Málfregnir - 01.12.1998, Síða 16

þetta er geisladiskur sem er þeirra nýjasti
geisladiskur
þessi geisladiskur er í raun tveir geisla-
diskar
... semfékk út að borða fyrir tvo
... fram undan í tónlistinni hjá okkur
... mér hefur alltaf þótt þetta hálfgert öfug-
mæli, ég meina, hvort gítarinn sjálfur er í
sambandi eða míkrafónninn
hann skal fá að leysa úr skjóðunni
Oskýrmæli tíðkast nokkuð á útvarps-
stöðvunum (eins og reyndar úti í þjóð-
félaginu) en við skulum láta dæmin tala:
þanniað, forsetisráðherra, immitt, fisti (í
stað fyrsti), so syngur hann, vess (í stað
vers), attur og attur (aftur og aftur), ha'r
enn þá (það er enn þá).
Þetta er bara eitt flottasta lag ... nokkurn
tímann heyrðist á einni tónlistarstöðinni.
Þetta nokkurn tímann kemur væntanlega í
stað enska orðsins ever og er setningin þýdd
beint úr ensku og ekki hugað að því að
breyta setningarskipan svo hún samræmist
íslensku máli.
A þeim stöðvum, sem höfða helst til ungl-
inga, virtist sem sumir þáttagerðarmenn töl-
uðu viljandi óskýrt og kæruleysislega og
þeir slettu mikið. Spyrja má hvort ákveðnir
hópar, eins og í þessu tilfelli unglingar, eigi
sér sérstakt talmál sem reynt er að ýta undir
og ýkja á ákveðnum útvarpsstöðvum.
Anægjulega undantekningu frá þessu mátti
þó heyra á einni blönduðu stöðinni. Fram-
haldsskóianemar af Vesturlandi sáu um
kvöldþátt og var talmál þeirra nokkuð vel
undirbúið og skýrt sett fram. Þeir töluðu í
átta og hálfa mínútu af 15 og ræddu ein-
göngu um íslenskan veruleika. Mál þeirra
var fallegt og slettur fáar.
Málfar var mjög ólíkt milli stöðvanna og
í einstöku tilfellum einnig innan þeirra
sjálfra. A einni blönduðu stöðinni mátti
heyra urmul málslettna einn stundarfjórð-
unginn sem við mældum en á sömu stöð,
annan stundarfjórðung dagsins, talaði þátt-
arstjórnandinn sannkallað gullaldarmál.
Stundum mátti greina mikinn mun á út-
varpsmanni og viðmælanda hans. Útvarps-
maðurinn talaði kannski gott mál og áheyri-
legt en viðmælandinn hafði ekki gott vald á
málinu og sletti viðstöðulaust.
Af könnun okkar má ráða að almennt sé
mjög mikið slett ef við tökum mið af magni
talmáls - sem var hlutfallslega mjög lítið á
flestum tónlistarstöðvanna.
Engin útvarpsstöð var laus við málslettur
og á þremur stöðvanna heyrðust engar mál-
villur.
Lokaorð
Það er Nýmjólk sem er að bjóða upp á þetta
málþing. Þetta er dæmigerð setning úr
íslensku útvarpi þar sem hinir og þessir -
eða ættum við kannski frekar að segja hitt
og þetta - bjóða upp á ákveðna dagskrá. Á
einni útvarpsstöðinni var þessi setning sögð
en þá var bjórtegund í hlutverki gerandans.
I framhaldi af því komu upp umræður í
hópnum um það hvernig bjórtegund gæti
boðið upp á eitthvað. Á annarri stöð voru
spiluð lög ákveðinnar vískýtegundar sem
bauð upp á þáttinn. Þetta er að sjálfsögðu
gert í auglýsingaskyni og snertir mál sem
hefur verið í umræðunni, það er kostun.
Kannski er það allt í lagi og kannski verðum
við að venja okkur við að mjólk, viskí og
bjór bjóði okkur upp á útvarpsefni.
Talað mál var gegnsýrt af kynningarefni út-
varpsstöðvanna. Og menn lœra að gera
stormandi lukku á einni stöðinni. Nafn ann-
arrar má ekki fallbeygja; tilbúið dæmi: Hress-
ustu lögin eru á Hestur níu sex sjö. Á þeirri
þriðju er stanslaust fjör og þeir spila óskalög
á stöðinni. Sú fjórða segist vera best í tónlist.
Ef litið er til málfars, framburðar og fram-
setningar komu stöðvamar mjög mismun-
andi út. Þær stöðvar, sem gefa sig út fyrir að
vera unglingastöðvar, komu málfarslega
verst út úr könnuninni. Héma er dæmi um
samtal tveggja þáttastjórnenda á einni
stöðinni.
- Ég fór í tannlœknadœmið.
- Er verið að plugga tannlœkninn sinn,
þetta er nú lowest ofthe low.
16