Gripla - 01.01.2002, Side 97

HUGMYNDAHEIMUR VOPNFIRÐINGA SOGU
95
Ekki að ráði þykir mér þetta að veita þeim atsókn á smáskipum en vér
vitum eigi nema komi á andviðri og reki þá upp og má þá enn það af
gera sem sýnist.
Þorleifi kristna gengur allt að óskum, hann hefur réttan málstað og fær góðan
byr.
Sem kristinn maður geldur Þorleifur ekki hoftoll til heiðinnar hofgyðju.
Steinvör hofgyðja leitar því til Brodd-Helga með málið, hann tekur við því en
fær Ketil til að heimta hoftollinn af Þorleifi. Ketill stefnir Þorleifi sem vill ekki
borga til hofa og segir: „Meir gengur mér það til en smálæti að mér þykir það
allt illa komið er þar leggst til“ (1991-92). Þegar Ketill og menn hans hyggj-
ast snúa heim úr stefnuförinni brestur á illviðri, það er sem náttúruöflin snúist
gegn þeim sem hafa breytt ranglega og hefti förina, þeir verða að fara aftur til
Þorleifs og sitja þar veðurfastir. Þorleifur tekur vel við þeim, hann launar illt
með góðu og að lokum fer svo að Ketill lætur sök Þorleifs falla niður og þeir
verða vinir. Við það tilefni sýnir Þorleifur stillingu, hann heitir á Krist félaga
sinn og segir við Ketil: „Mikils þykir mér vert vinfengi þitt en ekki þykir mér
undir hvor sekur fellur eða eigi. Heiti eg á þann félaga er mig lætur ekki slíkt
varða“ (1992).
Það eru fleiri vísbendingar í sögunni um að þar fari fram umræða um mun-
inn á heiðnum og kristnum mannskilningi en frásögnin af Þorleifi kristna. Þótt
ekki sé getið um kristnitökuna eins og í mörgum öðrum sögum þá er augljóst
að höfundurinn vill draga fram mismuninn sem er á heiðnum og kristnum lífs-
gildum. Það er vitund í sögunni um ólíka greftmnarsiði, hræ Svarts er hulið og
„[újtferð Hrafns var ger sæmileg að þeirri siðvenju sem þá var“ (1990). Þegar
deila þingmanna Brodd-Helga og Geitis, Þórðar og Þormóðar, stendur yfir
drepur Brodd-Helgi menn Þormóðar og um það er sagt (1995):
Helgi lét bera líkin í tóft eina og bera ofan á hrís. Geitis menn undu
stórilla sínum hlut og við ekki annað verr en það að þeir náðu eigi að
jarða frændur sína og ástmenn.
Þótt höfundurinn sé á yfirborðinu að segja deilusögu sem leiðir til mann-
víga og hefnda þá er tilfinningin fyrir því sem er í húfi mjög óljós. Sú afstaða
kemur ekki síst fram þegar segir frá Bjama og Þorkatli sem taka deilur feðra
sinna í arf. Þar er greinileg áherslan sem lögð er á að sýna hvemig ungu menn-
imir leysa deilur sínar með öðmm og friðsamari hætti en þeir eldri og í þess-
um hluta frásagnarinnar verða kristin viðhorf ríkjandi. Þannig verða ákveðin