Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.12.1912, Blaðsíða 86

V. Uppskeran.
1. Taða og úthey. Fyrirsögnin fyrir þessum kafla hefur ávall verið jarð-
arafurðir, en nafnið er langt, og hey og töðufengur með kartöflum og rófum er upp-
skera þessa lands. Af engu gefur landið jafnmikið af sjer sem lieyi, og enginn
velrarforði er nauðsyhlegri en það, nema matvælin ein. Skýrslum um heyskap var
byrjað að safna 1886, eða jafnvel fyrr, en voru þó svo ófullkomnar fyrst framan af,
að í þessum yfirlilum, sem jafnframt er ætlað að vera sögulegt yfirlit yfir húnaðar-
liagi landsins liefur orðið að sleppa þeim, og láta þau falla hurlu, þar sem hug-
myndin, sem þau gefa um ástandið fyrir 1890 er alveg röng.
Af töðu og útheyi heyaðist þessi hestalala eftir búnaðarskýrslunum:
1891—00 meðaltal.
1901—05 —
1906—10 —
1907 .............
1908 ............
1909 ............
1910 .........
1911 ............
522000 laða 1153000 úthev
609000 — 1253000 —
623000 -- 1324000 —
508000 — 1167000 —
639000 — 1341000 -
740000 — 1439000 —
643000 1430000 —
593378 — 1378066 —
Ef litið er á það, livað þessar tölur eru að segja, þá sýnist svo, sem löðu-
fallið frá 1890 lil 1910 hafi aukist um 100000 liesta á ári og sje nú V6 bærra en
fj'rir 20 árum. Túnin hafa verið grædd út, og eru betur ræktuð. Samt koma fyrir
þau ár, að töðufallið er 500 þús. hestar að eins. Túnasprettan er nú á milli 500
þúsund og 740 þúsund hesta. Meðalgrasár á lú.ium ætti að vera, þegar 620 þús.
hestar fást af þeim. Mælikvarðinn einn töðuhestur er nokkuð mismunandi, en ætli
að vega sig upp á öllu landinu, og bændurnir, sem eiga að setja á heyin, hafa enga
aðra aðferð til að mæla þau.
Útheyið sem fjekst 1896—00 var 1150 þúsund hestar. 1906—10 er meðal-
lalið orðið 171 þús. hestum hærra en þá. Engjarnar hafa verið bættar eins og
túnin. l5að liefur verið gerl með vatnsveitingum frá 1891 —1905, þá liækkar með-
altalið um 100 þúsuud hesta. Frá 1905—10 liækkar útheyshestatalan um 70 þús-
und hesta, og mjer liggur við að þakka það girðingunum, einkum og næstum ein-
göngu gaddavírsgirðingunum. Með þeim má gera undur í ræktun landsins. Af út-
heyi fjekst á öllu landinu siðuslu árin frá 1170 þús. hestum og upp að 1440, mun-
urinn er 270000 heslar. í meðalári fást nú 1320 þús. hestar af útheyi á öllu land-
inu. Árið 1911 var töðufengurinn 30 þús. hestum minni en i meðalári nú, en úli-
heyskapur 50 þús. hestum liærri, en í meðalári.
2. Af jarðeplum, rófnm og ncépum hefur uppskeran. verið samkvæmt skýrsl-
um hreppstjóra lalin i tunnum:
1891—00 meðallal ... 12000 jarðepli 13000 rófur og næpur
1901 — 05 — 18800 — 17100 — — —
1906-10 — 24000 — 14600 — — —
1907 16052 9494 — — —
1908 19987 — 14686 — — —
1909 35313 — 22254 — — —
1910 30417 — 14999 — — —
1911 28250 — 13453 - —