Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1908, Page 49

43
Verðið á nautgripum, sauðfjenaði og hrossum sem sett var í Landshagsskýrsl-
urnar var ákveðið af þeim sem sömdu yfirlitið yfir búnaðarskýrslurnar 1892, og því
verði liefur verið haldið síðan. Þótt farið væri rækilega í verðlagsskrána 1906, þá
fansL engin ástæða til að breyta verðinu á nautpeningi, svo sýnist, sem það sje ó-
breytt enn eptir 14 ár. Kýr eru i hæslu verði næst kaupstöðunum fjórum.
Sauðfjárverðið hefur breyst á tímabilinu, og sá sem þelta skrifar hefur álitið., að
verðið ætli að vera sett á sama tíma árs fyrir allt sauðfje. Ær með lömbum liafa
því verið fluttar lil liaustsins í stað þess að vera virtar í fardögum eins og í verð-
lagsskránni. Það er tíundarframtalið á haustin sem lagt er til grundvallar. Verðið
hefur verið ákveðið þannig:
Mylkar ær með haustlambi 12—j—5 kr.=17 kr. Geldfje eldra en veturgamalt
upp og niður á 15 kr. geldar ær 12^/s kr., veturgamalt fje 10 kr. Sauðfjeð sem
fram var talið 1906 verður þá 7.636 þús. króna virði.
5. Tala geitfjár hefur verið:
1901 .340
1902 ............................... 323
1903 .344
1904 ............................... 401
Alls er geitfjenaður 1906 5 þús. kn
1905 ,..439
1901—05 meðaltal...................... 369
1906 . 387
ía virði.
6. Tala hrossa hefur verið á ýmsum tímum:
1703 ..................
1770 ......................
1783 ..................
1821—30 meðaltal...........
1849 •...................
1858—59 meðaltal...........
1703—1849 og 1891 — 1906 c
26 siðustu ár. Aðalvöxturinn sýnist koma eptir 1895
útílutt lifandi tjenað lengur. En hrossin mátti selja fyrir peninga og flytja þau
Iifandi. Hross og folöld hafa verið á landinu á hvert 100 manns:
26.900 1861—69 meðaltal
32.600 1871—80 —
36.400 1881—90
32 700 1891—00 —
37.500 1901—05
40.200 19Q6
folöld með talin. Hrossaeignin
þegar
... 35.500
32.400
... 31.200
39.60Ó
... 46.200
... 48.908
vaxið ákaft
landsmenn gálu ekki
úl
1703
1770
1849
53
71
63
1896—1900 meðaltal
1905 ... ........
56
61
Þegar fullorðin liross eru gjörð 80 kr., tryppi 34, og folöld 15 kr. verða öll
hrossin 1906 2.979 þús. króna virði
7. Eignia sem skýrslurnar og þetta yfirlit ná yfir verður eptir hinu fram-
ansagða:
Jarðirnar ......................................................... 12.700 þús. kr.
Nautpeningur ....................................................... 2.071 — —
Sauðfjenaður og geitur..................................... 7.641 — —
Hross ........................................................ ... 2.979 — —
Alls 25.391 þús. kr.
Þessar 25V2 miljón króna eru minnsli fjárstofninn sem telja má að land-
búnaðurinn sje byggður á 1906. Að likindum er það of lágl að setja byggt jarðar-
liundrað á 150 kr. Fjenaður liefur ekki komið betur til framtals en svo, að 4. hverja
kind hefur vantað. Sauðtjenaðurinn sem hjer er metinn á 7.640 þús. krónur er lík-
lega 10 miljóna virði. Hjer eru ekki nefnd skip og bátar, engir búshlutir eða verk-
færi, og engir alifuglar heldur, þótt hænsni sje ekki óvanalegt að hafa á sveita-
bæjum.