Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Blaðsíða 152

Matteusarguðspjall kemst lengst í því að varðveita þá frumkristnu túlk-
un sem lagði lögmál Gyðinga til grundvallar hinum kristnu trúarbrögðum.
Jesús er hinn nýi Móse.66 En ólíkt þeim hreyfingum sem hér hafa verið
kynntar til sögunnar þá rammaði höfundur Matteusarguðspjalls þessa lög-
málshefð inn með frekari túlkun á persónu Jesú: Hann er messías og hann
er sá er leið píslardauða og var loks reistur upp frá dauðum. Hinn nýi Móse
Matteusarguðspjalls (Jesús) hefir verið gerður upp í samræmi við pálínska
guðfræði. Lögmálið átti aldrei eftir að verða sem fyrr og sáttur situr Matte-
us á friðarstóli við kirkju Krists allt til þessa dags. En raddir og raunir þeirra
hópa sem fyrst mættust á þessum vettvangi þar sem guðspjallið átti eftir að
verða til hrópa í gegnum blóðsöguna eins og frosin skynsemin: Hverjum
þjónar þessi dýrslega fórnartúlkun? Andspænis kúgun og mannréttinda-
brotum hinnar kirkjulegu stofnunar, sem er alin á kröfu um mikla leynd-
ardóma, ómar rödd skynseminnar sem af Guði var gefin til að jafna illt
með góðu - svo fjarska langt í fortíð sem enn sér litla framtíð eða hvað?
Síseró spyr á öðrum stað í bók sinni um eðli guðanna meðal annars hvort
guðhræðsla sé annað en réttlæti gagnvart guðunum og hann bætir við:
... hvers konar lögmál tengir guðina og mannfólkið saman ef það er ekki
eitthvað sem guð og fólk á sameiginlegt?... Hvers vegna skyldi nokkur fást
við að dýrka guði... ef manneskjan hefir enga ástæðu til þakka þeim fyrir
neitt núna eða um ókomna framtíð?67
Skynsemina á mannfólleið Guði að þakka segir í Jakobsbréfi en hvar er rétt-
lætið eða uppreisn mannlegrar æru í fórnarblóðinu?
66 David C. Sim fjallar um tilvísanir Matteusarguðspjalls til lögmálshefðar síðgyðingdómsins. Hann telur lögmál
Móse skipa miðlægan sess í guðspjallinu en jafnframt sé þar að fmna túlkun á því sem hafi verið ólík túlkun
fræðimanna og Farísea á meðal Gyðinga, The Gospel of Matthew and Christian Judaism: The History and
Social Setting of the Matthean Community 1998, s. 123-139. Um grísk áhrif á lögmáisnotkun Matteusar sjá t.d.
David L. Balch, „The Greek Political Topos peri vomwn and Matthew 5:17,19 and 16:19,“ í sami ritstj., Social
History of the Matthean Community: Cross-Disciplinary Approaches 1991, s. 68-84.
67 De natura deorum 1.117.
150