Lögmannablaðið - 01.12.2010, Blaðsíða 6

6 lögMannaBlaðið tBl 04/10
uM síðustu áraMót flutti norræna
sakfræðiráðið (nordisk samarbejdsråd
for kriminologi, nsfk) aðsetur sitt til
íslands. nsfk var stofnað árið 1962 og
er markmið þess að efla norrænar
rannsóknir á sviði afbrotafræði,
refsiréttar og skyldra greina sem og að
veita stjórnvöldum á norðurlöndum
upplýsingar til að byggja á stefnu í
löggjöf og afbrotavörnum.
nSfK flytur aðsetur sitt á milli aðildar­
ríkjanna á þriggja ára fresti. Ragnheiður
Bragadóttir, prófessor við lagadeild
Háskóla Íslands, er annar Íslendingurinn
sem veitir ráðinu forstöðu en Hildigunnur
Ólafsdóttir afbrota fræðingur veitti því
forstöðu 1995­1997. að sögn Ragnheiðar
eru norrænir fræðimenn í refsirétti og
afbrotafræði í miklu samstarfi en nSfK
veitir meðal annars styrki til rannsókna
og stendur einnig sjálft fyrir rannsóknum:
„nú eru starfandi sérfræðingahópar um
ýmis rannsóknarverkefni, m.a. efnahags­
brot og skipulagða brotastarfsemi,
spillingu, umhverfisbrot, meðferð og
úrræði fyrir brotamenn eftir að fang­
elsisvist lýkur og áhrif kreppu á samfélög
á mismunandi tímum. fræðimenn frá
öllum norðurlöndunum taka þátt í
þessum verkefnum. auk þess stendur
nSfK fyrir ráðstefnum til skiptis í
aðildarlöndunum sem hafa það markmið
að koma á tengslum milli fræðimanna
og þeirra sem vinna í réttarkerfinu.
Ráðið gefur út erindi frá öllum ráð­
stefnum sem það stendur fyrir og
skýrslur um niðurstöður rannsóknarhópa.
einnig gefur það út tímaritið Journal of
Scandinavian Studies in Criminology
and Crime Prevention, þar sem birtar
eru norrænar fræðiritgerðir á ensku og
loks fréttabréfið nordisk Kriminologi,
sem kemur út mánaðarlega, en þar eru
m.a. upplýsingar um nýja löggjöf,
rannsóknir og útgáfur. Þá heldur ráðið
nú úti öflugri heimasíðu: www.nsfk.
org. Þar er gríðarlega mikið af heimildum
sem lögfræðingar og allir þeir sem starfa
á þessum vettvangi geta nýtt sér.“
hve margir sitja í ráðinu?
„Það eiga 15 fulltrúar sæti í ráðinu, þrír
frá hverju landi en þar af eru tveir
fræðimenn og einn frá dómsmálaráðuneyti
hvers lands. Ráðið var stofnað af dóms­
málaráðuneytum danmerkur, finnlands,
Íslands, noregs og Svíþjóðar árið 1962.
fulltrúar Íslands nú eru Helgi Gunn­
laugsson, prófessor í félags­ og mann­
vísindadeild Háskóla Íslands, og Kristrún
Kristinsdóttir, skrifstofustjóri í dómsmála­
og mannréttindaráðuneytinu, auk mín.
Síðan höfum við einn starfsmann í
hverju landi, auk Grænlands, sem við
köllum “kontaktsekretær”. Þeir eru
tengiliðir landanna við skrifstofu ráðsins
milli ráðsfunda. Skrifstofa ráðsins hefur
aðsetur í því landi sem formaðurinn
kemur frá. Hún er nú á 3. hæð í lögbergi
og skrifstofustjóri er Íris Björg Kristjáns­
dóttir, mannfræðingur.“
ávinningur ómetanlegur
Með hvaða hætti hefur starfsemi
norræna sakfræðiráðsins þýðingu fyrir
íslenskan refsirétt?
„fræðasamfélagið hér á Íslandi er
mjög fámennt og því er samstarf við
erlenda kollega grundvallaratriði. Íslensk
lögfræði byggir á sama grunni og réttur
hinna norðurlandaþjóðanna og þetta
eru þær þjóðir sem eru líkastar okkur.
norræn samvinna í refsirétti og afbrota­
fræði er mjög mikil og við njótum góðs
af því öfluga rannsóknarstarfi sem unnið
er á norðurlöndum með þátttöku okkar
í nSfK. Sem dæmi má nefna að nú í
haust voru kynntar niðurstöður rann­
sóknar sem gerð var í öllum löndunum
á afstöðu almennings til refsinga.
niðurstaðan þar er m.a. sú að fólk telur
refsingar vera vægari en þær eru í raun
og einnig að þær refsingar sem fólk
telur eðlilegar fyrir einstök brot eru
vægari en dæmdar refsingar raunverulega
eru. Þetta eru mjög merkar niðurstöður
og ekki í samræmi við það sem oft er
norrænar rannsóknir í
afbrotafræði hafa mikla
þýðingu fyrir ísland
rAGnHeiðUr BrAGAdóttir Prófessor
UMfjöllUn