Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1908, Blaðsíða 119

Yfirlit
yfir tekjur og útgjöld sveitasjóðanna 1904—1906, með hliðsjón af fyrri árum.
I. Kaupstaðir og hreppar.
1906 voru hjer á landi 4 kaupstaðir með bæjarsljórn útaffyrirsig 4 kaupst.
og tala hreppanna, sem ávalt er að snráfjöiga við það að gamlir hrepp-
ar skiptast í tvent .......................................................190 hreppar
Alls 194
1903 þegar þessar skýrslur voru síðast gefnar út var tala hreppa og kaupstaða 192.
Nú er í vændum 5. kaupstaðurinn, því að Hafnarfjörður liefur fengið kaupstaðarrjett-
indi. Af þeim 190 hreppum sem lijer eru taldir eru eitthvað 12 hreppar, sem eig-
inlega ætti að telja kauptúna hreppa, þegar kauptún er í hreppnum með 300 í-
búum eða fleirum. Skýrslurnar árin 1904 og 1905 eru gefnar úl lijer eins og yíir-
lit eptir sýslum og kaupstöðum, og það eina, sem athugavert er við skýrslur þessar,
er að skýrslur vanlaði úr Rángárvallasýslu árið 1904, en þar var prentuð upp í slað-
inn skýrslan 1904 þannig, að eptirstöðvarnar í árslok 1904 voru gjörðar hinar sömu
sem eptirstöðvarnar frá fyrra ári 1905, og ýmislegum útgjöldum breytt eptir því.
II. Þeir sem greiða til sveitarþarfa, og þeir sem þiggja af sveit.
1. Tala þeirra manna sem greiða til sveitarþarfa hefur verið á ýmsum ár-
um, sem lijer er kunnugt:
1861 ... 10062 1902 18281
1871 —80 meðaltal ... 10360 1903 18352
1881 —90 12515 1904 19608
1891 —95 ... 14599 1905 19023
1896 —00 ... 16806 1901—05 meðaltal 18651
1901 17990 1906 18138
Árið 1906 er tala þessara manna nokkuð lægri, en árin ; undan. Af liverju
það kemur verður ekki sagt með vissu, orsakirnar eru líklegast lleiri en ein. Það
ætti að koma af því, að nú væri lagt á færri en áður, af því að sveitasjóðirnir liefðu
nú tekið upp þá venju, en getur komið af því, að fólkið felist fyrir sveitastjórninni,
þegar gjöldunum er jafnað niður, og dvelji þá til dæmis í kaupslöðum eða kaup-
túnum, án þess að þar sje lagt á það.
Þeim sem lögðu til sveitar árið 1861 hefur fjölgað þannig:
til 1871—80 um ............ 3°/o
til 1881—90 um............. 24—
til 1891—95 um ..............45—
til 1896—00 um................ 68%
til 1901—05 um ........... 85—
til 1906 .................. 79—
Síðasta árið er litlu lægra en 1901—05. Frá 1861—1901 hefur fólkinu
íjölgað um 16.4 af hundraði, en tala þeirra, sem leggja til sveitar hefur aukist
fnnm sinnum á við það.
LHS. 1906.
15