Són - 01.01.2011, Qupperneq 121

121ÖRFÁ ORÐ UM RÍM
En því svaraði kóngurinn
og brást við reiður: reið
Hvað mun þurfa að græða hann,
því hann er feigur. feig
(Páll Eggert Ólason 1947:81)
Sérhljóðarím varð aldrei verulega vinsælt, hvorki í veraldlegum kveð -
skap, sálmum eða rímum. Þó má sjá því bregða fyrir í dag í dægur -
lagatextum.
3. CVC Hér er dæmi um það sem Jakob Benediktsson kallar hálf-
rím a. Þetta kallar Sveinbjörn Beinteinsson sniðrím (1953:xxvii). Þetta
rím er algengt í fornum kveðskap. Bæði í dróttkvæðum og hryn -
hendum hætti var reglan sú að rím eins og þetta átti að vera í öllum
frumlínum (skothendingar) og svo alrím (sjá síðar) í síðlínum:
þél höggr stórt fyr stál i þél – stál
(Egill Skalla-Grímsson, Skjd. A I 1967:54)
senn verandi úti og inni senn – inn
(Eysteinn Ásgrímsson, Skjd. A II 1967:363)
4. CVC Þessi tegund ríms, eða öllu heldur stuðlasetningar, er ekki
þekkt í íslenskum kveðskap. Engin hefð er fyrir því hér hjá okkur að
hafa sama stofnsérhljóða á eftir hljóðinu sem stuðlar. Þetta er hins
vegar alþekkt t.d. í Kalevala kvæðunum. Þar má sjá eftirfarandi:
Lappalainen laiha poika2
(Kiparsky 1968:139)
Reyndar er það svo að í Kalevalakvæðunum er þrisvar sinnum algeng -
ara að sjá þessa stuðlun heldur en þar sem sérhljóðinn er ekki sá sami
(Kiparsky 1968:139). Stuðlun af þessu tagi er einnig algeng í kveðskap
bæði í Mongólíu (Preminger og Brogan 1993:798; Fabb 1999:237) og
Sómalíu (Fabb 1999:233) svo nefnd séu þekkt dæmi.
Þegar Snorri Sturluson útskýrir sérhljóðsstuðlun í Eddu sinni segir
2 Hjörtur Pálsson þýddi fyrir mig þessa ljóðlínu, þannig: Langt að kominn kappi og
grannur