Öldrun - 01.09.2001, Blaðsíða 32

Bókasafn og upplýsingamiðstöð LSH
Fagbókasafn í öldrunarfræðum
32 ÖLDRUN – 19. ÁRG. 2. TBL. 2001
Fljótandi handsápa var notuð þegar hreinsiefni
fyrir gervitennur voru ófáanleg, en sá tími er liðinn og
í dag þarf enginn að hreinsa munn og gervitennur með
handsápu, eins og ráðlagt er á heimasíðu tannlækna-
félagsins og tannheilsuvef tannverndarráðs.
Í öllum helstu apótekum landsins fást góð hreinsi-
efni fyrir munn og gervitennur, framleidd úr náttúru-
legum efnum eins og aloe vera, tea tree, og fl. Þessi
efni eru framleidd í samvinnu við tannheilsufagfólk í
Danmörku sem tryggir hámarks árangur. Tea tree
olían hefur verið rannsökuð og reynd af hópi vísinda-
manna og lækna. Olían vinnur á allt að 13 mismunandi
bakteríum, 27 sveppum, m.a. Candía Albertcans,
Herpes o.fl. sem eru algengir kvillar í munni.
Náttúrulegar olíur efnanna græða sár, drepa sveppi
eru deyfandi, kælandi, sótthreinsandi og örva munn-
vatnsrennsli. Í efnunum er einnig að finna B- og E- víta-
mín sem styrkja blóðrennslið og flýta fyrir endurnýjun
á slímhimnufrumunum. Þau berast með plastefni tann-
gómsins til slímhúðar munnsins.
Ef slímhúð munnsins er hrein og gervitönnunum
haldið í stöðugu og jöfnu biti með eðlilegu eftirliti og
endurnýjun er það ágæt forvörn til að koma í veg fyrir
sjúkdóma í munnholi.
Við hreinsun gervitanna skilur á milli tannburst-
unnar og kemiskrar hreinsunnar. Hægt er að fá sér-
staka tannbursta fyrir gervitennur og slímhúð munns-
ins sem er nauðsynlegt fyrir daglega ummönnun
munns og tanna. Notið alltaf sérstakt tannhreinsiefni
sem ætlað er sérstaklega fyrir gervitennur. Notið
aldrei venjulegt tannnkrem með slípimassa það skaðar
gervitennurnar.
Tannburstun
Bakteríuskán og munnvatn mynda tannstein sem
oft sest á þá fleti sem eru hrjúfir og rispaðir, og ekki
nægjanlega vel hreinir. Hægt er að fá sérstakt hreinsi-
efni (Tannsteinsfjerner) sem leysir upp tannstein og
litarefni af gervitönnum. Tóbaksreykingar, kaffi, te, og
ýmis matvara litar tennurnar. Vikuleg hreinsun á
gervitönnum með tannsteinshreinsi er því nauðsynleg,
þá nær tannsteinn og litarefni ekki að festast við gervi-
tennurnar og þær haldast glansandi hreinar.
Til að halda munninum heilbrigðum er nauðsyn-
legt að bursta gervitennur og munnhol minnst tvisvar
á dag með þar til gerðum hreinsiefnum (Proteserens).
Ekki er næjanlegt að leggja gervitennur í bleyti í freyði-
töflur. Það getur verið gott samhliða tannburstun, en
kemur ekki í staðinn fyrir reglulega tannburstun sem
þarf að framkvæma minnst tvisvar á dag.
Sameining:
Um síðustu áramót sameinuðust Sjúkrahús Reykjavíkur
og Landspítali í eina stofnun, Landspítala-háskólasjúkrahús.
Í framhaldi af því voru bókasöfn stofnunarinnar sameinuð 1.
ágúst sl. undir heitinu Bókasafn og upplýsingamiðstöð LSH.
Nýr forstöðumaður og sviðsstjóri Bókasafns og upplýsinga-
sviðs er Sólveig Þorsteinsdóttir, bókasafns- og upplýsinga-
fræðingur. Bókasafn og upplýsingamiðstöð LSH sinnir
upplýsingaþjónustu á fjórum stöðum: í Fossvogi, á Geðdeild
Hringbraut, Landspítala Hringbraut og á Landakoti. Aðal-
safnið er á Landspítala Hringbraut, Eirbergi. Starfsemin á
Landakoti sem snýr beint að notendum mun verða óbreytt
fyrst um sinn.
Þjónusta:
Áfram verður lögð áhersla á að þjóna starfsfólki Öldrun-
arsviðs LSH og öðrum, sem starfa að öldrunarmálum á land-
inu. Fólk er velkomið í heimsókn til skrafs og ráðagerða við
bókasafnsfræðing.
Nýjungar:
Þeir, sem starfa á LSH og hafa aðgang að heimasíðu
stofnunarinnar, munu væntanlega á næstu mánuðum sjá
örar breytingar á aðgangi að upplýsingum bókasafnanna.
Nýr vefur er í smíðum fyrir Bókasafn og upplýsingamiðstöð
LSH og verða sérstakar síður fyrir upplýsingaþjónustuna í
Fossvogi, á Geðdeild Hringbraut, Landspítala Hringbraut og
á Landakoti. Kappkostað verður að gera vefinn sem aðgengi-
legastan fyrir notendur. Þar mun fólk t.d. sjá einn tímarita-
lista og krækjur á rafræn tímarit og mun einn aðili sjá um að
krækjurnar virki alltaf. Hægt verður að hafa samband við
þann aðila, ef vandamál koma upp.
Verkefnisstjórn um aðgang að gagnasöfnum hefur
samið um landsaðgang að 31 gagnasafni. Þar er nú að finna
rúmlega 6.300 altexta tímarit, alfræðisöfn, orðabækur o.fl.
Slóð Verkefnisstjórnar er: www.hvar.is og hvetjum við fólk til
að kynna sér hvað þar er í boði. Í vetur mun Bókasafn og
upplýsingamiðstöð LSH vera með námskeið í notkun þess-
ara gagnasafna og verða þau vandlega auglýst. Margrét
Gunnarsdóttir, bókasafns- og upplýsingafræðingur, sem
starfað hefur í Fossvogi, mun annast skipulagningu nám-
skeiðanna. Eftir sem áður mun bókasafnið á Landakoti bjóða
safnkennslu fyrir einn, tvo eða þrjá í senn. Gott er að hafa
samband fyrirfram og panta tíma.
Hervör Hólmjárn
bókasafns- og upplýsingafræðingur
heh@landspitali.is