Lögmannablaðið - 01.12.2010, Blaðsíða 21

lögMannaBlaðið tBl 04/10 21
UMfjöllUn
nauðsyn millidómstigs
Þá kom fram að nauðsynlegt væri að
Hæstiréttur væri raunverulega for­
dæmisgefandi dómstóll en misbrestur
gæti verið á því nú þegar rétturinn
starfar oftast í þriggja manna deildum.
Stofnun millidómstigs gæti komið því
til leiðar að í Hæstarétti sætu 5 til 7
dómarar sem dæmdu í öllum málum,
þannig fengist samræmd fordæmisgefandi
niðurstaða um gildandi rétt hverju
sinni.
Þá væri nauðsynlegt í ljósi megin­
reglunnar um milliliðalausa sönnunar­
færslu og skuldbindingum Íslands
samkvæmt mannréttindasáttmála evrópu
að koma á millidómstigi þar sem
endurskoðun á mati sönnunarfærslu
fyrir héraðsdómi fari raunverulega fram
en vegna málafjöldi fyrir Hæstarétti leiðir
nú til þess að skýrslutökur fara ekki
fram fyrir Hæstarétti þrátt fyrir heimild
í lögum um meðferð sakamála. Í stað
þess ómerkir Hæstiréttur dóminn og
vísar málinu heim í hérað til nýrrar
meðferðar telji Hæstiréttur annmarka
vera mati héraðsdómara á munnlegri
sönnunarfærslu.
einnig var á það bent að verði
millidómstig að veruleika væri unnt að
kalla til sérfróða meðdómendur á
millidómstigi en við núverandi skipan
getur Hæstiréttur ekki endurmetið
sérfræðilegar niðurstöður. Slík skipan
myndi leiða til þess að við áfrýjun til
Hæstaréttar yrði einungis skorið úr um
ágreiningi varðandi lagaatriði í þröngum
skilningi.
til að tryggja að dregið yrði úr álagi
á Hæstarétt yrði einungis unnt að skjóta
dómum millidómstigs til Hæstaréttar til
endurskoðunar á lagaatriðum og
ákvörðunum viðurlaga. Sönnun kæmi
því ekki til endurskoðunar fyrir Hæsta­
rétti og rannsóknarúrskurðir og kærumál
kæmu til endanlegrar úrlausnar á
millidómstigi.
áskorun til stjórnvalda
ögmundur Jónasson dómsmálaráðherra,
sem var gestur fundarins, flutti ávarp í
upphafi málþingsins og tók aftur til máls
í lokin. af innleggi ráðherrans var ljóst
að hann sýndi málinu mikinn áhuga og
skilning og enn fremur að honum var
ljóst hversu brýnt það er að breyta
skipulagi dómskerfisins til að bregðast
við aðsteðjandi álagi áður en í óefni er
komið.
Í kjölfar málþingsins sendu stjórnir
félaganna fjögurra dómsmálaráðherra
áskorun um að beita sé fyrir því að
stofnað verði millidómstig í einkamálum
og sakamálum fyrir 1. júlí 2011. er það
von félaganna að stjórnvöld bregðist
hratt og vel við og þeirri réttarbót sem
fólgin er í stofnun millidómstigs verði
komið á fót án frekari tafa.
Kristín Edwald hrl.
f.v. ása ólafsdóttir lektor við lagadeild háskóla íslands, Jón steinar gunnlaugsson
hæstaréttardómari og Valtýr sigurðsson ríkissaksóknari.
ögmundur Jónasson dómsmála­ og
mannréttindaráðherra og eva Bryndís
helgadóttir hrl.