Dagblaðið Vísir - DV - 24.10.2012, Blaðsíða 3

Fréttir 3Miðvikudagur 24. október 2012
leynst í fötum og öðrum hlutum úr
húsinu. Þau prófuðu því að flytja út
aftur. Það voru hæg heimatökin þar
sem þau ráku gistihús á sömu lóð
og gátu því dvalið þar. „Í það skiptið
skildum við eftir sængurnar og allt
dótið. Við fundum mjög fljótt mikinn
mun og einkennin fóru að hverfa,“
segir Alda. „Í fyrra skiptið sem við
fluttum út hafði ég alls ekki hugsað
út í að myglugró gætu verið í öðru en
húsinu og hafði því tekið það sem ég
vildi með yfir. Einnig hafði ég hlaup-
ið örstutt inn í eldhús eða stofu til að
sækja eitthvert smotterí á meðan við
vorum „í útlegð“. Ég var með klút fyr-
ir nefi og munni og reyndi að halda
í mér andanum, ég taldi að ég gæti
bara fundið fyrir því sem ég andaði
að mér, ekki hvarflaði að mér að eitt-
hvað gæti sest í fötin mín.“
Veggirnir þaktir myglu að innan
Nokkrum dögum áður en átti að ráð-
ast í að opna veggina í kringum bað-
herbergið til að sjá hvort myglu væri
þar að finna sprakk vatnsrör sem
hafði greinilega tærst í gegn á löng-
um tíma, og byrjaði vatn að leka í
gegnum veggi og loft. „Vatnsleiðslan
lá frá þvottahúsinu, með loftinu
og inn í baðveggina. Myglan fylgdi
leiðslunni þá leið og var mikil mygla
undir loftfjölum og innan í öllum
baðveggjum. Þegar veggirnir voru
rifnir frá voru þeir þaktir myglu að
innan, alls staðar í kringum baðher-
bergið,“ segir Alda og segir augljóst
að myglan hafi dafnað þar til lengri
tíma og það sé sennilega ástæðan
fyrir því hversu fljótt þau hafi veikst.
Keyptu nýja búslóð
Fjölskyldan flutti alfarið út úr hús-
inu en skildi nánast allt dótið eftir og
keypti nýtt. Erfitt er að ná gróum úr
öllu með svampi og holrými, eins og
sófum og rúmum. Rafmagnstæki er
nánast ógerlegt að flytja með sér þar
sem þau soga til sín ryk og blása því
frá sér aftur. Einnig losuðu þau sig
við allan fatnað. Alda segist þakka
fyrir að sem betur fer hafi þau verið í
nokkuð góðri stöðu, þau hafi ekki átt
húsið og skulduðu ekkert. Einnig hafi
þau lengi safnað í sjóð til þess að geta
keypt nýtt hús í framtíðinni. Ekk-
ert tryggingafélag borgar skemmdir
af völdum myglusvepps og því tölu-
vert fjárhagslegt tjón sem þau lentu í.
„Við stóðum vel þannig séð en auð-
vitað var þetta erfitt. Við þurfum að
kaupa allt nýtt – ný húsgögn, föt og
allt saman. Við tókum ekki séns-
inn á að kaupa notaða hluti af
ótta við að þeir kæmu úr myglu-
sýktu húsnæði,“ segir Alda. Hún
finnur enn fyrir einkennum ef
hún fer inn í húsið eða önnur hús
þar sem myglusvepp er að finna.
Einnig finnur hún einkenni
þegar hún er í kringum hluti úr
húsinu. Búið er að gera við húsið
en fjölskyldan mun þó ekki flytja
inn í það á ný. „Það bjó fjölskylda
í húsinu í sumar og fann ekki fyr-
ir neinu því að það er búið að
taka veggina, loftin og lagnirn-
ar með myglunni og laga allt.
Við gætum samt ekki búið þarna
strax því við mæðginin finnum
enn fyrir einkennum, enn eru
einhver gró þarna, bæði í húsinu
sjálfu og í dótinu sem var í hús-
inu. Samkvæmt því sem ég hef lesið
eiga þessi gró að vera hættulaus öðr-
um sem hafa ekki veikst af völdum
sveppsins og eru með ónæmiskerfið
í lagi,“ segir Alda.
Fyrst reið út í læknana
Alda segist fyrst um sinn hafa verið
reið læknum fyrir að vilja ekki kann-
ast við mygluvandann. Eftir á að
hyggja segist hún þó skilja það. „Ég
var fyrst reið yfir hve lítið læknar tóku
undir þetta en það er í raun alls ekk-
ert skrítið. Þeir geta ekki rennt stoð-
um undir eitthvað sem þeir hafa ekki
vísindalegar sannanir fyrir. Það væri
í raun óeðlilegt að læknar færu að
kveða upp úrskurði vegna einhvers
sem væri eingöngu byggt á persónu-
legri upplifun fárra einstaklinga. Það
eru ekki áreiðanleg vinnubrögð og
myndu eflaust grafa undan trausti
til lækna, því þeir væru þá að opna
svo ógnarstórar dyr fyrir öllu mögu-
legu. Það eru aðrar stéttir sem geta
leyft sér slíkt svigrúm sem lækn-
ar hafa ekki, eins og hómópatar. En
þeir eru þess vegna mjög umdeild-
ir, þar sem ekki eru alltaf fyrirliggj-
andi „sannanir“ hvað varðar þeirra
aðferðir.“ Alda bendir á að hingað
til hafi ekki verið hægt að sýna fram
á skaðsemi myglu á heilsu manna
að öðru leyti en því sem tengist
öndunarfærasjúkdómum en nú séu
sífellt að koma fram fleiri atvik sem
sýna að myglusveppur í húsum geti
valdið heilsubresti hjá fólki.
Upplýsandi rannsókn
Í nýlegri rannsókn frá Helskinki-há-
skólanum sem birt var í september
síðastliðnum, fundu vísinda-
mennirnir að baki rannsókninni eitr-
ið í húsamyglunni og hvernig það
hefur áhrif á menn. Eitrið er í litl-
um peptíðum sem hafa slæm áhrif
á hjartað, öndunarveginn og tauga-
frumurnar. Inn í peptíðunum er há
kalsíumsamþjöppun en fyrir utan
þær er hún lág. Ef jafnvægið þarna
á milli raskast hefur það slæm áhrif.
Fólk fær eitrið í sig við innöndum og
getur eitrið valdið alls kyns truflunum
svo sem vandamálum með ónæm-
iskerfið líkt og Alda og Davíð lentu í. Í
rannsókninni kom það einnig í ljós að
ekki sé hægt að lækna sjúkdóma sem
myglan veldur með lyfjum heldur er
eina ráðið sem dugar að þrífa hús-
næðið svo eitraði sveppurinn hverfi.
Sé það ekki gert verður fólk stöðugt
viðkvæmara fyrir eitri sveppsins. Þó
virðast ekki allir vera viðkvæmir fyr-
ir þessu eitri og einungis sumir sem
finna eitrunareinkenni, líkt og í tilfelli
fjölskyldu Öldu, en konur og börn eru
talin viðkvæmari fyrir eitrinu.
Á Facebook má finna síðuna
Myglusveppur þar sem eru gagnlegar
upplýsingar um myglusvepp í híbýl-
um. n
Rifið burt Myglu var að finna í öllum veggjum í kringum baðherbergið og í loftinu líka.
Mygla Hér sést brot af vegg sem var fjarlægð­
ur. Svört myglan huldi veggina að innanverðu. „Ég hafði alltaf
átt mikið af
ilmkertum en var hætt
að þola ilminn af þeim.
W
OW air, félag Skúla
Mogensen, hefur keypt
rekstur Iceland Express
af Pálma Haraldssyni. Í
þessu felst að WOW air
yfirtekur áætlunarflug, leiðakerfi,
vörumerki og viðskiptavild félagsins
en Iceland Express verður lagt niður.
„Við höfðum daðrað aðeins við þetta
í svolítinn tíma en við settumst ekki
niður fyrir neina alvöru fyrr en fyrir
svona viku,“ segir Skúli Mogensen í
samtali við DV og bætir við: „Þá gerð-
ist þetta mjög hratt.“ Hann segist vera
ánægður með samkomulagið.
Í tilkynningu frá Pálma Haralds-
syni er fullyrt að engar breytingar
verði á þeim ferðum sem bókaðar
hafa verið á næstunni og staðið verði
við allar skuldbindingar við farþega
Iceland Express. Skúli Mogensen
verður áfram forstjóri hins sam-
einaða félags en kaupin eru háð
samþykki Samkeppniseftirlitsins.
Uppsagnir í vændum
„Óhjákvæmilegt er að segja starfs-
fólki upp störfum en gert er ráð fyr-
ir að hluti þess, og þar á meðal
margir af lykilstarfsmönnum félags-
ins, muni fylgja verkefnum Iceland
Express yfir til WOW air,“ segir Pálmi
Haraldsson í yfirlýsingu sem hann
sendi frá sér á þriðjudag. Þar kem-
ur jafnframt fram að félagið muni á
næstunni leita samninga við birgja
og samstarfsaðila um uppgjör krafna
og ljúka í kjölfarið starfsemi sinni.
„Það er mikið af hæfu og reynsl-
umiklu fólki hjá Iceland Express og
það er mikill fengur í því,“ segir Skúli.
„Við munum leggjast í mikla vinnu
við það á næstu dögum að átta okkur
á hversu margir munu koma yfir og
hversu margir hafa áhuga á því.“
Stríðsöxin grafin
Skemmst er að minnast þess að í
sumar komu upp deilur milli WOW
air og Iceland Express. WOW air
kærði Pálma Haraldsson og Iceland
Express fyrir viðskiptanjósnir og fjall-
aði DV um málið þann 4. júlí. Þá kom
fram að fyrr í sumar voru forsvars-
menn WOW upplýstir um að starfs-
menn Iceland Express stunduðu
hleranir á svokallaðri tetra-rás á
Keflavíkurflugvelli. Viðurkenndi
Björn Vilberg Jónsson, rekstrar-
stjóri Iceland Express, sama dag að
með þessum hætti aflaði Iceland
Express sér upplýsinga um farþega-
tölur og annað sem snéri að starf-
semi WOW. Ekki væri þó um njósnir
að ræða enda væri rásin í eigu félags-
ins. „Þegar þetta kom fram þá brustu
eiginlega forsendur málsins,“ segir
Björn Vilberg sem býst við því að
málið heyri sögunni til.
Valdamikill í viðskiptalífinu
Með kaupunum á rekstri Iceland
Express eykur Skúli Mogensen um-
svif sín til muna. Skúli hefur ver-
ið áberandi í íslensku viðskiptalífi
eftir bankahrunið enda græddi hann
milljarða á sölu hugbúnaðarfyrir-
tækisins Oz sömu helgi og íslenska
fjármálakerfið hrundi.
Skúli keypti stóran hlut í MP
banka í gegnum fjárfestingarfélagið
Títan í fyrra, en þá hafði hann aldrei
komið að rekstri fjármálafyrir tækis,
hvorki á Íslandi né annars staðar.
Í ljósi þess líkti Sigrún Davíðsdótt-
ir, pistlahöfundur Spegilsins á RÚV,
kaupunum við það þegar Björg-
ólfsfeðgar keyptu Landsbankann.
Sama ár og Skúli náði undirtökum
í MP banka stofnaði hann WOW air
og óhætt er að fullyrða að hann sé
einn valdamesti maður íslensks við-
skiptalífs um þessar mundir. Þegar
rætt var við hann um stöðu hans
var hann hinn hógværasti og sagð-
ist fyrst og fremst vilja byggja upp
öflugt og traust félag með frábærum
hópi fólks. „Ég hef það að markmiði
að efla íslenska ferðaþjónustu,“ sagði
Skúli Mogensen að lokum. n
n Skúli kaupir Iceland Express n Uppsagnir óhjákvæmilegar
„Höfðum daðrað
aðeins við þetta“
„Ég hef það að
markmiði að efla
íslenska ferðaþjónustu.
Jóhann Páll Jóhannsson
blaðamaður skrifar johannp@dv.is
Skúli Mogensen
Einn valdamesti
maður íslensks
viðskiptalífs um
þessar mundir.
Pálmi Haraldsson Selur samkeppnis­
aðilanum Iceland Express.