Gripla - 01.01.2000, Qupperneq 232

230
GRIPLA
Det forekommer nu at være den rimeligste forklaring at en senere re-
daktör har ændret den oprindelige begyndelse af Magnus-sagaen og
optaget denne þáttr; om det er den oprindelige (ældre) Mk., der har
haft den, eller om det er en yngre redaktör, der er mand for den, bliver
usikkert, men det er ikke usandsynligt, at det sidste er tilfældet; det
synes at være i god samklang med den nuværende redaktion ipvrigt.
Da bliver den nævnte modsigelse fuldt forklarlig.
Mótsagnimar í þættinum benda að mati Finns til að hann hafi ekki staðið í
frumsögu Magnúsar góða. Þó virðist Finnur ekki útiloka að safnari „Frum-
Morkinskinnu“ hafi skotið honum inn þó að enn líklegra sé að yngri eftirritari
sé ábyrgur fyrir þessu, annað hvort vegna hrakandi rökvísi Islendinga á 13. öld
eða hrakandi rökvísi sem fylgir vaxandi fjarlægð frá hinum sögulega kjama
verksins. Skýrt kemur fram í máli Finns að frumsögumar séu ekki aðeins
rökvísari heldur einnig „mest ægte“ en innskotin „uhistoriske“ (1932:xiv). Að
baki hugmyndinni um rökvísa höfunda og klaufska eftirritara er greinilega sú
hugmynd að sannleikurinn, hin raunverulega atburðarás, sé hið rökrétta en frá-
sagnir þurfi ekki að vera það. Því nær sem sögur standi hinum sagnfræðilega
raunveruleika, „því sem raunverulega gerðist", því rökréttari séu þær.
Finnur lýsir vinnubrögðum hins órökvísa ritstjóra þannig (1932;xxxvi);
Ved sammenföjningeme af de enkelte stykker er han ikke altid heldig
og han gör sig skyldig i gentagelser og forskellige ujævnheder og han
er ikke helt fri for modsigelser. Det er sáledes klart, at han har haft en
række skrevne þættir og anden litteratur for sig.
Notkun orðsins „han“ gefur til kynna að Finnur taki undir hugmynd Indrebos
um „Frum-Morkinskinnu“ sem eftirritari hafi skotið inn í ýmsu efni en hann
gengur lengra (1932:xxxvi);
Nár der her er talt om »en bearbejder« eller »bearbejderen«, er det
ikke helt nöjagtigt, ti utvivlsomt er der tale om flere end én. Den ene
afskriver har föjet noget til efter den anden.
Frum-Morkinskinna er engin fmmsaga heldur safn frumsagna sem síðar taka
enn meiri breytingum.
Þó að það séu einkum endurtekningar, órökvísi, smekkleysi og mótsagnir
sem koma upp um „innskotin“ styðst Finnur einnig við textasamanburð.
Hann bendir á, fyrstur manna, að nokkrir þættir Morkinskinnu séu ekki eða í
gjörbreyttri mynd í yngri hluta Flateyjarbókar (þ.e. Magnússögu góða og