Öldrun - 01.11.2004, Blaðsíða 40

innar út frá sjónarmiðum ólíkra fagstétta. Það skemmti-
lega við öldrunarfræðina er hvað þessi sjónarmið eru
farin að spila vel saman, sem án efa er árangur aukins
þverfaglegs samstarfs og skilnings á gildi þess fyrir hinn
aldraða, hvort sem er í rannsóknum á heilsu, lífslíkum
og lífsstíl eða í starfi að umönnun og lækningum. Greini-
legt er að Norræna öldrunarfræðafélagið, sem var
stofnað árið 1973 í Óðinsvéum, hefur sinnt hlutverki sínu
nokkuð vel, en það var í upphafi skilgreint sem fræðsla
og það að tengja saman fólk m.a. með ráðstefnum af
þeirri gerð sem sagt er frá hér. Þátttakendur komu úr
ólíkum faghópum en allir fundu e-ð við sitt hæfi, þar eð
þeir 700 einstaklingar sem þarna voru samankomnir
gátu allir verið á sinni eigin ráðstefnu, ef frá eru taldir
hátíðarfyrirlestrarnir. Slíkt var úrvalið, en um leið verður
40 www.oldrun.net ÖLDRUN – 22. árg. 2. tbl. 2004
það þrautin þyngri að gefa mynd af ráðstefnunni eða
draga fram meginniðurstöður. Á því máli eru eflaust jafn
mörg sjónarhorn og fjöldi einstaklinga sem þarna var
samankominn. Undirrituð sótti t.d. málstofur um sam-
spil hins opinbera, fjölskyldunnar og félagasamtaka í að
veita þjónustu til að styðja einstaklinginn til að búa heima
eins lengi og unnt er og um það hvernig þetta samspil
hefur verið að breytast á síðustu öld og hver líkleg fram-
tíðarþróun er, bæði fyrir einstaklinginn og samfélagið. Ef
ég reyni að draga það fram, sem mér fannst standa upp
úr er ég hafði melt allan boðskapinn, þá er það umræðan
milli þeirra, sem vilja að í stefnumótun í málefnum aldr-
aðra verði lögð áhersla á bætta heilsu og breyttan lífsstíl
aldraðra og hinna sem óttast að með þeirri áherslu
gleymist að standa vörð um hagsmuni þeirra veikustu.
M.ö.o. að með áherslunni á
breyttan lífsstíl og bætta
heilsu verði þeir veikustu
sniðgengnir í skipulagningu
þjónustunnar. Stefnumótun
sem byggir á þeirri sýn að
aldraðir séu virkir þátttak-
endur, sem taki ábyrgð á eigin
lífi og heilsu þarf að mínu mati
ekki að vera í andstöðu við þá
áherslu, að samfélagið veiti
góða þjónustu við sjúka aldr-
aða hvort sem er inni á eigin
heimili eða á hjúkrunarstofn-
un. En þessi umræða minnir
okkur á að falla ekki í þá
gildru að einfalda myndina.
Til skamms tíma hefur verið
til heldur einsleit mynd af
öldruðum einstaklingi sem er
hjálparþurfi og sjúkur og for-
sjárhyggjan hefur svifið yfir
vötnunum. Ný sýn á öldrun og
aldraða er að hluta til við-
brögð við þessari einföldun,
sem e.t.v. leggur ofuráherslu á
heilbrigði og sjálfstæði aldr-
aðra . Í dag eru allir hressir og
heilbrigðir mikið lengur eða
hvað? Við megum ekki ein-
falda myndina aftur með öfug-
um formerkjum. Aldraðir eru
fjölbreyttur hópur sem spann-
ar allan skalann bæði í félags-
legu og heilsufarslegu tilliti
eins og aðrir aldurshópar. Það
þurfum við fyrst og fremst að
hafa hugfast, líka í stefnumót-
uninni. Hættan á einföldun og
alhæfingum um aldraða er
ávallt til staðar og þær leiða til
aldursfordóma. Við skulum
vera á varðbergi og vanda
okkur – þetta snertir okkur
öll.