Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.2014, Blaðsíða 19

Fréttir 19Helgarblað 14.–17. mars 2014
S
alur 101 í Héraðsdómi
Reykjavíkur var þéttsetinn á
fimmtudag þegar aðalmeð-
ferð í svokölluðu „shaken-
baby“-máli fór fram. Þar hef-
ur verið ákærður Scott James Carcary,
faðir fimm mánaða telpu sem lést
þann 17. mars 2013. Hann er ákærð-
ur fyrir stórfellda líkamsárás með því
að hafa hrist dóttur sína svo harkalega
að hún hlaut blæðingar og þrýsting
í heila sem leiddu hana til dauða.
Fyrir dóminn komu vitni, bæði for-
eldrar telpunnar og sérfræðingar auk
annarra sem tengjast málinu. Þing-
haldið var lokað er móðir barnsins
bar vitni, en aðrir hlutar þinghaldsins
voru opnir almenningi og var ljóst að
mikill áhugi er á málinu.
Voru ein
Fyrir dómi kom fram að daginn
örlagaríka, þann 17. mars í fyrra, hafi
móðir barnsins farið til vinnu rétt fyrir
klukkan sex um kvöldið. Hér á eftir
kemur fram atvikalýsing eins og hún
birtist í skýrslutöku vitna fyrir hér-
aðsdómi. Þar kom fram að fyrr þenn-
an sama dag höfðu þau fjölskyldan
rætt við móður Scotts í Skype-sam-
tali. Fyrir dómi sagði móðir Scotts að
þau hefðu virst venjuleg, telpan hefði
verið kát og glöð. Undir lok samtalsins
hefði litla telpan byrjað að gráta. En þá
fór móðir hennar niður með barnið á
neðri hæð íbúðarinnar og gaf henni
brjóst og svæfði hana. Stuttu áður
höfðu þau tekið myndir af telpunni,
þar sem hún var kát og glöð.
Scott var á efri hæð íbúðarinnar á
meðan barnsmóðir hans hafði sig til.
Hann var í tölvunni. Þegar móðirin
fór til vinnu fór hann niður til barns-
ins sem vaknaði fljótlega. Telpan var
óvær og grét og segist Scott hafa þess
vegna farið með hana í göngutúr í 10–
15 mínútur, en oftast tókst honum að
róa barnið með því að ganga með það.
Stuttu áður en þau fóru út að ganga
hringdi móðir barnsins og heyrði í
því. Barnið grét í göngutúrnum og grét
enn þegar þau komu heim.
Reyndi að hugga hana
„Ég snéri aftur heim og reyndi að
hugga hana og róa. Ég tók eftir því að
hún var hætt að gráta eins hátt og hún
hafði gert og hún var hreyfingarlítil. Ég
veit ekki hversu lengi hún hafði verið
þannig, hreyfingarlítil, því hún lá á öxl
minni. Ég tók eftir því að hljóðin sem
komu frá henni voru óvenjuleg, ég
reyndi að ná til hennar en hún brást
ekki við. Ég reyndi að ná sambandi við
hana en það gekk ekki. Þegar ég varð
þessa var þá fór ég til nágranna og
bað þá að hringja eftir aðstoð,“ sagði
Scott fyrir dómnum á föstudag. Ekkert
hefur komið fram hvenær nákvæm-
lega barnið hlaut áverkana og faðir
þess neitar staðfastlega sök.
Berfættur og hræddur
Nágrannar greindu frá því að Scott
hefði komið yfir til þeirra, berfættur og
augljóslega í miklu uppnámi, hrædd-
ur og vissi ekki hvað var að barninu.
„Ég kom fram og þar var Scott með
hana í fanginu. Hann var í uppnámi
og sagði „What's wrong with her“,“
sagði nágrannakonan um það sem
gerðist þegar feðginin komu yfir í
íbúðina. Kallað var eftir aðstoð lækna
sem komu og sóttu feðginin.
Mjög slösuð
Á sjúkrahúsinu var ljóst að barnið var
illa statt og lífshættulega slasað. Hún
fór fyrst á Barnaspítala Hringsins en
var síðar flutt á Landspítalann í Foss-
vogi til að fara í bráðaaðgerð. Þar tóku
við henni svæfingalæknir og heila- og
taugasérfræðingur. Barnið var með-
vitundarlaust þegar það kom þangað.
Fyrir aðgerðina var ljóst að mikill
þrýstingur var á höfði barnsins og
miklar blæðingar, en það sást á sneið-
myndum. Við aðgerðina kom í ljós
að þessi mikli þrýstingur var af völd-
um mikilla blæðinga og að bláæða-
tengingar höfðu farið í sundur. „Þetta
voru miklar blæðingar fyrir þennan
litla kropp,“ sagði Ingvar Hákon Ólafs-
son, heila- og taugasérfræðingur og
bætti við: „Ef það sem gerðist hefur
rofið þær allar (bláæðatengingarnar)
í einu hefur það verið mikið högg og
mikill þrýstingur.“
Við krufningu komu í ljós, það sem
virtust vera, eldri blæðingar á heila
barnsins. Raunar er erfitt að segja til
um hvenær þær blæðingar áttu sér
stað, þær gætu jafnvel verið nýjar. Að
auki var barnið með gömul beinbrot,
brotinn sköflung og brotið rifbein
vinstra megin. Þessir áverkar eru að
mestu óútskýrðir.
Mínútur
Bæði heila- og taugasérfræðingnum
og réttarmeinafræðingi bar saman
um að barn sem hefði hlotið slíka
áverka hefði mjög fljótlega sýnt af sér
einkennilega hegðun, orðið slappt og
jafnvel meðvitundarlaust. Meira að
segja ófaglært fólk hefði gæti séð að
ekki væri í lagi með barnið.
„Miðað við útlit blæðingarinnar þá
get ég ekki með nokkru móti séð ann-
að en að sú blæðing og hennar líðan
hafi versnað mjög fljótt eftir það sem
gerðist, og þá er ég að tala um ein-
hverjar mínútur,“ sagði Ingvar. Hann
sagði að í aðgerðinni hefði orðið ljóst
að: „Það sem hafði gerst var henni
ofviða.“ Réttarmeinafræðingurinn
Regina Preuss tók í sama streng.
„Allir þeir áverkar sem hér hefur
verið lýst passa við að barnið hafi ver-
ið hrist. Áverkarnir passa við dæmi-
gerðan ungbarnahristing,“ sagði hún.
Er hægt að hrista barn óvart, eða af
gáleysi? spurði Sigríður Friðjónsdótt-
ir saksóknari, réttarmeinafræðinginn.
„Nei, það er útilokað. Hér er um
að ræða svo massífa áverka að það er
ekki neinn möguleiki að þeir hafi get-
að orðið til í gáleysi, leik eða minni-
háttar pústra, hvað þá slysi í dags-
ins önn. Það þarf miklu ákveðnari og
kraftmeiri áverka til að þetta geti átt
sér stað,“ sagði Regina.
Harmi sleginn
Foreldrum stúlkunnar var tjáð í hvað
stefndi og sama kvöld lést telpan. Fað-
ir hennar greindi frá því að honum
hefði reynst erfitt að skilja hvað var að
gerast þar sem upplýsingarnar voru
allar á ensku. „Ég var harmi sleginn,“
sagði hann. Læknar sögðu að hann
hefði verið þögull en augljóslega
sleginn.
Neitar sök
Scott neitar því að bera ábyrgð á
dauða dóttur sinnar og segist ekki
geta ímyndað sér hver geri það. „Ég vil
ekki segja hver gerði það og get ekki
tjáð mig um hver kann að hafa gert
þetta. Ég get ekki bent fingri á neinn
sem gæti hafa gert eitthvað án þess
að hafa verið sjálfur viðstaddur,“ sagði
Scott. Um áverka dóttur sinnar hafði
hann þetta að segja: „Ég er ekki læknir
svo ég get ekki getið mér til um það.
Það er greinilegt að barnið hafði hlot-
ið áverka, en ég gat ekki sagt til um
hvort þeir væru nýir eða eldri. En það
er greinilegt að hún varð fyrir áverkum
á heila. Áverkar á [nafn barns] bera
vott um að það hafi verið haldið fast
um það og það hrist.“
Erfitt samband
Í skýrslutökunni greindi hann frá því
að samband og barnsmóður hans
hefði verið erfitt og stirt. Hann sagði
hana hafa verið þunglynda. „Hún var
döpur varðandi vissa hluti en ég þekki
ekki svo vel til þunglyndis að treysta
mér til að tjá mig um það,“ sagði Scott.
Hann sagðist hafa rætt við barnsmóð-
ur sína, tvisvar sinnum, um alvarleika
þess að hrista kornabörn. Það hefði
verið að hennar frumkvæði. „Hún
hafði sagt mér frá því að hún væri
þunglynd og að hún hefði stundum
fundið þörf til þess að hrista barnið,“
sagði hann. Vinkona barnsmóður
hans bar einnig vitni og greindi frá því
að sér væri kunnugt um þessi samtöl
móðurinnar og Scotts. Hún taldi hins
vegar að móðir barnsins hefði verið
að gera Scott ljóst að það væri alvar-
legt mál að hrista börn og þrátt fyrir
að löngun kæmi upp mætti ekki gera
slíkt.
Hrædd
Vinkonan sagði einnig að brestir hefðu
verið í sambandi Scotts og barnsmóð-
ur hans. Parið hafði búið heima hjá
téðri vinkonu um hríð áður en barnið
fæddist. Hún sagði að eftir fæðingu
barnsins hefði hann sinnt barninu
lítið en spilað tölvuleiki mjög mikið.
Þá hefði litla telpan verið hrædd við
föður sinn og grátið mikið þegar hún
sá hann. „Barnið virtist vera hrætt við
hann. Hún fór að gráta þegar hún sá
hann,“ sagði vinkonan og sagðist hafa
orðið vitni að því sjálf.
Barninu var illa við að vera hjá
öðrum en móður sinni, sem gat reynst
henni erfitt um vik. Vinkonan kann-
aðist að auki við það að móðir barns-
ins væri skapstór, en sagði hana ekki
vera ofbeldisfulla.
Átakafælinn
Geðlæknir, Sigurður Hrafn Pálsson,
sem hitti Scott nokkrum sinnum sagði
hann vera afar átakafælinn. Hann
sagði andlát barnsins hafa verið mikið
áfall fyrir Scott. Hann kvað enga alvar-
lega geðsjúkdóma vera undirliggjandi
hjá Scott en sagði hann kvíðinn. Scott
hefur verið hér á landi, atvinnulaus og
í farbanni og gæsluvarðhaldi frá því
í fyrravor. Hann kvað ekkert vera til
staðar sem benti til þess að hann væri
ofbeldismaður og að hann virtist vera
einstaklingur sem byrgir inni hluti og
þá gætu varnir hans brostið. Hann
taldi skýringar á saknæmi ekki vera að
finna í geðrannsókn nema Scott hefði
byrgt allt inni. Móðir Scotts greindi frá
því fyrir dómi, með aðstoð túlks, að
samskipti hennar og Scotts hefðu ver-
ið góð og að hún teldi hann ekki eiga
við andlega erfiðleika að stríða. Hún
hafði miklar áhyggjur af framhaldi
málsins.
Aðalmeðferðin heldur áfram í dag,
föstudag. n
„Of miklar blæðingar
fyrir þennan litla kropp“
n „Shaken baby“-mál fyrir dóm n Faðir neitar sök n „Ég var harmi sleginn“
Ásta Sigrún Magnúsdóttir
astasigrun@dv.is
Yfirvegaður Scott var
yfirvegaður í réttarsalnum,
talaði rólega og varlega um
málið. MYNd SigtRYgguR ARi
„Áverkarnir passa
við dæmigerðan
ungbarnahristing.
„Ég reyndi að
ná sambandi
við hana en það
gekk ekki
Einkenni
„Shaken baby-
syndrome“
Í „shaken baby“-málum ber barn sjaldn-
ast útvortis áverka en þeir koma þess
í stað fram á heila og í taugakerfi sem
blæðingar í heila, eða sem heilabjúgur
og blæðingar í lithimnu augans. Líkt
og DV hefur áður greint frá geta komið
fram einkenni eins og slappleiki eða pirr-
ingur, uppköst og jafnvel meðvitundar-
leysi. Á vefnum doktor.is er greint frá því
hvernig slíkir áverkar geta komið fram.
„Þegar barnið er tekið upp á útlimum
eða haldið um brjóstkassa og það hrist
svo kröftuglega að höfuð þess skellur
fram og aftur til skiptis hvað eftir annað,
skellur heilinn innan á veggi höfuðkúp-
unnar, æðar og himnur rofna og bjúgur
og bólga myndast í heilanum,“ segir þar.
„Þegar um er að ræða ungbarnahristing
þá er það ævinlega svo að það er auð-
þekkjanlegt, líka hjá fólki sem er ekki
heilbrigðisstarfsfólk, að það er ekki í lagi
hjá barninu,“ sagði réttarmeinafræðing-
ur fyrir dómi á föstudag. Vert er að geta
þess að undanfarin ár hafa verið margar
rannsóknir gerðar á ungbarnahristingi
og er slíkt ekki óumdeilt eins og DV hefur
áður greint frá.