Hagskýrslur um atvinnuveg - 01.01.1986, Síða 42

40
sölutekjur eru heildartölur áætlaðar á grundvelli úrtaksathugana en veltutölur
eru heildartölur allra framteljenda til söluskatts. Hér ætti því að fást einhver
vísbending um gæði úrtaksins. Samanburður þessara tveggja heimilda bendir til
mjög viðunandi samræmis milli þessara tveggja heimilda að minnsta kosti þegar
litið er á heildverslun eða smásöluverslun sem heild. Hins vegar geta komið
fram nokkur frávik í einstökum atvinnugreinanúmerum, en slíkt á sér yfirleitt
eðlilegar skýringar. Má þar nefna:
I fyrsta lagi skila fyrirtæki sem ekki selja söluskattskyldar vörur hvorki
söluskattsskýrslum né upplýsingum um heildarveltu. Fyrirtæki af þessu tagi má
finna í flestum atvinnugreinum í framleiðsluiðnaði. Sem dæmi má nefna
atvinnugreinar nr. 201 slátrun- og kjötiðnað, nr. 202 mjólkuriðnað og nr. 232
prjónavöruframleiðslu.
I öðru lagi, þá er ekki tryggt að fullt samræmi sé í atvinnugreinamerkingu
fyrirtækja í söluskattsskrá og launamiðaskrá, en launamiðaskráin er lögð til
grundvallar við gerð rekstraryfirlita Þjóðhagsstofnunar. Til skýringar má
nefna, að sé verslunin tekin sem heild, þá svara veltutölur samkvæmt
söluskattsskýrslum all vel til sölutekna í rekstraryfirliti eins og áður greinir. Sé
hins vegar gerður samanburður innan einstakra greina verslunar kemur víða
fram nokkur rnunur á þessum tveimur heimildum. Athugun á einstökum
fyrirtækjum staðfestir misræmi í merkingu þeirra í söluskattskrá og launamiða-
skrá.
í þriðja lagi getur átt sér stað að fyrirtæki með tiltölulega litla söluskattskylda
veltu, láti undir höfuð leggjast að veita upplýsingar um heildarveltu fyrirtæk-
isins.
í töflum 6.3-6.5 eru birtar tölur um verðlagsbreytingar. Annars vegar eru
birtir almennir verðlagsmælikvarðar í töflu 6.3 eins og vísitala framfærslukostn-
aðar, vísitala vöru og þjónustu og byggingarvísitala. Hins vegar eru í töflum 6.4
og 6.5 birtar vísitölur smásöluverðs á íslenskum iðnaðarvörum og verðvísitölur í
smásöluverslun fyrir árin 1977-1984. Hér er að vísu aðeins um að ræða þær
íslensku iðnaðarvörur, sem koma inn í vísitölu framfærslukostnaðar en utan við
standa einkum stóriðjan og iðngreinar sem framleiða aðföng til annarra
atvinnugreina.
Ársmeðaltal smásöluverðs á íslenskum iðnaðarvörum er fundið með því að
taka einfalt meðaltal þeirra fjögurra mánaða, sem vísitalan var reiknuð út í, en
frá júlí 1983 hefur vísitalan verið reiknuð mánaðarlega og er tekið mið af því frá
árinu 1984. Heildarverðhækkun innan atvinnugreinaflokka þar sem vörur
tveggja eða fleiri iðngreina koma fyrir, svo og allra þeirra iðnaðarvara sem tafla
6.4 nær til, er aftur á móti fundin með því að verðhækkun á afurðum hverrar
iðngreinar er vegin með rekstrartekjum viðkomandi greinar árið 1980. Sömu
aðferðum er beitt við gerð töflu 6.5, verðvísitölur í smásöluverslun.
Ársmeðaltal vísitalnanna í töflu 6.3 er fundið með því að taka venjulegt tólf