhanna María segir fjarvist­
irnar útskýrast af öðrum
verk efnum. „Til dæmis er
ég í Íslandsdeild Norður­
landaráðs og ég hef verið
erlendis í næstum hverj­
um mánuði. Fundirnir
eru oftast á virkum dög­
um úti og það hittir
þannig á að ég er er­
lendis,“ segir hún í
samtali við blaða­
mann um fjarvistirn­
ar. Hún hefur engin
svör við því af hverju
hennar fjarvistir eru
óútskýrðar í gögnum
þingsins. „Þetta eru
ýmist veikindi, aðr­
ir fundir, bara allur
pakkinn.“
Óvart á þingi
Jóhanna María
er yngsti þing­
maður sem
kjörinn hefur
verið á Al­
þingi.
En
hvernig endaði hún á þingi? „Við
bjuggumst ekki við svona
rosa­
lega góðu gengi og maður er bara
ennþá að reyna að ná þessu,“
sagði hún að loknum kosning­
um í apríl eftir að ljóst var að hún
hefði náð inn. Jóhanna bauð sig
fram eftir að hafa setið nám­
skeið í stjórnmálaskóla Fram­
sóknarflokksins en hún
gekk í flokkinn sumarið
fyrir kosningarnar. Í sam­
tali við Mbl.is sagðist
hún ekki hafa reiknað
með að ná kjöri og að
hún hafi ekki gengið
með þingmanninn í
maganum, eins og
sagt er um þá sem
eiga sér draum
um að komast á
þing. n
Yngsti þingmaður sögunnar með óútskýrðar fjarvistir
Mætir verst og talar minnst
Aðalsteinn Kjartansson
adalsteinn@dv.is
Óvart Segja
má að Jóhanna
María hafi óvart
lent á þingi en
hún reiknaði
ekki með að
ná sæti.