Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.2008, Qupperneq 13

PV Helgarblað
FÖSTUDAGUR 8. FEBRÚAR 2008 13
stöðu gengisvísitölunnar var krónan
hvað sterkust á sumarmánuðum í
fyrra, gaf nokkuð eftir skömmu síð-
ar, en styrktist síðan á nýjan leik.
Arnar sagði að það það hefði ein-
hvern tíma þótt saga til næsta bæjar
að gengi íslensku krónunnar hækk-
aði þegar tilkynnt var í júnílok um
stórfelldan niðurskurð á þorskafla.
Niðurstaða hans var því sú að það
séu fleiri öfl að verki þegar kemur að
gengisþróun krónunnar en afkoma
íslenslaa útflutningsgreina.
Sveiflur á bæði íslenskum og er-
lendum fjármálamörkuðum hafa
haft sitt að segja þegar kemur að
sjávarútvegi hér á landi og því ekki
hægt að einblína á kvótakerflð í því
sambandi.
Búferlaflutningar
vegna menntunar
Að mati andstæðinga kvóta-
kerfisins er brottflutningur fólks af
landsbyggðinni bein afleiðing þess
að kvótinn er svo til horfinn úr bæj-
arfélögum sem alltaf hafa byggt af-
komu sína á sjávarútvegi. Eftir að
framsal kvótans var gefið frjáls jókst
óstöðugleikinn þegar heilu byggð-
arlögin gátu átt allt sitt undir örfá-
um handhöfum kvótans.
Jafnvel rótgrónir heimamenn
fluttu sig um set þegar atvinnuleysi
fór að gera við sig í hinum ýmsu bæj-
um. Nú er svo komið að stór hluti
íbúa ýmissa sjávarplássa, svo sem á
Vesturlandi, eru innflytjendur. Það
er staðreynd að tryggð þeirra sem
alist hafa upp á ákveðnum svæðum
er meiri en þeirra sem flytja þangað
í leit að vinnu. Fólk sem hefur hvorki
félagsleg né uppeldisleg tengsl við
þann stað sem það býr á er líklegra
en annað til að flytja sig fljótt tun
set ef harðna fer í ári. Því er það al-
varlegra en margir gera sér grein
fyrir að þeir sem alist hafa upp við
fiskvinnslu í fjörðum landsins hafi
ákveðið að finna sér ný heimkynni.
En atvinnuleysi er ekki eina
mögulega skýringin á sókn fólks
til höfuðborgarsvæðisins. Um all-
an heim hefur sú þróun átt sér stað
að þéttbýlismyndun eykst. Aukin
áhersla á menntun hefur leitt til þess
að fólk flytur sig í meira mæli um set
til að afla sér framhaldsmenntun-
ar. Landsbyggðarfólk sem ætlar sér
í fyrstu að flytjast tímabundið um
set til að ná sér í háskólagráðu hef-
ur síðan oft engin tök á að snúa aftur
því í heimabyggðinni er enga vinnu
að fá sem hæfir menntuninni.
Þó hefur borið á að þeir sem flytja
til borgarinnar eru ekki alls kostar
ánægðir eins og nýleg rannsókn við
Háskólann á Bifröst sýnir. Þar kom í
ljós að þeir sem hvað ósáttastir eru
við búsetu á höfuðborgarsvæðinu
eru þeir sem nýlega hafa flutt þang-
að utan af landi. Vífill Karlsson hag-
fræðingur segir því ljóst að ýmsir
flytji þangað af öðrum ástæðum en
hreinni löngun. Fyrir þremur árum
snerist hins vegar við sú þróun að
fólk úr nágrannabyggðum höfuð-
borgarsvæðisins flytti þangað og
fóru byggðir á Reykjanesi og á Suð-
urlandi að glæðast nýju lífi, allsend-
is ótengdu sjávarútvegi.
Vífill kallar það andborgarmynd-
un þegar fólk er farið að flýja borg-
ina og er það þróun sem er langt í frá
bundin við ísland. Betri samgöng-
ur hafa leitt til þess að hægt er að
stunda vinnu í borginni þó fólk búi
á Selfossi eða í Reykjanesbæ.
Ungt fólk rær á önnur mið
Fólksflutningar á íslandi skýrast
því af fjölmörgum ástæðum öðrum
en áhrifum kvótakerfisins og erfitt
að halda því fram að fólk flýi lands-
byggðina aðeins út af því fiskveiði-
kerfi sem er við lýði. Bent hefur ver-
ið á að nýir tímar séu fram undan.
Upplýsingatækni og fjármálastarf-
semi eru greinar sem fólk hefur sótt
í undanfarin ár. Mörgum finnst það
jákvæð þróun en aðrir syrgja að lítil
endurnýjun verði í sjávarútvegi.
Ungt fólk í dag hefur engin ráð til
að komast þar að. Himinhátt kvóta-
verð gerir að verkum að nýliðun í
greininni er svo til engin. Eins og
staðan er nú er ekki raunhæft fyr-
ir þá sem huga að framtíð sinni að
stefna í átt til sjávar þar sem gífur-
legt fjármagn þarf til þess eins að
koma sér af stað. Raunsæ ungmenni
róa því á önnur mið.

HUNSAR ÁLITIÐ
Einar K. Guðfinnsson sjávarútvegsráðherra
telur ekki ástæðu til að bregðast við áliti
mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna
um að kvótakerfið brjóti á mannréttindum.
Er heyrnin farin að dala?
Bjóðum upp á mikið úrval heyrnartækja
með einstökum tæknibúnaði:
• Þráðlaus tækni og gervigreind
• Tenging við farsíma og aðra hljóðgjafa
• Fullkominn ýlfurvarnarbúnaður
• Innbyggt minni og tærdómskerfi
• Stefnuvirkur hávaðadempari
Tímapantanir í síma
568 6880
::W
Heyrnartœbú
iv -
Glæsibæ | Álfheimum 74 | 104 Reykjavík | Þjónusta á landsbyggðinni | sími: 568 6880 | www.heyrnartaekni.is