Gripla - 01.01.2002, Page 80

78
GRIPLA
vera rúmlega 50 talsins.13 Við rannsókn á handritaskrám má sjá að Vopnfirð-
inga saga er þar nefnd fleiri nöfnum. Hún er ýmist kölluð Sagan af Brodd-
Helga, Söguþáttur af Brodd-Helga, Þáttur af Brodd-Helga eða Brodd-Helga
þáttur. Þótt sögunni sé oft raðað með misleitu efni þá er samt hægt að greina
ákveðna hneigð í flokkuninni, því að þegar líður á og handritin yngjast og fær-
ast nær í tíma þá ágerist að Vopnfirðinga sögu sé raðað í handrit með stuttum
frásögnum sem ýmist kallast sögur eða þættir. Þessi nafngift sögunnar í hand-
ritaskrám ásamt eyðunni sem er í henni á vafalaust stóran þátt í því að síðari
tíma fræðimenn skrifa oftast um samskipti Brodd-Helga og Geitis í fyrri hluta
sögunnar en virðast iðulega „gleyma“ seinni hluta sögunnar við umfjöllun
sína.
í skinnbókinni AM 162 C fol er eitt blað úr frásögninni af Þorsteini stang-
arhögg varðveitt með blaði úr Vopnfirðinga sögu (KatAM 1:122). Áðumefnd
skinnbók er óheil og af henni eru aðeins varðveitt sjö blöð með brotum úr
fimm Islendingasögum: Ljósvetninga sögu, Vopnfirðinga sögu, Droplaugar-
sona sögu, Finnboga sögu ramma og loks er frásögnin af Þorsteini stangar-
högg. Það er einkum tvennt sem er athyglisvert við flokkunina sem kemur
fram í þessu elsta handritsbroti sem varðveitt er af Vöpnfirðinga sögu. í fyrsta
lagi koma ýmsar aðalpersónur þessara frásagna, að Finnboga sögu undanskil-
inni, fyrir í Vopnfirðinga sögu og í öðru lagi er merkilegt að frásagnarbrot af
Þorsteini stangarhögg skuli vera með sögunni í skinnbókinni því það er sú frá-
sögn sem oftast stendur með sögunni í öðrum handritum. Það er að vísu ekki
hægt að vera með neinar getgátur um að Þorsteins saga hvíta hafi verið þar
ásamt Vopnfirðinga sögu og sögunni af Þorsteini stangarhögg. Hins vegar hef-
ur komið fram við rannsókn á handritaskrám að það er talsvert algengt að
þessar þrjár sögur fylgist að í handritum.
I handritaskrá Landsbókasafns kemur fram að pappírshandritið JS 434 4to
er skrifað að hluta á 18. öld en að mestu á 19. öld með mörgum rithöndum
(Páll Eggert Olason 1918:574). Handritið er samsett og í því eru tvær sögur
skrifaðar með eldri höndum en aðrar: Vópnfirðinga saga og Gunnars þáttur
Þiðrandabana. Jón Jóhannesson telur að JS 434 4to hafi verið í höndum Áma
Magnússonar og hafi áður verið í AM 551 4to (1950:xxx), en það getur aðeins
átt við tvær áðumefndar sögur, sem eru með tveimur höndum sem gætu verið
eldri en frá 1730.1 þessu handriti eru margar sögur og þættir og þar er sögun-
um þremur raðað hverri á eftir annarri; Vopnfirðinga saga, með elstu rithönd-
13 Listi yfir handrit sem geyma Vopnfirðinga sögu er í viðauka í MA-ritgerð minni frá 1998.
Listinn er frá Guðvarði Má Gunnlaugssyni.