Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2007, Page 42

ininntakið í þessum kafla er sagan í heild, með öðrum orðum áhrif þessa
boðskapar fyrir söguna í heild, hina alþjóðlegu sögu. Þar er “framtíðin” að
hans mati lykilhugtakið. Saga mannsins mótast af því sem hann sér
framundan, ekki eins og hjá Bloch, af því sem ýtir honum áfram til fram-
tíðar eða hvetur hann áfram heldur það sem hann hefur fyrir augum sér í
framtíðinni. Hann gerir greinarmun á futurum sem er lykilhugtak Blochs
og adventus sem er lykilhugtak í hans guðfræði hvað þetta varðar.28
Það sem vafalaust hefur haft hvað mest áhrif í guðfræði Moltmanns er
framtíðarsýnin og söguskilningurinn. Ahugi hans á liðinni sögu felst í að
horfa á það sem ekki hefur áunnist og er óunnið í anda þessa boðskapar.
í því efni kallast fortíðin á við samtímann og hvort tveggja er skilið undir
sjónarhorni vonarinnar, hins ókomna. Lærisveinasamfélag líðandi stundar
hlýtur að horfa í sömu átt og biblíulegir textar.
í þessu samhengi notar Moltmann hugtakið Exodusgemeinde og um það
fjallar fimmti og síðasti þáttur Guðfræði vonarinnar. Hann segist nota það
í sömu merkingu og Lúther notar hugtakið Christenheit eða kristni,
kristindómur, (þ.e.a.s. ekki aðeins samfélag sem safnast saman til tilbeiðslu
og heldur ekki kirkjan sem stofnun). I öðru lagi hefur hann í huga nú-
tímasamfélag þar sem hann skynjar hina fornu tengingu milli ecclesia og
societas rofna.29 í Guðfræði vonarinnar eru áhugaverðar hugleiðingar um
það samfélag sem við hefur tekið eftir að hin fornu tengsl rofnuðu og um
hlutverk “hins umreikandi lýðs Guðs”, “exódussafnaðarins”. Exódussöfn-
uðurinn horfir á fyrirheiti Guðs, hann getur ekki samlagast samfélaginu
til fulls, hann er gagntekinn af eftirvæntingu.
Sambandið milli promissio og missio eða milli fyrirheita Guðs og hlut-
verks hins kristna samfélags er lokaumfjöllun verksins og áreiðanlega sá
þáttur þess sem hefur hrifið margan lesandann mest. Markmið kirkjunnar
er ekki að leggja undir sig heiminn eða að hafa áhrif á heiminn í þá veru
að kristna hann heldur að boða honum von og eftirvæntingu. í krafti von-
arinnar starfar kristinn maður og hefur fyrir augum sér fyrirheiti Guðs,
28 Geiko Muller-Fahrenholz, The Kingdom and the Power. The Theology of Jiirgen Moltmann.
London 2000, s. 58.
29 Jiirgen Moltmann, Theologie der Hoffnung. Untersuchungen zur Begriindung und zu den Kon-
sequenzen einer christlichen Eschatologie. 14. útg. Göttingen 1997, s. 280 o.áfr.