Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.12.1912, Blaðsíða 17

15
Á Austurlandi eru hæir ineð 3 þilum fálíðastir, bæir með 4 þilum 4.6°/o eða næsl
fæstir, en stórbæir með 5 þilum eða timburstofu langflestir að tiltölu eða 21.5%.
Á Vesturlandi er byggingin á bæjunum lang lökust, og bendir á mesta fátækt
til sveita. Á Austurlandi eru stórbæirnir langflestir, en bæir með 3 og 4 þilum
sjaldgæfastir. Það ætti að benda á misjafnan efnahag, nokkra menn sjerlega vel-
megandi, fjöldann eins og gjörist, en vöntun á milliflokki. Á Suðurlandi er tröppu-
stiginn að neðan frá og upp eftir líkastur því, sem hann er á öllu landinu.
Á Norðurlandi eru smábæirnir langfæstir, en bæir með 2 þilum lílcast því, sem
er á öllu landinu, en stórbæirnir fleiri en alment gjörist, þótt bæir með 5 þilum
eða timburstofu sjeu færri en á Austurlandi. Ástandið í Norðurlandi sj’nist ákjós-
anlegast í þessu tillili. Að sjálfsögðu breyta timburhúsa og steinhúsabyggingar
hlutföllunum á dýrustu byggingunum eittlivað, en þau eru ekki i þessum útreikningum.
Þótt torfbæirnir sjeu ekki nein sjerleg húsakynni sumir hverjir, munu þeir yfirleitt
vera miklu meiri hús en samskonar bæir voru á miðöldunum, þegar fólkið brann
oft inni, af því enginn gluggi var nógu stór, til að komist yrði út um hann.
2. Timburhús. Kaupstaðir og kauptún og jafnvel fámennustu verslunar-
staðirnir eru mestmegnis bygðir úr timbri. Um kaupstaðina fimm hafa verið gjörðar
sjerstakar skj’rslur, en helstu kauptún liafa verið talin ásamt sveitunum, sem þau
standa í töflunum A og B hjer að framan, sein þess vegna sýna sveitirnar alt öðru
vísi bygðar, en þær eru í raun og veru. Þess vegna hafa helstu kauptúnin einkum
þau þar sem eru 300 manns eða fleiri verið tekin út af fyrir sig, og sýnir eftirfar-
andi tafia hvernig þau eru bygð.
Byggingar í helslu kauptúmun 1. des. 1910, teknar út úr skýrsfu A og B
hjer að framan.
Iv a u p t ú n o g s ý s 1 u r: Timbur- hús Stein- hús Stein- bæir Torf-1 bæir Alls
1. Vestmanneyjar (gl. kaupst.), Vestmeyjas. 86 2 2 90
2. Stokksejui, Árnessýsla 72 2 4 32 110
3. Eyrarbakki, Árnessýsla 89 2 4 38 133
4. Keflavik, Gullbringusýsla 84 3 87
5. Skipaskagi, Borgarfjarðarsýsla 120 4 19 143
6. Borgarnes, Mýrasýsla 17 4 ... 21
7. Sandur (Hellissandur) Snæfellsnessýsla . 39 1 25 65
8. Ólafsvík, Snæfellsnessýsla 78 . . . 1 79
9. Stykkishólmur, Snæfellsnessj'sfa 68 ... 15 83
10. Patreksfjörður, Barðastrandarsýsla 43 6 5 54
11. Bíldudalur, Barðastrandarsýsla 27 3 2 . . . 32
12. Þingeyri, ísafjarðarsýsla 49 ... 1 . 50
13. Flateyri, ísaQarðarsýsla 24 ... . . . 24
14. Bolungarvík, ísafjarðarsýsla 74 2 39 115
15. Blönduós, Húnavatnssýsla 13 6 16 35
16. Sauðárkrókur, Skagafjarðarsýsla 49 ... 14 63
17. SigluQörður, Eyjaljarðarsýsla 43 4 17 64
18. Húsavik, Suður-Þingeyjarsýsla 49 . . . 28 77
19. Vopnafjörður, Norður-Múlasýsla 23 ... 8 31
20. Nes, Suður-Múlasýsla 48 13 61
21. Búðir (Kolfreyjusts.), Suður-Múlasýsla... 43 . . . 8 51
22. EskiQörður, Suður-Múlasýsla 59 ... ... 59
Alls... 1197 36 12 282 1527