Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Blaðsíða 38

guðfræðingar hafa orðið til þess að benda á hættuna sem felst í þess konar
túlkun, sem og dæmi um það þegar þjáningin (oft sem afleiðing ofbeldis)
hefur verið afsökuð eða jafnvel réttlætt í skjóli hins þjáða Krists. Þá er ekki
hjá því komist að spyrja um guðsmyndina sem hér býr að baki. Hver er sá
Guð sem gerir slíkar kröfur og er trúverðugt að sjá það sem fram fer sem
tjáningu á óendanlegum kærleika hans?
The Passion of the Christ er dæmi um tilraun til að flytja píslarsögu
Krists áfram inn í 21. öldina. Hér að framan hefur verið fjallað um túlkun
Gibsons á þjáningu og krossdauða Krists og meðferð hans á þeim heim-
ildum sem hann byggir túlkun sína á. Það sem stendur upp úr er sú guð-
fræðilega túlkun sem Gibson setur fram á píslargöngu Krists og einkennist
öðru fremur af hugmyndum um Krist sem fórnarlamb. Þó að hér sé um
þekkta túlkun úr kristinni trúarhefð að ræða, er engu að síður ástæða til
að vara við henni, sé hún tekin úr túlkunarsögulegu samhengi sínu. Það
hlýtur alltaf að vera á ábyrgð túlkandans að skoða það sögulega samhengi
sem túlkunin fer fram í og hugsanlegar afleiðingar hennar í samtímanum.
Við túlkun píslarsögunnar þarf með öðrum orðum alltaf að huga að hina
sögulega samhengi og gildir þá einu hvort um er að ræða samtíma Krists,
ritunartíma guðspjallanna, eða túlkunar- og viðtökusögu þeirra. Píslarsög-
una þarf að sjálfsögðu að skoða út frá því starfi sem Kristur vann og þeim
boðskap sem hann flutti. Einmitt þar er að fínna nauðsynlegar forsendur
fyrir dauða hans á krossi. Einnig er mikilvægt að skilja þjáningu og dauða
Krists út frá upprisuboðskapnum, sem er í fullu samræmi við sjónarhorn
guðspjallanna, en öll sjá þau píslarsöguna í Ijósi upprisunnar. I öllum guð-
spjöllunum er lögð áhersla á að píslarsagan endi ekki á Golgata. Hæpið er
að halda því fram að Gibson geri þessu sjónarhorni guðspjallanna réttmæt
skil á þeirri rúmu mínútu sem upprisusenan varir. Miklu frekar má ráða af
túlkun Gibsons að hann telji þjáningu og dauða Krists hafa tilgang í sjálfum
sér, óháð því sem kemur á eftir.
36