Hagskýrslur um skólamál - 01.01.1923, Blaðsíða 11

Barnafrædsla 1916—20
9
í farskólunum eru aðeins 3—5 % af nemendunum undir skóla-
aldri, en í föstu skólunum eru það tiltölulega fleiri, 8—13 °/°. F}r,*r
ofan skólaaldur eru aðeins örfá börn.
Ef gert er ráð fyrir, að þau börn, sem eru með ótilgreindum
aldri, sjeu öll á skólaaldri, þá hafa árið 1915—16 verið 6477
börn á skólaldri, sem nutu opinberrar kenslu, en í árslok 1915 voru
alls á aldrinum 10—14 ára 9219 börn á öllu landinu. Hafa þá 70 3 °/o
af börnum á þessum aldri notið opinberrar barnafræðslu. Næsta ár
á eftir hefir hlutfallið verið líkt, en lækkað mikið árið 1917—18, niður
í tæp 60 %, vegna þess að skólahald fjell þá sumsstaðar niður vegna
dýrtíðarerfiðleika. Tvö næstu árin hækkar hlutfallið aftur nokkuð.
Tölu barnanna á skólaaldri, sem nutu opinberrar fræðslu árið
1919 — 20, má bera saman við aldursflokkana í manntalinu 1. des.
1920. Reyndar var það haldið ári siðar, svo að börnin voru þá orð-
in einu ári eldri, og verður því að taka þar til samanburðar börn á
aldrinum 11 —15 ára. Verður sú tala heldur lægri heldur en tala
allra barna á skólaaldri árið á undan, því að nokkur af þeim hafa
dáið á árinu, en miklu munar ekki um þá skekkju. Þessi saman-
burður sjest á eftirfarandi yfirliti.
Börn á skólaaldri
alls er nutu opinb. fræðsl
Reybjavík 1 550 1 145 73.7 »/o
Aðrir kaupstaðir 1 090 741 68 o -
Verslunarstaðir 1 102 905 82,i —
Sveitir 5 845 3 386 57.9 —
Samtals 9 587 6 177 64.4 »/0
Smærri verslunarstaðirnir (með 100—300 íbúum) eru hjer taldir
með sveitum.
Ef borin eru saman á sama hátt hin einstöku aldursár, þá sjest,
að hluttakan í barnafræðslunni er töluvert misjöfn eftir aldrinum.
Af 10 ára börnum tóku þátt í henni. 55 3 °/o
— 11— — — — - — .. 70.2 —
— 12 — — — — - — .. 76 2 —
— 13— — .. 69 8 —
— 14— — .. 44 3 —
Hluttakan er þannig minst á yngsta og elsta árinu, einkum
þvi elsta„ Nokkuð mun þetta stafa af því, að sum börn taka fullnað-
arpróf 13 ára, ef þau hafa þá fengið þá kunnáttu, sem til þess er
krafist, og losna þá við skólagöngu síðasta árið. En það virðist líka
svo sem sum börnin byrji að taka þátt í skólafræðsiu ári síðar en
ráð er fyrir gert.