Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1908, Side 52

46
lagðar saman og teningsfetin, sem vantar í hreppstjóraskýrslurnar
altalinu úr hinum skýrslunum. Valnsveitingaskurðirnir hafa verið: 1861—69 meðaltal 13000 faðm. 9
1871—80 — 23000 — 9
1881—90 — 44000 — 9
1891—00 — 29600 — ?
1901—05 — 40500 — 1451
1906 36576 — 1147
teknar eflir með-
þúsund teningsfet
Flóð og stifluqarðar hafa verið eplir skýrslum búnaðarfjelaganna:
1893—95 meðallal .................. 5.056 faðm.................. 365 þús. teningsfet
1896—00 — ............... 6.817 — ............... 314 —
1901—05 — ............... 6.495 — ............... 300 —
1906 ............................ 7.164 — .............. 414 —
Undir valnsveitingar má telja lokrœsin þótt þau sjeu til þess að veita vatni
úr jörðunni, en hinar jarðabæturnar til þess að veita vatninu á jörðina og halda
því á henni. Þau koma fyrst með skýrslum búnaðarfjelaganna, og eru að eins í
þeim nefnd, og liafa verið:
mðlræsi liolræsi pipuræsi alls
1893—95 meðaltal ..................... 694 faðm. 38 faðm..... faðm. 732 faðm.
1896—00 — 1.442 — 163 — .... — 1.605 —
1901—05 — 3.236 — 105 — 102 — 3.443 —
1906 ............................... 2.908 — 341 — 365 — 3.614 —
5. Safnhús ocj safnþrór liafa verið byggðar samkvæmt skýrslum búnaðar-
fjelaganna:
1901—05 yfir ....................................................... 46.000 teningsfet
1906 ........................ .................................... 47.318 teningsfet
6. Tala búnaðarfjelagsmanna, eða þeirra manna sem unnið hafa jarðabæt-
ur og jafnframt verið í búnaðarfjelaginu, hefur verið:
1893-
1896-
-95 meðaltal
-00
1745 m.
2115 —
1901—05 meðaltal
1906 ...........
2459 m.
2570 —
Eins og lireppstjóraskýrslurnar bera með sjer í Landshags,sk. 1905, og 1906
og þetla ár hafa margir menn unnið að jarðabótum, þótt þeir væru ekki í neinu
biínaðarfjelagi.
7. Tala daqsverkanna, búnaðarfjelögin hafa Iátið vinna hefur verið:
24 dv. á fjelm.
1893—95 meðaltal 43.000 dv. eða 24
1896—00 — ... 58.000 — — ... 27
1901—05 — 69.000 — — ... 28
1906 86.870 — — ... 34
Af þessum tölum og tölu ljelagsmanna (sbr. 6. lið) má sjá að búnaðar-
Ijelögin hafa verið að færa út kvíarnar í 13 ár, og tölu íjelagsmanna hefur slöðugl
ljölgað, og ljelögin sjálf orðið fleiri. Af því leiðir síðari árin að jarðabæturnar sem
gjörðar eru fyrir utan búnaðarfjelögin eru orðnar tiltölulega smáar. Meðan jarða-
bæturnar í fjelögunum vaxa minka þær fyrir utan þau. Þar sem jarðabætur voru
gjörðar sem nokkru nam þar mynduðust þau fyrst. Vel mætli liugsa, sem svo, að
jarðabótafjelögin sjeu mynduð til þess að ná í landssjóðsstyrkinn, og stundum kann
það að hafa ráðið nokkru, þegar þau voru stofnuð, en töluröðin hjer að ofan, sem
sýnir tölu dagsverka á mann í fjelögunum, og að dagsverkatalan vex ár frá ári, og
tímabil eptir timabil, mælir svo vel með búnaðarfjeiögunum, því dagsverkatalan sem
ávalt vex sýnir vaxandi áliuga hjá fjelagsmönnum, sem naumast verður rnetinn, því
bak við hann sýnist liggja, að sá sem byrjar að gjöra jarðabælur verði smátt og